هیچ کس سر جایش نیست!

هر ساله شاهد جذب فارغ التحصیلان دانشگاهی در بازار کار هستیم که با وجود آنکه قسمتی از زندگی خود را صرف آموختن تخصص خاصی می کنند اما در نهایت کارشان ربطی به تخصص دانشگاهی شان ندارد. به روبرو زل زده بود.
انگشتانش به سرعت روی صفحه کلید حرکت می کرد. هر چند وقت یکبار دستانش را مشت می کرد تا شاید درد مفصل هایش کمتر شود. کنارش که نشستم رویش را برگرداند و در جوابم گفت که فارغ التحصیل رشته عمران از یکی از دانشگاه های معتبرکشوراست و برای یک کار مناسب به هر دری زده تا بالاخره بعد از هزارو یک بار رو انداختن به دوست و آشنا و ریش گرو گذاشتن پیش این و آن، توانسته در این شرکت به عنوان تایپیست استخدام شود.
معتقد بود هر کاری بهتر از علاف بودن و تبدیل به آینه دق شدن در نگاه خانواده است چون لااقل اینطوری دستش پیش پدر و مادرش دراز نمی شود. برایم تعریف کرد که... ایجاد فرصت های شغلی جدید متناسب با سطح مهارتی و تخصصی افراد در بازار کار متورم، امروزه به یک معضل جدی در جامعه تبدیل شده است. بیکاری، نارضایتی افراد از شغلی که در آن مشغول به کار هستند باعث شده تا بازده کاری شاغلان در موسسات و ادارات دولتی و غیر دولتی با کاهش چشمگیری روبرو باشد. شاید به دلیل است که یکی از دغدغه های بزرگ جوامع، جدا از درجه توسعه یافتگیشان، حضور افراد در شغل هایی است که ربطی به تخصص دانشگاهیشان ندارد.
بارها شنیده ایم که یک مهندس متالوژی کار مشاوره تحصیلی انجام می دهد یا کارشناس علوم اجتماعی در داروخانه کار می کند. حضور سه میلیون دانشجو در کشور باتوجه به این که تا پایان برنامه چهارم توسعه به این تعداد حداقل هفتصد نفر نیز افزوده خواهد شد، این امر را به دست اندر کاران و برنامه ریزان کشور گوشزد می کند که باید به فکر ایجاد فرصت های شغلی جدید و در نظر گرفتن تناسب قابل قبولی میان خروجی دانشگاه ها و جایگاه های اشتغال باشند تا جدا از بحث افزایش کمی، سطح کیفی و مهارتی نیز افزایش دهند.
افسردگی، بی خوابی، خستگی مفرط، نگرانی، شکایت از بیماری های مزمن،بی رمقی و درگیری با همکاران از علائم شایع در میان افرادی است که از شغل خود ناراضی هستند و تنها به این دلیل که جهت تامین هزینه های زندگی خود درآمدی کسب کنند از سر ناچاری محیط کار خود را تحمل می کنند. محمد رضا شجاعی استادیار دانشکده مدیریت و حسابداری دانشگاه شهید بهشتی، طی مقاله ای با اشاره به مبحث پاسخگویی رشته تحصیلی دانشجویان به نیازهای بازار کار آورده است: یکی از بزرگترین معضلات اقتصادی در کشورها، بیکاری بویژه بیکاری دانش آموختگان دانشگاهی به عنوان محور اصلی توسعه و پیشرفت اقتصادی جامعه است.
باتوجه به این اصل اقتصادی که تولیدکننده است، باید کالایی را تولید کند که مصرف کننده متقاضی آن است. حال این فرضیه مطرح می شود که تحصیلات دانشگاهی و مهارتهای کسب شده از این نظر، می تواند در چگونگی اشتغال دانش آموختگان عاملی موثرتلقی شوند.اگر بپذیریم که دامنه وسیعی از فعالیت دانشگاه ها علاوه بر تولید و ترویج علم، آمادگی افراد برای ورود به بازار کار است که در سایه این نگاه، امکان بهره گیری از ظرفیت های بالقوه و تکنولوژیک فراهم می شود و حالا اگر رشته های دانشگاهی هیچ سنخیتی با بازار کار نداشته باشد باید پرسید تکلیف رسالت نظام آموزشی کشور چه می شود؟! دستاوردهای دانشگاه ها از دو طریق فعالیت های جامعه را تحت تاثیر قرار می دهند. ابتدا با ارائه خدمات آموزشی موجب رشد سرمایه انسانی می شود سپس به عنوان یک مرکز تحقیقاتی درقالب مراکز تحقیق و توسعه، امکان بکارگیری سایر دستاوردهای جدید علمی در عرصه های گوناگون اقتصادی اعم از صنعت، کشاورزی و خدمات را فراهم می آورد.
پس اگر دستاوردهای دانشگاه با نیازهای جامعه همگن نباشد برخلاف وظیفه تعیین شده، زمینه را برای بروز مشکلات عدیده ای در جامعه محیا می سازد. علی گرانمایه پور کارشناس ارتباطات اجتماعی معتقد است; نامتقارن بودن رشته تحصیلی با بازار کار مختص به دوره ای خاص نیست و در همه سطوح عالی مدیریت می توان آن را مشاهده کرد.
وی می گوید: در زمینه های مختلف کاری بارها شاهد حضور افرادی هستیم که مسئولیتی را که به عهده گرفته اند ربطی به رشته تحصیلی شان ندارند. وی با بیان این مطلب که در جامعه امروز پست ها به جای شایستگی افراد براساس مصلحت و صلاح دید انتخاب می شوند ادامه می دهد: ملاک واگذاری پست ها دوستی، آشنایی و نگاه جناحی است. این کارشناس ارتباطات اجتماعی با تاکید این موضوع که تخصص، تعهد می آورد می گوید، افراد وقتی بر کاری که انجام می دهند هیچ ربطی به تخصص شان ندارند به بیماری شغلی دچار می شوند. وی ادامه می دهد: کم کاری، بدکاری، طول دادن زمان کار یکی از دلایل بی علاقگی به کار و بی هدفی کارمندان است

منبع : روزنامه ابتکار