در انتخابات مجلس هشتم چگونه انتخاب کنیم که پشیمان نشویم؟ ـ قسمت اول

هر چه به انتخابات مجلس شورای اسلامی هشتم نزدیک میشویم فضای انتخابات بر جامعه حکم فرما میشود و مردم ‏و مسولان نظام برای خلق یک حماسه بزرگ و ملی دیگر خود را آماده میکنند.در هر انتخاباتی رای دهندگان طبق ‏معیارهای خاصی دست به انتخاب میزنند که از جمله میتوان به : پایبندی به اعتقادات ، قوم و خویشی ، برنامه و راه ‏کار ، شعار های محوری ، نحوه تبلیغات ، نگاه به اطرافیان ، وابستگی حزبی و ... اشاره نمود. از میان موئلفه های ‏فوق بدون شک وابستگی به احزاب سیاسی قانونی در کشور برای برخی از افراد مردم مهم تلقی میشود. وجود و ‏پذیرش این مولفه در انتخابات های عمومی یکی از پیش شرط های توسعه سیاسی است. اگر تعداد بیشتری از آحاد ‏مردم با استفاده از این فاکتور دست به انتخاب بزنند ، آن جامعه را در مسیر توسعه سیاسی قلمداد میکنند و برعکس ‏آن نیز صادق است .انسان وقتی که در مسیر انتخاب قرار میگیرد باید تمام توان علمی خویش را به کار ببندد و از سر ‏آگاهی دست به انتخاب بزند ، عقل حکم میکند که هر چه تاثیر انتخاب در زندگی و آینده انسان بیشتر باشد حساسیت و ‏دقت بیشتری باید مد نظر قرار گیرد و در انتخاب شرایط و فاکتورهای علمی و کارشناسی شده بیشتری منظور دارد. ‏این یک اصل پذیرفته شده است که کاندیدای حزبی از کاندید مستقل ، بیشتر پایبند برنامه ها و راه کارهای ارائه شده ‏خود است. زیرا کاندیدای حزبی در صورت اجرایی نکردن برنامه های مدون خود ، حزب پشتیبان خود را به زیر ‏سوال خواهد برد و در انتخابات آتی امیدی به موفقیت کاندیدای حزب فوق نیست.ولی در عوض کاندید مستقل میتواند ‏از میثاقی که با مردم بسته است طفره رود و با رسیدن به کرسی وکالت یا ریاست جمهوری تغییر ۱۸۰ درجه ای در ‏برنامه های خود دهد. ‏
اما نگاهی اجمالی به آمار انتخابات های گذشته ، اعم از ریاست جمهوری و یا مجلس شورای اسلامی نشان میدهد که ‏ما برای گذر از فرهنگ سنتی انتخاب ، تا مرز توسعه سیاسی باید زمان بیشتری را طی نماییم. زمانی که به انتخابات ‏ریاست جمهوری در دوره نهم نظر می افکنیم متوجه میشویم به استثنای معین که در اصفهان آرا او نسبت به برخی ‏رقبا کمتر بود ، کاندیداهای ریاست جمهوری در استانهای زادگاه خود با فاصله بسیار از سایر رقبا پیشی گرفته اند به ‏عنوان مثال : هاشمی رفسنجانی در کرمان ، لاریجانی در مازندران ، احمدی نژاد در سمنان ، مهرعلی زاده در اردبیل ‏و آذربایجان غربی و شرقی ، کروبی در لرستان توانستند آرا بیشتری کسب نمایند. که این مسئله تاییدی برگفته های ‏فوق میباشد. ‏
حال که در آستانه انتخابات مجلس شورای اسلامی قرار داریم و تا این انتخابات فاصله زمانی زیادی باقی نمانده است ‏، چه اتفاقی خواهد افتاد . میشود این دیدگاه و این نمونه آماری را به دیگر انتخابات ها از جمله انتخابات آتی مجلس ‏هشتم تعمیم داد؟ آیا جامعه ایران توانسته است فاصله خود را تا انتخاب بدون توجه به مسائل سنتی و تنها با توجه به ‏برنامه و خاستگاه حزبی دست به انتخاب بزند؟ البته تا حدودی بعید مینماید. و اگر هم به صورت نسبی تاثیر داشته ‏باشد در شهرستانهایی با آمار جمعیتی پایین که فرهنگ سنتی و عشیره ای هنوز حرف اول را میزند و زیر ساختهای ‏فرهنگ مدرن در آنها چندان گسترش نیافته است. نمیتوان امید چندانی به تاثیر احزاب و برنامه آنها داشت. ‏
‏ انتخابات در هر نوعی که باشد فرصتی است که حکومت های مردمسالار در اختیار مردم قرار میدهند تا آنها به ‏صورت مستقیم مسولان نظام را انتخاب نمایند و در این فرایند آنان نیز غیر مستقیم از جانب همین مردم امورات ‏کشور را در راستای خدمت به ملت به پیش ببرند ، تفاوت نظام های مردم سالار و دموکراسی با حکومتهای ‏استبدادی تنها در این شیوه رایج یعنی انتخاب مسولان حکومت است . برگزاری انتخابات آزاد و سالم نشان دهنده ‏این واقعیت است که اصل و اساس مردم هستند و به همین خاطر است که میزان شرکت مردم در انتخابات عمومی یک ‏کشور یکی از فاکتورهای اساسی مشروعیت آن نظام میباشد و در رفع تهدیدات خارجی و ناامید کردن اپوزیسیون ‏های فرامرزی برای اخلال در کشور و ایجاد روابط دوستانه با سایر کشورهای دموکراتیک جهان نقش مهم و ارزنده ‏ای ایفا مینماید. حال به تعبیری انتخابات به عنوان یک شمشیر دو لبه عمل میکند اگر درست از آن استفاده گردد ، ‏سعادت ملت و دولت را به ارمغان می آورد ، در غیر این صورت موانعیدر سر راه پیشرفت ملت و دولت به وجود ‏خواهد آورد . اینجاست که تلاش ما به عنوان کسانی که برای این نظام ایثارها کرده و هزینه ها داده ایم باید حضور ‏حداکثری در پای صندوق های رای و انتخاب آگاهانه از اولویت های اصلی ما باشد اگر از این فرصت درست استفاده ‏نگردد چه بسا ضرر های غیر قابل جبرانی متوجه جامعه می گردد.مسولان ارشد نظام خصوصا مقام معظم ‏رهبری(مدظله العالی) بیشتر روی مشارکت حداکثری مردم تاکید دارند تا انتخاب فرد یا اراد خاصی . باید از این ‏توصیه ها نهایت استفاده را برد و به عنوان راهبرد اساسی در امر برگزاری انتخابات از آن سود جست. ‏
‏ مجلس شورای اسلامی به عنوان یکی از ارکان مهم و سرنوشت ساز نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران با ‏کارکردهای متنوع و اثر بخش خود میتواند مجموعه دولت را با انتقاد و سوال و تذکر و در نهایت اهرم فشار ‏استیضاح زیر نظر داشته و کنرل نماید مجلس با نظارت مستمر و مداوم خود از حقوق ملت در برابر دستگاه های ‏دولتی حمایت میکند و بنا بر نص صریح قانون حق اظهار نظر در تمام مسائل خارجی و داخلی را داراست و کسی هم ‏حق پیگری و مواخذه و یا جلوگیری از اظهار نظر نماینده مجلس را که در راستای خدمت به مردم نظرات خویش را ‏عنوان نموده است ، ندارد و به تصریح قانون اساسی که میثاق ملی و دینی جامعه است نماینده مصونیت پارلمانی ‏دارد.در یک کلام چه سخنی بالاتر از این گفته های امام راحل(ره) که فرمود: مجلس در راس امور واقع است . یا : ‏مرکز همه قانونها و قدرتها مجلس است .و یا : هیچ کس حق ندارد به مجلس جسارتی بکند. ‏
فراتر از نقش نظارتی مجلس ، نقش اصلی قانونگذاری و تصویب لوایح و طرح هاست . آیا مردم ما به خوبی میدانند ‏که فلان قانون یا فلان بخشنامه که امروز در جامعه ساری و جاری است ، نشات گرفته از انتخاب دیروز آنهاست؟ آیا ‏این قانون و بخشنامه همان خواست و توقعات ما بود که از فیلتر مجلس و نمایندگان عبور کرد و امروز به خود ما ‏برگشت داده شده است؟ یا نه این چیز دیگر و جدای از آن خواسته های ما بوده؟ اینجاست که ارزش تک تک آرای ما ‏به خوبی درک و احساس میشود.ما با انتخاب افرادی برای تعیین سرنوشت خود در واقع چک سفید امضاء به آنها ‏میدهیم . پس باید مواظب باشیم که در انتخاب کوچکترین اشتباه نتیجه آن متوجه خود ما خواهد شد. ‏
یک مشکلی که مشکل ما در اکثر انتخابات های مجلس شورای اسلامی گذشته بوده ، این است زمانی که پای صندوق ‏های رای میرویم به شخص رای میدهیم نه به برنامه ، خواسته های کاندید را مد نظر داریم و نه خواسته ها و ‏انتظارات خود را ، مثلا فلان کانید ادم فقیری است به او رای میدهیم تا کمی وضع مادیش بهتر شود. خوب که نگاه ‏میکنید این مورد جزء هیچکدام از اهداف و وظایف نمایندگی نیست!! یا اینکه فلانی قوم و خویش است ، نمیشود او ‏را از خود برنجانیم ، این مورد هم جز اهداف و برنامه های نمایندگی نیست!! یا اینکه فلانی جزء سادات است ، این ‏خوب است و احترام هم لازم ، اما چه تاثیری در قانونگذاری ، تصویب یا تایید لوایح و طرح ها یا نظارت بر مجموعه ‏دولت دارد. ایا صرف جزء سادات بودن میتواند باعث بوجود آمدن یک نطق آتشین در دفاع از حقوق مردم محروم ‏باشد.‏
پس چگونه انتخاب کنیم تا اشتباه مان کم شود و امیدی به بهبود اوضاع منطقه ای خود داشته باشیم؟

نویسنده: علیرضا گودرزی کارشناس ارشد تاریخ