مخالفت با پیامبر

«و من یشاقق الرسول من بعد ما تبین له الهدی ویتبع غیرسبیل المومنین نوله ما تولی و نصله جهنم و سات مصیرا»
کسی که بعد از آشکار شدن حق ، با پیامبر مخالفت کند و از راهی جز راه مومنان پیروی نماید، ما او را به همان راه که می رود می بریم و به دوزخ وارد می کنیم و سرانجام بدی (برای او) است.
دراین آیه، خداوند متعال به یکی دیگر ازکمینگاه های شیطان که همانا وسوسه کردن انسانها به مخالفت با پیامبر است اشاره فرموده است. از این جهت که حضرت محمد(ص) پـیامبر بزرگ الهی است و هرچه می گوید وحی است و ازجانب خداوند متعال و از جانب خود چیزی بیان نکرده است، مخالفت با رسول اکرم (ص) درحقیقت مخالفت با خداوند متعال است.
در آیه دیگر خداوند متعال مخالفت با خدا و رسول را با هم آورده است و این موید نظریه فوق است :
... و من یشاقق الله و رسوله فان الله شدید العقاب. ذالکم و قوه و ان للکافرین عذاب النار
... و هرکس با خداوند و پیامبرش دشمنی کند (کیفر شدید می بیند و بدانید که) کیفر خداوند سخت و طاقت فرسا است. این (مجازات دنیا) را بچشید و (بدانید که) برای کفار مجازات آتش (درجهان دیگر) خواهد بود.
گفتیم که پیامبر اسلام (ص) معصوم و دور از گناه و اشتباه بوده است و ازجانب خداوند متعال سخن گفته است :
و ماینطق عن الهوی ان هوالاوحی یوحی علمه شدید القوی...
محمد(ص) هرگز از (پیش خود) و از روی هوای نفس سخن نمی گوید. آنچه می گوید جز وحی که (از جانب خداوند) براو نازل شده نیست. آن کس که قدرت عظیمی دارد (جبرئیل امین) او را تعلیم داده است. از آنچه بیان شد می توان فهمید که :
اولاً پیامبراسلام (ص) جز وحی و سخن خداوند متعال چیزی نمی گوید یعنی هرچه امر و نهی دارد ، امر و نهی الهی است و ثانیاً دستورات و اوامر الهی را بدون کم و زیاد همان طوری که بوده، به مردم ابلاغ فرموده است و درعرصه های دریافت و ابلاغ وحی کوچکترین کم و زیادی نکرده است.
حالا که روش و سیره آن حضرت چنین بوده است هرکس در زمان حیات و زندگانی دنیوی آن حضرت با او مخالفت کرده و این مخالفت آگاهانه و عمداً بوده و بر آن پافشاری هم نموده است و توبه و معذرت خواهی هم نکرده به یقین موجب آزار و اذیت آن حضرت شده و مصداق آیه ۶۱ سوره توبه قرارگرفته و مجازات می شود :
الذین یوذون الرسول الله لهم عذاب الیم
برای کسانی که رسول خدا را آزار می دهند عذاب دردناک است.
در آیه ۵۷ سوره احزاب نیز آمده است :
ان الذین یوذون الله و رسوله، لعنهم الله فی الدنیا و الاخره واعدلهم عذابا مهینا
کسانی که خدا و پیامبرش را آزار می دهند، خداوند آنها را دردنیا و آخرت از رحمت خود دور ساخته و برایشان عذاب خوار کننده ای آماده کرده است.
به همین جهت درآیات متعدد قرآن کریم به مومنان سفارش شده است که از رسول خدا(ص) پیروی کنند و اطاعت از پیامبر درحقیقت اطاعت از خدا دانسته شده است :
- قل اطیعوا الله و الرسول :: بگو از خدا و رسولش اطاعت کنید(۳۲/آل عمران)
- و اطیعوا الله و الرسول لعلکم ترحمون :: از خدا و رسولش اطاعت کنید شاید مورد رحمت واقع شوید.(۱۳۲/آل عمران)
- اطیعوا الله و اطیعوا الرسول و... :: از خدا و رسولش اطاعت کنید... (۵۹/نساء)
- فان تنازعتم فی شی فردوه الی الله و الرسول
پس هرگاه درامری اختلاف پیدا کردید نزدخدا و رسولش بیایید (و داوری رسول را بپذیرید) (۵۹/نساء)
- و من یطع الله والرسول فاولائک مع الذین انعم الله علیهم
و هر کس از خدا و رسولش اطاعت کند همراه کسانی است که خداوند به آنها نعمت بخشیده است. (۶۹/نساء)
- من یطع الرسول فقد اطاع الله :: هر کس از رسول خدا اطاعت کند به درستی که از خداوند اطاعت کرده است. (۸۰/نساء)
- و اطیعوا الله و اطیعوا الرسول... و از خداوند و رسول خدا اطاعت کنید. (۹۲/مائده)
- قل اطیعوا الله و اطیعوا الرسول.. بگو از خدا و رسول او اطاعت کنید. (۵۴/ نور)
- و اطیعوالله و الرسول (۵۶/نور)
- و ما کان لرسول ان یاتی بآیه الاباذن الله :: و هیچ پیامبری حق نداشت که معجزه ای جز به فرمان خدا بیاورد (۷۸ غافر)
- اطیعوالله و اطیعوا الرسول ولا تبطلوا اعمالکم
از خدا و رسول خدا اطاعت کنید (و با نافرمانی از آنها) اعمال خودتان را باطل نکنید. (۳۳/محمد)
- ما اتاکم الرسول فخذوه ومانهاکم عنه فانتهوا
آنچه رسول خدا برای شما آورده را بگیرید (و اجرا کنید) و از هر چه نهی کرده است خودداری کنید.(۷/ حشر)
- اطیعواالله و اطیعوا الرسول :: از خدا و رسول خدا پیروی کنید (۱۲/ تغابن)
- و من یطع الله و رسوله یدخله جنات تجری من تحت الانهار
هر کس از خدا و رسول او اطاعت کند وارد بهشت هایی می شود که در زیر درختانش نهرها جاری است. (۱۳/نساء)
- و من یعص الله و رسوله و یتعد حدوده یدخله ناراخالد فیها
و هر کس نافرمانی خدا و پیامبرش را نماید و از مرزهای الهی تجاوز کند او را در آتشی وارد می کند که جاودانه در آن خواهد ماند و برای او مجازات خوارکننده ای است. (۱۴/نساء)
- واطیعواالله و رسوله از خدا و رسول او اطاعت کنید (۸/انفال) و...
علاوه بر آیاتی که آورده شد در سایر آیات قرآن و در موضوع های دیگر هم بسیار سخن از «خدا و رسول» با هم شده است و این موضوع نشانگر آن است که اطاعت از رسول عین اطاعت از خداوند متعال است.
بر این اساس کسانی که با پیامبر و دستورات او مخالفت می کنند ، در حقیقت با خداوند متعال مخالفت می کنند. معنی واقعی مخالفت با دستورات حیات بخش و سعادت آفرین خداوند متعال نیز افتادن در دام انواع و اقسام بدبختی ها و عذاب های دنیوی و اخروی است. این دستورات و قوانین حیات بخش الهی است که انسانها را به زندگانی سعادتمند و حیات جاوید و همراه با آسایش ابدی می رساند :
یا ایهاالذین آمنوا استجیبوالله وللرسول اذا دعاکم لما یحییکم.
ای کسانی که ایمان آورده اید! دعوت خدا و پیامبر را اجابت کنید هنگامی که شما را به سوی چیزی (ایمان و عمل صالح و دوری از گناه) که به شما حیات (زندگی واقعی و سعادتمندانه) می بخشد...
پیامبر اسلام (ص) براساس لطف و رحمت حضرت حق تعالی ، جز اینکه مردم خوشبخت و سعادتمند شوند و از عذاب های دنیوی و اخروی نجات یابند مقصودی ندارد. حال اگر کسی با این هدف حضرت رسول (ص) به مخالفت برخیزد ، خود را دچار انواع عذاب های دنیوی و اخروی می کند.
مفسر تفسیر نور درباره آیه ۱۱۵ سوره نساء نوشته است :
این آیه درباره کسانی است که پس از پذیرش اسلام و رسالت پیامبر ، به مخالفت آگاهانه با دستورات او می پردازند و راه خود را از راه جماعت مسلمین جدا می کنند.
«مشاقه رسول» یعنی خودت را یک شق و رسول اکرم (ص) را شق دیگر قرار دهی. به کارشکنی بپردازی و دست به مخالفت آگاهانه همراه با عداوت بزنی.
شقاق و مخالفت با پیامبر خدا انواع مختلفی دارد، مانند :
انکار کل دین، ایمان به بعضی و کفر به بعض دیگر، تحریف، توجیه و حیله های شرعی
در روایات آمده است دو نفر برای مسخره کردن ، سوسماری را مخاطب قرار داده و او را با لقب امیرالمؤمنین خواندند.
حضرت علی (ع) فرمود : «دعهما فهو امامهما یوم القیامه » یعنی آن دو استهزاکننده را به حال خود رها کنید که همین سوسمار در قیامت امام آن دو خواهد شد. سپس این جمله را تلاوت فرمود: «نوله ما تولی»
حضرت علی (ع) در نامه ششم نهج البلاغه می فرماید : اگر مردم روی شخصی اتفاق آرا داشتند و او را امام نامیدند رضای خدا در آن است و اگر کسی با طعن یا بدعت از مدار اطاعت او خارج شد او را برگردانید و اگر برنگشت با او بجنگید که راه مؤمنان را پیروی نکرده است.
● پیام ها :
۱) علم و شناخت مسئولیت آور است و کیفر مخالفان پیامبر زمانی است که حقانیت پیامبر اکرم را فهمیده باشند.
(و من یشاقق الرسول من بعد ما تبین له... نصله جهنم)
۲) سیره عملی مسلمین به شرطی حجت است که با سنت و راه رسول الله مخالفتی نداشته باشد.
(من یشاقق الرسول... یتبع غیر سبیل المؤمنین... نصله جهنم)
۳) پیامبر اسلام و مؤمنان در یک جبهه قرار دارند و مخالفت با جامعه اسلامی، مخالفت با پیامبر است.
(یشاقق الرسول... و یتبع غیر سبیل المؤمنین)
۴) تسلیم بودن در برابر رسول خداوند واجب و مخالفت با او حرام است. (ومن یشاقق الرسول)
۵) تفرقه افکنی در صفوف مسلمین سبب دوزخ است. (یتبع غیر سبیل المؤمنین... نصله جهنم)
۶) خداوند ، کسی را بدون اتمام حجت به دوزخ نمی برد. (بعد ما تبین له الهدی)
۷) حساب افراد قاصر و مستضعف که صدای حق را نمی شنوند، یا قدرت تشخیص ندارند ، از حساب افراد آگاه و لجوج ، جدا است. (بعد ما تبین له الهدی)
۸) مقدمات سقوط انسان، به دست خود اوست. (من یشاقق الرسول... نصله جهنم)
۹) هر راهی جز راه مؤمنان واقعی، به دوزخ منتهی می شود. (یتبع غیر سبیل المؤمنین... نصله جهنم)
۱۰) نتیجه مخالفت با رسول خدا تحت ولایت غیر خدا در آمدن و سقوط در جهنم است. (نوله ما تولی)
۱۱) خداوند، نعمت های خود را از منحرفان قطع نمی کند و هرکس را در مسیری که خودش انتخاب کرده است، یاری می دهد. (نوله ما تولی)

عباسعلی کامرانیان
پی نوشتها :
۱) قرآن کریم- سوره نساء، آیه۱۱۵
۲) قرآن کریم- سوره انفال، آیات ۱۴و ۱۳
۳) قرآن کریم- سوره نجم، آیات ۵تا ۲
۴) قرآن کریم- سوره انفال، آیه۲۴
۵) تفسیر نورالثقلین
۶) نهج البلاغه- نامه ۶
۷) تفسیر نور(۲)- محسن قرائتی- صفحه۳۸۶
منبع : روزنامه کیهان

منبع : سایت مناجات