استقلال فنلاند و تصرف شهر مکزیکو توسط امیلیانو زاپاتا و پانچو ویلا

● استقلال فنلاند
۱۰۰ سال پیش در روز ۶ دسامبر سال ۱۹۱۷ میلادی فنلاند از هرج و مرج ناشی از جنگ ۱۹۱۸-۱۹۱۴ و انقلاب های روسیه در سال ۱۹۱۷ میلادی سودجست و از خاک روسیه جدا شد و اعلام استقلال کرد.
ساکنان سرزمین فنلاند در ابتدا لاپون ها بودند تا این که در نخستین سده های میلادی این سرزمین توسط اقوام کوچ نشینی که هم نژاد استونیایی ها و مجارها بودند ، تصرف شد.
در قرون وسطی سرزمین فنلاند به تصرف سوئدی ها درآمد و بخش اعظم مردم آن به مسیحیت گرویدند.
در اواخر قرن هجدهم و اوایل قرن نوزدهم میلادی روسیه تزاری در جریان جنگ با سوئدی ها سرزمین فنلاند را اشغال کرد و این سرزمین به یک دوک نشین خود مختار روسیه تزاری مبدل گردید.
شهر هلسینکی در سال ۱۸۱۲ میلادی به جای شهر تورکو مرکز دوک نشین فنلاند شد.
شهر تورکو یک شهر قدیمی قرون وسطایی بود که توسط سوئدی ها بنا شده بود.
با این حال ، مردم فنلاند همواره آرزوی استقلال سرزمین خود را داشتند و در این راه دست به جانفشانی های زیادی زدند.
به این ترتیب ، در روز ۶ دسامبر سال ۱۹۱۷ میلادی فنلاند از هرج و مرج ناشی از جنگ ۱۹۱۸-۱۹۱۴ و انقلاب های روسیه در سال ۱۹۱۷ میلادی استفاده کرد و از خاک روسیه مجزا شد و استقلال خود را اعلام کرد.
در سال ۱۹۴۰ میلادی ، استالین ، دیکتاتور شوروی پس از اتحاد با هیتلر تلاش کرد دوباره فنلاند را تصرف کند اما با فداکاری مردم فنلاند در جنگی که به «جنگ زمستان» مشهور شد نتوانست تمام خاک این کشور را اشغال کند و فقط موفق به تصرف بخش شرقی این کشور ، منطقه کارلی شد که هنوز بخشی از خاک روسیه محسوب می شود.
● تصرف شهر مکزیکو توسط امیلیانو زاپاتا و پانچو ویلا
۹۳ سال پیش در روز ۶ دسامبر سال ۱۹۱۴ میلادی پانچو ویلا و امیلیانو زاپاتا پس از ۴ سال مبارزه انقلابی با نیروهای دولتی مکزیک به اتفاق یکدیگر پیروزمندانه وارد شهر مکزیکو شدند.
پانچو ویلا از سوی دشمنانش «سانتوریون شمال» و امیلیانو زاپاتا «آتیلا جنوب» نامیده می شدند.
اما ، این پیروزی آنها زودگذر بود و مدتی بعد توسط کارانزا دیکتاتور مکزیک از شهر مکزیکو بیرون رانده شدند.
امیلیانو زاپاتا ، یک دهقان سرخپوست بی سواد بود.
او در سال ۱۹۰۹ میلادی دهقانان محروم ایالت مورلوس را علیه پرفیریو دیاز ، دیکتاتور کهنسال که ۳۵ سال بر مسند قدرت بود ، برانگیخت و شورش دهقانان را به راه انداخت. شعار آنها «زمین و آزادی» بود.
در سال ۱۹۱۰ میلادی ، زاپاتا با شورشیان تحت فرمان پانچو ویلا و نیز فرانچسکو مادرو متحد می شود.
فرانچسکو مادرو پس از به قدرت رسیدن در اداره کشور بی لیاقتی نشان می دهد و از درخواست زاپاتا و پانچو ویلا برای تقسیم زمین بین دهقانان محروم سرباز می زند.
بنابراین ، امیلیانو زاپاتا و پانچو ویلا بار دیگر سلاح برمی دارند و علیه مادرو و جانشینانش دیکتاتورها هوئرتا و کارانزا شورش می کنند.
به این ترتیب ، در روز ۶ دسامبر سال ۱۹۱۴ میلادی پانچوویلا و امیلیانو زاپاتا به اتفاق یکدیگر و در راس سپاه شورشیان وارد شهر مکزیکو شده و این شهر را تصرف می کنند.
اما ، پیروزی آنها زودگذر بود و کارانزا ، دیکتاتور مکزیک موفق می شود آنها را از شهر مکزیکو بیرون براند.
با قدرت یافتن دوباره کارانزا جنگ با شورشیان شدت می گیرد. پانچو ویلا ناگزیر به تبعید می رود و امیلیانو زاپاتا در یک توطئه توسط نیروهای دولتی به قتل می رسد.

بهرام افتخاری

منبع : روزنامه جام‌جم