طواف

● واجبات طواف
اول و دوم) این که طواف از حجرالاسود شروع شود و به حجرالاسود نیز ختم شود.
ـ مساله ۱۳۸ - در شروع کردن طواف از حجرالاسود, لازم نیست که تمام اجزای بدن طواف کننده , از تـمـام اجـزای حـجرالاسود عبور کند, بلکه واجب آن است که انسان از هر جای حجرالاسود که شـروع کـرد, بـه هـمـان جـاخـتم کند, و اگر در عرف گفته شود که از حجرالاسود شروع و به حجرالاسودختم کرد, مجزی است .
ـ مـساله ۱۳۹ - بر محرم لازم نیست در هر شوط بایستد و قصد شوطبعدی نماید, بلکه اگر در اول طواف نیت نماید, می تواند بقیه اشواط را دوربزند تا هفت شوط تمام شود.
ـ مـسـالـه ۱۴۰ - اگر کسی بدون نیت طواف را قبل از حجرالاسود شروع کند, ولی نیت طواف را از حـجـرالاسـود بکند, طواف او صحیح است , اما اگرقبل از حجرالاسود نیت طواف کند وبه همان جا ختم کند, طواف اوباطل است .
سوم) درتمام اشواط, خانه کعبه در طرف چپ طواف کننده واقع شود.
ـ مساله ۱۴۱ - طواف کردن باید به نحو متعارف باشد و لازم نیست فرددر تمام حالات طواف , کعبه حقیقتا در طرف شانه چپ او باشد, بلکه اگر درموقع دور زدن از مقابل ارکان و طواف دور حجر اسـماعیل (ع ) کعبه از طرف چپ او قدری خارج شود مانع ندارد, حتی اگر کعبه متمایل به پشت اوشود.
ـ مساله ۱۴۲ - واجب نیست در حال طواف روی طواف کننده به طرف جلو باشد, بلکه جایز است به یـمین و یسار نگاه کند و صورت خود رابرگرداند, بلکه به عقب نگاه کند, و می تواند طواف را رها کند, کعبه را ببوسدو برگردد از همان جا اتمام کند.
ـ مـسـالـه ۱۴۳ - اگـر به واسطه مزاحمت طواف کنندگان و کثرت جمعیت ,مقداری از طواف بر خـلاف متعارف طی شود, مثل آنکه روی طواف کننده یاپشتش به کعبه واقع شود و یا عقب عقب طـواف کـنـد یـا بـدون اخـتـیار خود دوربزند, باید آن مقدار را جبران کند و از سر بگیرد, و اگر نمی تواند برگرددمی تواند با جمعیت بدون قصد طواف حرکت کند تا به جایی که باید طواف را از آنجا یا از محاذات آن محل تدارک نماید, در غیر این صورت , طواف اواشکال دارد.
ـ مساله ۱۴۴ - اگر به واسطه کثرت جمعیت , کسی را بدون اختیار خود,حرکت دهند و دور بدهند, کفایت نمی کند و باید آن دور را از سر بگیرد,اگرچه خانه هم طرف چپ او باشد, و اگر چند قدم هـم از طـواف او رابـی اختیار ببرند, باید همان مقدار را از سر بگیرد, و اگر از حجرالاسود به قصد طواف شروع کند, اشکال دارد. منظور از اختیار آن است که هر وقت خواست , بتواند توقف کند.
ـ مساله ۱۴۵ - در طواف کردن , شخص هر طور حرکت کند مانع ندارد,می تواند آهسته یا تند برود یا بـدود و مـی تـوانـد سواره طواف کند یا با ویلچرطواف کند, لکن بهتر آن است که به نحو متعارف طواف کند.
چهارم) داخل کردن حجر اسماعیل (ع ) در طواف
ـ مـسـاله ۱۴۶ - حجر اسماعیل (ع ) محلی است متصل به خانه کعبه , وطبق اخبار وارده , محل دفن حضرت اسماعیل (ع ) و مادر او و جمعی ازانبیا(ع ) است .
ـ مساله ۱۴۷ - اگر شخص در حین طواف داخل حجر اسماعیل (ع )شود, طوافش باطل است و باید آن را اعـاده کند, و اگر عمدا این کار را بکند,حکم ابطال عمدی طواف را دارد, که گفته شد, و اگر سهوا این کار را بکند,حکم ابطال سهوی را دارد.
ـ مساله ۱۴۸ - اگر کسی در بعضی از دورها, حجر اسماعیل (ع ) را داخل در دور زدن نکرد, احتیاط واجب آن است که فقط آن دور را از سر بگیرد وطواف را نیز اعاده کند, اگر چه ظاهر آن است که اعاده طواف لازم نیست .
ـ مساله ۱۴۹ - اگر کسی در بعضی از دورها از روی دیوار حجراسماعیل (ع ) حرکت کند, احتیاط آن است که آن دور را از سر بگیرد و دراین فرض نیز, به احتیاط مستحب تمام کردن دور از آنجایی که از روی دیوار رفته است , کفایت نمی کند.
پنجم) طواف بین کعبه و مقام ابراهیم (ع ) مـسـاله ۱۵۰ - احتیاط آن است که محدوده طواف , بین کعبه و مقام حضرت ابراهیم (ع ) باشد, هر چند کفایت طواف در خارج از مقام , بامراعات اتصال صفوف طواف کنندگان خالی از قوت نیست .
پس بنابراین ,تا جایی که جمعیت طواف کننده متصل به هم مشغول طوافند, طواف درآن محدوده صحیح است , هر چند از پشت مقام باشد و بین طواف واجب ومستحب , در محدوده فرقی نیست .
ـ مساله ۱۵۱ - کسی که به حدود مطاف آگاهی ندارد و بعد از فراغ ازطواف شک می کند در مطاف بـوده یـا نـه , در ایـن صورت اگر از اول در مطاف بوده و در خارج شدن از آن شک کند, طوافش صـحیح است , ولی اگر از اول شک داشته باشد, با جهل به حدود مطاف نمی تواند علی الاحوط به این طواف اکتفا کند, هر چند اکتفا به قاعده فراغ , خالی از وجه نیست .
ششم) خروج طواف کننده از خانه کعبه و آنچه از آن محسوب می شود.
ـ مـساله ۱۵۲ - در اطراف دیوار خانه خدا یک برآمدگی است که آن راشاذروان گویند, و آن جزء خـانـه کـعبه است , و طواف کننده باید آن را هم داخل طواف قرار دهد, ولی اگر کسی به واسطه کثرت جمعیت یا غیر آن ازبالای شاذروان برود و دور بزند, آن مقدار که دور زده باطل است , و باید آن را اعاده کند.
ـ مـسـالـه ۱۵۳ - دسـت بـه دیوار خانه کعبه گذاشتن در آنجایی که شاذروان است , جایز است و به طواف ضرر نمی رساند, گرچه احتیاط مستحب ترک این عمل است .
ـ مـساله ۱۵۴ - در حال طواف , دست گذاشتن روی دیوار حجراسماعیل (ع ) جایز است و به طواف ضرر نمی رساند, گرچه احتیاط مستحب در ترک آن است .
هفتم) طواف باید هفت شوط کامل باشد, نه کمتر و نه زیادتر.
ـ مـسـالـه ۱۵۵ - اگـر از اول طواف کننده عمدا قصد کند کمتر از هفت دوریا بیشتر طواف کند, طـوافـش بـاطـل است , اگر چه به هفت دور تمام کند, واحتیاط واجب آن است که اگر از روی ندانستن حکم , بلکه از روی سهو وغفلت هم باشد, طواف را اعاده کند, مگر آنکه جاهل قاصر باشد, که عدم وجوب اعاده , خالی از وجه نیست , هر چند احتیاط در اعاده است .
ـ مـساله ۱۵۶ - اگر کسی در اثنای طواف , از قصد هفت شوط برگردد ونیت کند طواف را کمتر یا بیشتر از هفت شوط انجام دهد, هر چه را با این نیت به جا آورده , باطل است و باید آن را اعاده کند, و اگر با این قصد زیادترطواف کند, اصل طواف او باطل می شود.
ـ مساله ۱۵۷ - اگر کسی از اول قصد کند که هشت دور طواف به جا آورد,لکن قصدش آن باشد که هـفـت شـوط آن طـواف واجـب بـاشد و یک شوط,قدم زدن دور خانه خدا برای تبرک یا تماشا یا پیداکردن کسی و یا مقصددیگر باشد, طواف او صحیح است .
ـ مـساله ۱۵۸ - اگر شخصی عمدا از طواف واجب , کم کند, چه یک دوریاکمتر یا بیشتر از یک دور, واجـب است آن را اتمام کند, در صورتی که موالات فوت نشود, و در صورت فوت موالات , حکمش حـکـم قطع طواف است که بیان می شود, و اگر اتمام نکند, حکم کسی را دارد که طواف راعمدا ترک کرده , به احتیاط واجب , و حکم جاهل به مساله , همان حکم عالم است .
ـ مـسـالـه ۱۵۹ - اگـر شخص طواف را سهوا کم کند و از نصف طواف تجاوزنکرده باشد, طواف را اعاده نماید, لکن در همه موارد سهو, احتیاط به تمام کردن طواف ناقص و اعاده طواف می باشد و سزاوار است به این احتیاطعمل شود.
ـ مـساله ۱۶۰ - اگر کسی جهلا بیش از هفت شوط طواف کند و بقیه اعمال بعد از آن را انجام دهد, اگر از اول قصد بیش از هفت شوط داشته ,طواف و نمازش صحیح نیست و باید آنها را اعاده کند, و ظاهرا اعاده بقیه اعمال , لازم نیست .
ـ مـساله ۱۶۱ - اگر کسی بعد از مراجعت به وطن , متوجه شود که طواف اوناقص بوده , احتیاط آن است که خودش برگردد و آن را به جا آورد, و درصورت مشقت داشتن , نایب بگیرد.
ـ مـساله ۱۶۲ - در طواف واجب , قران جایز نیست , یعنی جایز نیست شخص طواف واجب را که تمام می کند, بدون این که نماز طواف را بخواند وبدون فاصله , یک طواف دیگر به جا آورد, و اگر از اول طواف یا در اثنای طواف اول قصد قران داشته , احتیاط در اعاده طواف است . همچنین اگربعد از تـمـام شـدن طـواف اول , قـصد قران کند, بنا بر احتیاط طواف را اعاده کند, ولی قران در طواف مستحبی مکروه است .
● احکام قطع طواف
ـ مـسـالـه ۱۶۳ - قـطع کردن طواف مستحبی , هر چند بدون عذر باشد, جایزاست , و اقوی کراهت قـطـع طـواف واجـب است , بدون عذر, و احوط عدم قطع است , به طوری که بقیه را ترک کند تا موالات عرفیه به هم بخورد.
ـ مساله ۱۶۴ - اگر شخص بدون عذر طواف را قطع کند, احوط آن است که اگر بعد از نصف شوط چـهـارم باشد, طواف را تمام کند و بعد آن را اعاده کند, هر چند می توان به اتمام هم اکتفا نمود, و ایـن در صـورت اتـیـان مـنـافـی است , حتی مثل فصل طویل , والا اتمام مطلقا کافی است , اما در صورت عدم اتیان منافی , اگر برگردد و طواف را تمام کند, طوافش صحیح است .
ـ مساله ۱۶۵ - اگر کسی در اثنای طواف آن را قطع کند و از اول شروع کند, اگر بعد از نصف شوط چـهـارم بـاشد, آن طوافی را که از سر گرفته کفایت می کند, والا یک طواف دیگر به جا آورد, و با فرض جهل , ظاهر این است که اعمال مترتبه صحیح است و از احرام خارج شده است .
ـ مـساله ۱۶۶ - اگر در بین طواف عذری برای اتمام آن , مثل مرض یاحیض یا حدث بی اختیار,پیش آمد, پس اگر بعد از تمام شدن نصف شوطچهارم باشد, فرد بعد از رفع عذر برگردد و از همان جا تـمـام کـنـد, و اگـر قـبل ازنصف شوط چهارم باشد, طواف را اعاده کند, و احتیاط مستحب در فرض اول در غیر حیض و حدث , آن است که اتمام کند و اعاده نماید.
ـ مساله ۱۶۷ - اگر شخصی که با عذری مثل مرض نه حدث , طواف راقطع کرد و نتوانست طواف را بـه جـا آورد تا آن که وقت تنگ شد, اگر ممکن است او را حمل کنند و طواف دهند, و اگر ممکن نیست , برای او نایب بگیرند.
ـ مـساله ۱۶۸ - اگر کسی مشغول طواف باشد و وقت نماز واجب او تنگ شود, واجب است طواف را رها کند و نمازش را بخواند. پس اگر بعد از نصف شوط چهارم , طواف را رها کرده , در این صورت طـواف را از هـمـان جـا تمام کند, و اگر تمام نکرد و طواف را از سرگرفت , ظاهرا مجزی است و طـوافـش صحیح است , و اگر قبل از نصف شوط چهارم باشد, بنا بر احتیاط بعد ازاتمام , طواف را اعاده کند.
ـ مـسـالـه ۱۶۹ - جایز است بلکه مستحب است شخص طواف را برای رسیدن به نماز جماعت قطع کند, هر چند جماعت عامه و غیرشیعه باشد یارسیدن به وقت فضیلت نماز واجب , و از هر جا قطع کرد از همان جا بعد ازنماز اتمام کند.
● احکام شک در طواف
ـ مساله ۱۷۰ - اگر کسی بعد از تمام شدن طواف و انصراف از آن , شک کندکه آیا طواف را زیادتر از هـفت دور به جا آورده , یا شک کند که کمتر به جاآورده , به شک خود اعتنا نکند و طوافش صحیح است , لکن در صورت دوم ,خالی از اشکال نیست و احتیاط ترک نشود.
ـ مساله ۱۷۱ - اگر بعد از طواف شک کند که طواف را صحیح به جا آورده یا نه , در صورتی که اتیان هفت دور معلوم باشد و مثلا احتمال بدهد که ازطرف راست طواف کرده یا محدث بوده یا از داخل حـجر اسماعیل (ع )طواف کرده , اعتنا نکند و طوافش صحیح است , گرچه در محل طواف باشدو از آنجا منصرف نشده باشد یا به کارهای دیگر مشغول نشده باشد.
ـ مـسـالـه ۱۷۲ - اگـر کسی در آخر دور که به حجرالاسود ختم شد, شک کند که هفت دور زده یا هـشـت دور یـا بـیـشـتر, به شک خود اعتنا نکند وطوافش صحیح است , و اگر قبل از رسیدن به حـجرالاسود و تمام شدن دور,شک کند که آنچه را دور می زند, دور هفتم است یا هشتم , طوافش باطل است .
ـ مـسـالـه ۱۷۳ - اگـر کـسی در آخر طواف یا در اثنای آن میان شش دور وهفت دور و هر چه پای نـقـیـصـه در کـار اسـت , شک کند, طواف او باطل است ,اما شک در طواف مستحبی بنا را بر اقل بگذارد و طوافش صحیح است .
ـ مـساله ۱۷۴ - شخص کثیرالشک در عدد دورها به شکش اعتنا نکند, ومعیار در کثیرالشک عرفی است و ظن در عدد دورها اعتبار ندارد و حکم شک را دارد.
● مسائل متفرقه طواف
ـ مـساله ۱۷۵ - در حال طواف , پا گذاشتن روی لباس احرام دیگران که موجب اذیت و عدم رضایت آنـهـا شـود, به طواف ضرر نمی زند, همچنین است پا گذاشتن روی وسایلی که از حجاج در حال طواف کردن می افتد,مثل ساعت و لباس احرام و غیره .
ـ مـساله ۱۷۶ - اگر در حین طواف , ماموران نظافت مسجدالحرام دست به دست هم دادند و همان طـور حـلـقـه را تـوسـعـه دادنـد تـا عـده ای از مـطـاف خـارج شـوند, در این صورت , اگر صف طواف کنندگان باقی باشد, یعنی هنوزمردم در حال طواف باشند, طواف آنها صحیح است , و اگر مدتی طول کشید و خیال کردند موالات عرفیه به هم خورده و طواف را از سر گرفتند, درصورتی که به هم خوردن موالات مشکوک باشد, طوافشان صحیح است .
ـ مـسـالـه ۱۷۷ - اگـر دختری در سنین کودکی و یا در اوایل سنین بلوغ جنب شده باشد و تا زمان عـمـره غسل جنابت را انجام نداده باشد و با این حال اعمال عمره را به جا آورد, اگر یقین کند که جـنب شده , نماز و طواف اوبدون غسل جنابت صحیح نیست و غسلهای دیگر مثل حیض و جمعه ازغـسـل جـنـابت کفایت نمی کند, ولی طوافهای عمره و نساء را باید انجام دهدو در صورت عدم تمکن , نایب بگیرد و تا نایب اعمال را انجام نداده , از بوی خوش و ازدواج کردن اجتناب نماید.
ـ مـسـاله ۱۷۸ - اگر کسی در اثنای طواف محدث شود و خجالت بکشدخود را تطهیر کند و با این حـال تـمام اعمال عمره را انجام دهد, اگر با اعتقادبه صحت اعمال را تمام کرده باشد, عمره اش صحیح است و باید طواف ونماز آن را اعاده کند, و اگر خودش نمی تواند, باید نایب بگیرد.
ـ مـسـالـه ۱۷۹ - اگر کسی قبل از شوط چهارم طواف را بدون عذر به هم بزند, باید طواف را از سر بگیرد و اتمام مفید نیست , چون استدامه نیت ازبین رفته است .
ـ مـسـالـه ۱۸۰ - اگـر شـخصی بداند در موقع طواف از روی شهوت بدنش بابدن زنها تماس پیدا می کند و از این تماس متلذذ می گردد, مضر به طواف او نیست , همچنین اگر از روی شهوت به نـامـحرم نگاه کند, و اگر کاری که موجب کفاره است انجام داده , باید کفاره بدهد, و این حکم در طواف مستحبی هم جاری است .
ـ مساله ۱۸۱ - اگر شخصی در طواف احساس کند که لباس احرام اونجس شده ولی اعتنا نکند, بعد از طواف یقین کند که در همان حال طواف نجس بوده , ولی در حال طواف به نجس بودن لباسش شک داشته , در این صورت از احرام خارج شده و فقط باید طواف و نماز را اعاده کند.
ـ مساله ۱۸۲ - نیابت در یک شوط صحیح نیست , ولی انسان می تواندمجموع طوافها را به نیت چند نـفـر انجام دهد, و اگر کسی گمان کند که اتیان یک شوط یا دو شوط هم مستحب است و بعد از طـواف واجـب این شوطها را به جا آورد و بعد نماز طواف را بخواند, استحباب آن ثابت نیست ,ولی طواف واجب او صحیح است .
ـ مساله ۱۸۳ - اگر مقداری از موی سر زن یا جاهای دیگر بدن او عمداظاهر باشد, طواف او صحیح نیست , علی الاحوط, و در غیر مورد عمدصحیح است , مگر در جاهل مقصر, علی الاحوط, و حجاب زن در طواف باحجاب او در حال نماز تفاوت دارد و فقط وجه و کفین در طواف مستثنا شده است , علی الاحوط.
ـ مساله ۱۸۴ - اگر شخصی با پول خمس نداده لباس احرام بخرد و با آن محرم شود و طواف و نماز به جا آورد, اگر از روی علم و عمد نباشد, عمره وحج او صحیح است , ولی اگر جاهل مقصر باشد, باید طواف و نماز را اعاده کند.
ـ مـسـالـه ۱۸۵ - اگـر کسی در حال طواف پول خمس نداده همراه داشته باشد, به طواف او ضرر نمی رساند, و عدم شرطیت اباحه در محمول در حال نماز, بعید نیست .
● آداب و مستحبات طواف
۱) شخص پیاده و با پای برهنه طواف کند.
۲) قدمها را کوتاه بردارد و با آرامش طواف کند.
۳) در حال طواف , به ذکر خدا و دعا یا خواندن قران مشغول باشد.
۴) به گناهان خود اقرار کند و از گناهان خود طلب آمرزش کند.
۵) در مقابل هر یک از ارکان کعبه , دو رکعت نماز بگزارد.
۶) حـجرالاسود را استلام کند و در صورت امکان آن را تقبیل کند و درصورت ازدحام جمعیت به حجرالاسود اشاره کند و تکبیر بگوید.
۷) نزدیک به خانه خدا طواف کند.
۸) بـه عـدد ایـام سـال طواف کند, و اگر این مقدار ممکن نشد, پنجاه ودو مرتبه , و اگر آن هم میسور نشد, هر مقداری که می تواند از طرف خود یادیگران طواف کند.
۹) از هر عمل لغو و کاری که او را از یاد خدا باز می دارد, بپرهیزد.
۱۰) بـه خانه خدا زیاد نگاه کند, زیرا در روایت آمده که نگاه کردن به کعبه عبادت است . در روایت دیگر آمده است که خداوند متعال دور خانه خدا صدوبیست رحمت قرار داده است , شصت رحمت آن بـرای طـواف کنندگان , چهل رحمت برای نمازگزاران و بیست رحمت از آن برای ناظرین به خانه خدا.
۱۱) خواندن ادعیه ماثوره از اهل بیت (ع ) و آن ادعیه چنین است : در حال طواف , مستحب است بگوید: الـلهم انی اسالک باسمک الذی یمشی به علی طلل الماءکما یمشی به علی جدد الا رض و اسالک بـاسمک الذی یهتز له عرشک و اسالک باسمک الذی تهتز له اقدام ملائکتک و اسالک باسمک الذی دعـاک بـه مـوسـی من جانب الطور فاستجبت له و القیت علیه محبة منک واسالک باسمک الذی غـفرت به لمحمد صلی اللّه علیه وآله ما تقدم من ذنبه و ما تاخر و اتممت علیه نعمتک ان تفعل بی کذا و کذا.
و به جای کذا و کذا, حاجت خود را بطلبد.
و نیز مستحب است فرد در حال طواف بگوید: اللهم انی الیک فقیر و انی خائف مستجیر فلا تغیر جسمی و لا تبدل اسمی .
و بر محمد(ص ) و آل محمد(ع ) صلوات بفرستد, بخصوص وقتی که به جلودر خانه کعبه می رسد, و این دعا را بخواند: سـائلـک فقیرک مسکینک ببابک , فتصدق علیه بالجنة , اللهم البیت بیتک والحرم حرمک والعبد عـبـدک و هـذا مـقام العائذبک المستجیر بک من النار فاعتقنی و والدی و اهلی و ولدی و اخوانی المؤمنین من النار یا جواد یا کریم .
و وقتی که به حجر اسماعیل (ع ) رسید, رو به ناودان کرده , سر را بلند کند وبگوید: اللهم ادخلنی الجنة و اجرنی من النار برحمتک و عافنی من السقم و اوسع علی من الرزق الحلال وادرا عنی شرفسقة الجن والا نس و شر فسقة العرب والعجم .
و چون از حجر بگذرد و به پشت کعبه برسد, بگوید: یـا ذاالـمـن والطول یاذا الجود والکرم ان عملی ضعیف فضاعفه لی و تقبله منی انک انت السمیع العلیم .
و چون به رکن یمانی می رسد, دست به دعا بردارد و بگوید: یـا اللّه یـا ولـی الـعافیة و خالق العافیة و رازق العافیة والمنعم بالعافیة والمنان بالعافیة والمتفضل بـالعافیة علی و علی جمیع خلقک یا رحمن الدنیا والاخرة و رحیمهماصل علی محمد و آل محمد وارزقنا العافیة و تمام العافیة و شکر العافیة فی الدنیا والاخرة یا ارحم الراحمین .
سپس سر به جانب کعبه بالا کند و بگوید: الـحمد للّه الذی شرفک و عظمک والحمدللّه الذی بعث محمدا نبیا و جعل علیا اماما اللهم اهد له خیار خلقک وجنبه شرار خلقک .
و چون میان رکن یمانی و حجر الاسود برسد, بگوید: ربنا آتنا فی الدنیا حسنة و فی الا خرة حسنة و قنا عذاب النار.
و در شـوط هـفـتـم , وقـتی که به مستجار رسید, مستحب است دو دست خود رارو به دیوار خانه بگشاید و شکم و روی خود را به دیوار کعبه بچسباندوبگوید: اللهم البیت بیتک والعبد عبدک و هذا مکان العائذ بک من النار.
پـس بـه گناهان خود اعتراف نماید و از خداوند عالم آمرزش بطلبد که ان شاءاللّه تعالی مستجاب خواهد شد, بعد بگوید: اللهم من قبلک الروح والفرج والعافیة اللهم ان عملی ضعیف فضاعفه لی واغفر لی مااطلعت علیه منی و خفی علی خلقک استجیر باللّه من النار.
و آنچه می خواهد دعا کند, و رکن یمانی را استلام کند و نزد حجرالاسودآمده , طواف خود را تمام نماید و بگوید: اللهم قنعنی بما رزقتنی و بارک لی فیما آتیتنی .
و بـرای طـواف کننده مستحب است در هر شوط, ارکان خانه کعبه وحجرالاسود را استلام نماید و در وقت استلام آن بگوید: امانتی ادیتها و میثاقی تعاهدته لتشهد لی بالمؤافاة .
● مکروهات طواف
۱) تکلم به غیر از ذکر خداوند و از یاد خدا غافل شدن .
۲) خندیدن و با حالت تکبر راه رفتن .
۳) خوردن و آشامیدن .
۴) شعر خواندن .
● نماز طواف عمره مفرده
ـ مـساله ۱۸۶ - واجب است طواف کننده , بعد از تمام شدن طواف عمره , دورکعت نماز - مثل نماز صبح - بخواند, و بنا بر احتیاط واجب , باید نماز رافورا پس از طواف بخواند و میزان مبادرت عرفیه اسـت , و در هـر صـورت , بـاتـاخـیر در نماز اعاده طواف لازم نیست , و نمازگزار در قرائت نماز, مخیراست بین جهر و اخفات (نماز را بلند بخواند یا آهسته ).
ـ مـسـالـه ۱۸۷ - در نـمـاز طـواف , شـخـص می تواند آن را با هر سوره ای که می خواهد بخواند, جز سـوره هـایـی که در آنها سجده واجب است , ولی مستحب است در رکعت اول , بعد از حمد سوره توحید را بخواند, و دررکعت دوم , سوره جحد قل یا ایها الکافرون را بخواند.
ـ مساله ۱۸۸ - شک در رکعات نماز طواف , موجب بطلان نماز طواف کننده است و باید آن را اعاده کند, و بعید نیست اعتبار ظن در رکعات , و اگردر افعال یا اقوال شک کرد, اگر محل آن نگذشته آن را به جا آورد, و اگرمحل آن گذشته , به آن اعتنا نکند.
ـ مساله ۱۸۹ - نماز طواف واجب را باید پشت مقام ابراهیم (ع ) و نزدیک به آن به جا آورد, به نحوی که مقام در جلوی او قرار گیرد و پشت مقام , حدمعینی ندارد و میزان عرف است , و بهتر آن است که فرد هر قدر ممکن باشد نزدیکتر به مقام بایستد, اما مزاحمت برای سایرین ایجاد نکند, و اگردر غیر مـحـل ذکـر شده نماز بخواند و سایر اعمال را با اعتقاد به صحت آن انجام دهد, فقط نماز را اعاده کند.
ـ مـساله ۱۹۰ - شخص باید نماز طواف را پشت مقام ابراهیم (ع ) ونزدیک به آن به جا آورد, ولی اگر بـه واسـطـه زیادی جمعیت نتوانست در آن مکان به جا آورد باید هر کجا از پشت مقام که می تواند, آن را بـجـا آورد, لـکن با رعایت الاقرب فالاقرب , علی الاحوط, و نمی تواند به خواندن در یکی ازدو جانب مقام اکتفا کند, و اما نماز طواف مستحبی را در هر جای مسجدالحرام که بخواهد به جا آورد, جایز و کافی است , اگر چه در حال اختیار باشد.
ـ مساله ۱۹۱ - بر هر مکلف , واجب است نماز خود و شرایط و واجبات وقرائت و ذکرهای واجب آن را به طور صحیح یاد بگیرد, مخصوصا کسی که می خواهد به حج یا عمره مفرده برود, و اگر کوتاهی کند و نماز خود راتصحیح نکند, ممکن است با اشکال مواجه شود.
ـ مـسـالـه ۱۹۲ - اگـر کسی نماز طواف عمره را فراموش کند, باید هر وقت که یادش آمد, آن را در پشت مقام و نزدیک آن به جا آورد, و اگر در اثنای سعی صفا و مروه یادش آمد, از همان جا سعی را رهـا کند و برگردد دو رکعت نماز طواف را بخواند, بعد از آن سعی را از همان جا که قطع نموده , تمام کند.
ـ مـسـالـه ۱۹۳ - شخصی که نماز طواف را فراموش کرده و به سایر اعمالی که بعد از نماز باید به جا آورد عـمـل کـرده باشد, اعاده آنها ظاهرا لازم نیست .اگر چه احتیاط استحبابی در اعاده است , و لازم است اتیان نماز, در صورت ترک آن جهلامثل ناسی .
ـ مـساله ۱۹۴ - اگر کسی نماز طواف عمره را فراموش کند و بعد از اعمال یادش بیاید پس اگر در مـکـه اسـت , بـایـد نـمـاز را پـشت و نزد مقام به جا آورد, واگر از مکه خارج شده و برگشتن به مسجدالحرام برایش مشکل باشد, بایدهر جا که یادش آمد, آن را به جا آورد.
ـ مساله ۱۹۵ - اگر شخصی نتوانست قرائت یا اذکار واجب را یاد بگیرد,باید نماز را به هر ترتیبی که مـی تـوانـد خودش به جا آورد, لکن اگر بخواهداحتیاط کند, علاوه بر خواندن خودش که مجزی است , هم با جماعت بخواند و هم نایب بگیرد.
ـ مـسـالـه ۱۹۶ - اگر کسی نماز طواف عمره را داخل حجر اسماعیل (ع )به جا آورد و بعد از تقصیر متوجه شود, باید نماز را پشت مقام ابراهیم (ع ) ونزدیک به آن اعاده کند.
ـ مـساله ۱۹۷ - لباس ساتر نمازگزار, باید مباح باشد, واگر شخصی باعین پولی که خمس یا زکات آن را نداده , لباس ساتر بخرد, نماز خواندن اودر آن لباس باطل است , همچنین اگر به ذمه بخرد و در موقع معامله ,قصدش این باشد که از پولی که خمس یا زکاتش را نداده بدهد. ((۳))
● مستحبات نماز طواف
۱) مـسـتـحـب اسـت بعد از نماز طواف , حمد و ثنای خداوند را به جا آورد و برپیامبر اکرم (ص ) و خاندانش (ع ) صلوات بفرستد.
۲) از خداوند عالم تقاضای استجابت دعا کند و بگوید: اللهم تقبل منی و لا تجعله آخر العهد منی . الحمد للّه بمحامده کلها علی نعمائه کلها حتی ینتهی الـحـمـد الـی مـایحب و یرضی , اللهم صل علی محمد و آل محمد وتقبل منی و طهر قلبی و زک عملی .
و در روایت دیگری است که بگوید: الـلـهم ارحمنی بطاعتی ایاک و طاعة رسولک صلی اللّه علیه و آله و سلم اللهم جنبنی ان اتعدی حدودک واجعلنی ممن یحبک و یحب رسولک و ملائکتک و عبادک الصالحین .
۳) در بـعـضـی روایـات اسـت کـه حـضـرت صادق (ع ) بعد از نماز طواف به سجده رفته , چنین می گفت : سـجد لک وجهی تعبدا و رقا لا اله الا انت حقا حقا الاول قبل کل شی ء والا خر بعد کل شی ء و ها انا ذا بین یدیک ناصیتی بیدک فاغفرلی انه لایغفر الذنب العظیم غیرک فاغفر لی فانی مقر بذنوبی علی نفسی و لا یدفع الذنب العظیم غیرک .
و آمـده کـه بـعـد از سجده , روی مبارک آن حضرت , از گریه چنان بود که گویادر آب فرو رفته باشد.
۴) بـعـد از فـراغـت از نماز طواف و پیش از سعی , مستحب است به نزدچاه زمزم رفته , از آب آن بخورد و به سر و پشت خود بریزد و بگوید: اللهم اجعله علما نافعا و رزقا واسعا و شفاء من کل داءوسقم .
پس از آن به طرف حجر الاسود و از آنجا به طرف صفا برود.

منبع : مرکز جهانی اطلاع رسانی آل بیت