بهشت های مالیاتی درجهان

در بیشتر کشورهای توسعه یافته جهان مناطق خاصی به نام بهشت مالیاتی tax havenوجود دارند و ویژگی بارزآنها این است که فرد می تواند هر مقدار پول به این مناطق وارد کند بدون اینکه مواخذه شود .
ازسوی دیگر درآمدهای حاصله دراین مناطق نیزازپرداخت مالیات معاف است.
وجود این بهشت های مالیاتی در زمان های گذشته چندان محسوس نبوده است و از آنجا که فعالیت های این مناطق تأثیر زیادی بر درآمد های مالیاتی کشورها برجای نمی گذاشت، نگرانی و حساسیت خاصی را به وجود نمی آوردند.
این درحالی است که تشکیل مکانهایی با عنوان بهشتهای مالیاتی به تدریج به دلیل ازدست رفتن درآمدهای کشورها و نیزسرمایه انسانی آنان جنبه جدی به خود گرفت و جنب و جوشی را در میان افراد و سپس سران سایر کشورها اعم ازفقیر، درحال توسعه و توسعه یافته پدید آورده است.
کارشناسان اقتصادی درسراسردنیا معتقدند که بهشتهای مالیاتی نسبت به همة موارد و یا نسبت به برخی فعالیت ها و موارد خاص فاقد مالیات هستند و یا مالیاتی که وضع کرده اند جنبة اسمی و ظاهری دارد،همچنین به عنوان مکان مناسبی برای اشخاص غیر مقیم معرفی می شوند تا بتوانند از مالیات کشورهای متبوع خویش بگریزند،قوانین و مقررات آنان مبادلة اطلاعات راجع به مؤدیان مالیاتی را با سایر کشورها مجازنمی داند ، نظام مالیاتی آنها غیر شفاف است، و افراد خارجی که وجوه و سرمایه های خود را به این مراکز می آورند موظف نیستند که فعالیت تجاری یا اقتصادی مشخص و قابل توجهی داشته باشند وهمین امرسبب افزایش فرارمالیاتی وازدست رفتن سرمایه کشورها اعم ازانسانی ومالی شده است که ازجمله آن می توان به فرارمالیاتی جانی هالیدی خواننده مشهورفرانسوی به سوئیس شد.
▪ واکنشها :
نخستین واکنش ها در برابر این اوضاع و احوال جنبة انفرادی داشته و به طور طبیعی صورت رقابت در زمینة مسائل مالیاتی را به خود گرفته است. رقابت مالیاتی در کشورهای در حال توسعه بسیار دردناک است، زیرا آنها غالباً ناچار می شوند بار مالیاتی را به حد اقل برسانند و از بخش قابل توجهی از درآمدهای ناچیز مالیاتی خود صرفنظر کنند تا بلکه بتوانند از فرار پایه های مالیاتی خود به خارج جلوگیری نمایند و در عین حال به جذب منابع مالیاتی سایر کشورها بپردازند.
همین شیوه را کشورهای پیشرفته نیز اتخاذ نموده اند و با وضع مقررات ویژه می کوشند تا به همین اهداف دست یابند.
نتیجة این گونه رقابت ها توسعة هرچه بیشتر پدیدة بهشت مالیاتی به اشکال مختلف آن است و بدیهی است که در نهابت دور پایان ناپذیری از رقابت را می تواند به دنبال داشته باشد، به نحوی که مایه زیان هر دو دشته کشورهای فقیر و غنی جهان گردد. اثر دیگر این جریان که شاید بتوان گفت ازنظرمالی می تواند منشأ زیان به ویژه درکشورهای پیشرفته و صنعتی گردد، اختلالی است که در رقابت آزاد تجاری پدید می آورد. این رقابت در صورتی می تواند آزاد باشد، که تصمیم گیری های مؤسسات صرفاً بر اساس مقاصد و مصالح تجاری و اقتصادی صورت پذیرد. اما وجود رقابت شدید مالیاتی چه از سوی بهشت های مالیاتی و چه از طرف سایر کشورها می تواند تصمیمات اقتصادی را تحت تاثیر قرار دهد که نیتجة آن اخلال به امر رقابت سالم و آزاد خواهد بود.
بعدها این اعتراضها گسترده ترو به کشورهای فقیر، درحال توسعه وتوسعه یافته کشیده شد. همچنین دراین مناطق به این دلیل که مقررات شدید بانکی و تجاری در زمینه حفظ اسرار مشتریان ، عدم کنترل ارزی، سیستم مالیاتی انعطاف پذیر حاکم است ازجمله مناطق آلوده به درصد بالای فساد و پولشوئی به شمارمی روند که سالانه میلیاردها دلارازسرمایه های کشورها را برباد می دهند.
مجموعة این جریانات و عوامل، واکنشی از نوع دیگر را از سوی سازمان همکاری و توسعة اقتصادی (OECD) برانگیخت که درحقیقت نمود عکس العملی گروهی ازسوی کشورهای عضو این سازمان بود.
این سازمان که مهم ترین کشورهای صنعتی درجة یک و دو جهان را در خود گرد آورده از چند سال پیش متوجه اهمیت موضوع شد و فعالیت هایی را در این زمینه آغاز کرده است. سازمان توسعه وهمکاریهای اقتصادی در سال ۱۹۹۸ کوشید تا چهار چوبی بین المللی برای مقابله با گسترش رقابت های مالیاتی فراهم آورد و گزارشی را در این باب تحت عنوان رقابت زیانبخش مالیاتی یک مشکلِ در حال ظهور درجامعه جهانی به تصویب شورای وزیران خود رسانید.
تحلیلگران اقتصادی این سازمان درگزارش خود علاوه بر خطر بهشت های مالیاتی، به زیان های ناشی از گسترش رقابت مالیاتی در سایر نقاط جهان و بویژه در برخی از کشورهای عضو همین سازمان اشاره کرده اند. شورای وزیران این سازمان نیزضمن تصویب گزارش، یک سری قطعنامه در بارة مقابله با هر دو نوع رقابت فوق به تصویب رسانید. علاوه براین قرارشد اقداماتی به منظور جلب همکاری کشورهای غیر عضو سازمان در این زمینه ها نیز صورت پذیرد. بر اساس همین مصوبات یک مرجع خاص درون سازمان همکاری و توسعة اقتصادی جهت پیگیری موضوع، تهیه گزارش های مربوط و سایر اقدامات لازم برای رسیدن به اهداف سازمان در این زمینه پدید آمد.
بر این اساس مرجع رسیدگی به مسألة رقابت زیانبخش مالیاتی مکلف گردید نسبت به شناسائی بهشت های مالیاتی اقدام نماید. قرار شد پس از این تشخیص، مرجع نامبرده با این مراکز وارد گفتگو شود و آنان را به تغییر روش های خود ترغیب نماید و اگر این کوشش به نتیجه ای نرسد، صورتی از آنها به عنوان مراکزی که آمادة همکاری نیستند تهیه کند و سپس مسألة اجرای اقدامات مشترک دفاعی به منظور مقابله و خنثی سازی فعالیت های آنها از سوی کشورهای عضو سازمان مورد نظر قرار گیرد.
درنهایت این سازمان توانست ۴۷ کشور یا منطقه را تحت عنوان بهشت مالیاتی شناسایی کند و درصورت عدم همکاری درمورد آنان گزارش تهیه کرده وتصمیم گیری کند.
گفتنی است قبل از تهیه گزارش برخی از مراکزِ مورد تشخیص به طوررسمی موافقت خود را مبنی براصلاح روش ها و نظام مالیاتی خود مطابق با استانداردهای سال ۱۹۹۸ میلادی سازمان توسعه وهمکاری های اقتصادی اعلام کردند.
در نتیجه در گزارش مرجع رسیدگی به امر رقابت ، اسامی این چند مرکز حذف شد، ولی نام های سایر مراکز که به عنوان بهشت مالیاتی که با این سازمان همکاری نکردند ، درج شد.
این سازمان درنهایت کشورها ومناطق آندور، آنگویلا، آنتیگوا و باربودا، آروبا، باهاماس، بحرین، باربادوس، بلیز، ویرجین آیلندز انگلیس، کوک آیلندر، دومینیکا، جبل الطارق، گرنادا، گورنسی و سارک و آلدرنی، آیل آف من، جرسی، لیبریا، لیختنشتاین، مالدیو، جزایر مارشال، موناکو، مونسترات، نائورو، آنتیل هلند، نییو، پاناما، سیشل، فدراسیون سنت ونسان و گرنادین، تونگا، تورکس اند کایکوس، ویرجین آیلندز آمریکا، و وانواتورا به عنوان بهشت های مالیاتی اعلام کرد که حاضربه همکاری با سازمان توسعه وهمکاریهای اقتصادی نشدند.
البته نام لیبریا وجزایر مارشال اخیربه دلیل همکاری وتطابق با استانداردهای تعریف شده این سازمان ازلیست بهشتهای مالیاتی غیرهمکارحذف شد.
این سازمان نیزاعلام کرد این مناطق درمجازاتهای تنبیهی یا به گفتة آنان دفاعیِ مشترک قرار می گیرند.
▪ اقدامهای بعدی :
پس از انتشار فهرست بهشت های مالیاتی که از همکاری با OECD سرباز زده اند، باید منتظر بود که این سازمان تا چه حد در تهدید های خود جدی است و دربرابرواکنش احتمالی برخی کشورها چه موضعی می گیرد .
با این حال شرایط کنونی از بقاء و ادامة فعالیت بهشت های مالیاتی حکایت دارد.

منبع : رسانه مالیاتی

منبع : نورپرتال