زرده پر

زرده پرها گروهی از کپور ماهیان بزرگ آبهای شیرین هستند و با نامهای زردک و سس ماهی نیز معروف است. تقریبأ تمام خانواده دسته Barbus در مقایسه با کپور که بطور نمونه در لجنهای بستر استخرها و آبهای آرام ساکن می شوند ، زرده پرها معمولأ در بسترهای شنی و سنگی در آبهایی با جریان تند با حجم اکسیژن حل شده بالا یافت می شوند. یک زرده پر بالغ طولی بین ۲۵ تا ۱۰۵ سانتی متر و وزنی بین ۲۰۰ گرم تا ۱۰ کیلوگرم دارد. اگرچه وزنهای حدود ۱ تا ۲ کیلوگرم بیشتر معمول هستند. اندازه زرده پرها در رودخانه های بزرگ از این نیز تجاوز می کند.
● مشخصات ظاهری :
بدنش کشیده و از طرفین کمی فشرده است. سر و فلس های بزرگی دارد. رنگ پشت آن قهوه ای تیره در طرفین زرد و در ناحیه شکم سفید است. علت نامگذاری آن باله های زردی است که دارد. دهانش در زیر قرار گرفته است. زرده پرها دارای دو جفت سبیل می باشند. یک جفت سبیل بلند در جلوی دهانشان واقع شده که بوسیله آن می توانند به راحتی موقعیت خود را در مسیر حرکتیشان تشخیص دهند و یک جفت سبیل کوتاهتر در زیر چانه دارند. نوع دیگری از زرده پر در حوضه خزر وجود دارد که سری پهن و اندازه ای بزرگ تر دارد اما اخیراً بسیار کمیاب است، این دو گونه را از روی موقعیت باله پشتی می توان شناسایی کرد که در گونه مورد بحث ما برخلاف آن گونه دیگر نسبت به سر ، به دم نزدیک تر است. نوع دیگر همیشه در قسمت های میانی رودخانه که دارای بستر قلوه سنگی و دمای متوسط ۱۵ تا ۲۰ درجه سانتیگراد به سر می برد. از مواد گیاهی، بذر علوفه، حشرات آبزی، سخت پوستان کف زی و بچه ماهی ها تغذیه می کند. نرها در ۴ سالگی و ماده ها در ۵ سالگی بالغ می شوند. ماهی نر در زمان تخم ریزی روی سر و بدن برجستگی های مرواریدی دارد.
زرده پرها بیشتر در رودخانه های اروپا و آسیای مرکزی زندگی می کنند. آنها همچنین در آفریقا نیز یافت می شوند. نام Barbel از واژه لاتین Barba به معنی ریش یا هرگونه برآمدگی تیز شبیه مو استنتاج شده است که اشاره به حسگرهای مو مانند رشد کرده در طرفین دهان زرده پر دارد.
● تخم ریزی :
تخم ریزی عمدتاً از خرداد تا تیر انجام می شود. به طور گروهی وارد رودخانه می شوند و در نقاط کم عمق تخم ریزی می کنند. ۳ تا ۹ هزار تخم می گذارند که زرد رنگ و چسبناک است و به سنگ ها و گیاهان می چسبد. نسبت جنسی نر به ماده هفت به یک است. مخصوص حوضه خزر و آرال است. تابستان ها در نبود ماهی سفید بازار دارد. گوشت آن دارای استخوان های ریز زیاد اما خوشمزه است. باید توجه داشت که تخم های آن سمی بوده و خوردنش باعث تهوع و سرگیجه می شود.
● گونه های زرده پر :
زرده پر ها دارای گونه های زیادی هستند که به شرح ذیل می باشند :
▪ آسیا :
۱) زرده پر کریمین Barbus tauricus که در رودخانه سالجیر در شبه جزایر کریمین یافت می شوند. همچنین یک زیرگونه با نام زرده پر کوبان Barbus tauticus kubanicus در بالادست و میانه رودخانه کوبان در روسیه یافت می شود.
۲) زرده پر آرال Barbus brachycephalus که در آسیای مرکزی یافت می شود و زیر گونه آن Barbus brachycephalus caspius یا زرده پر کاسپین یا زرده پر خزری است که در دریای خزر زندگی میکنند.
۳) زرده پر بیولاتمای Barbus capito capito در رودخانه کورا در قفقاز و ارس یافت می شود.
۴) زرده پر تِرک Barbus cisaucasicus که در رودخانه کومای روسیه یافت می شود.
۵) زرده پر ترکستان Barbus conocephalus که در رودخانه زراوشان یافت می شود.
۶) زرده پر گاکچا Barbus goktschaicus که در دریاچه گاکچا (دریاچه سِوان) در ارمنستان یافت می شود.
۷) زرده پر کورا Barbus lacerta که در روسیه یافت می شود.
۸) زرده پر هیمری Barbus luteus که ساکن بومی رودخانه های بین النهرین است.
▪ اروپا :
۱) Barbus Barbus یک زرده پر بومی در کشور انگلستان است که بعنوان یک ماهی ورزشی محسوب می گردد.
۲) زرده پر مدیترانه ای Barbus meridionalis که در حقیقت در کشورهای اسپانیا ، فرانسه ، لهستان ، رومانی و اکراین یافت می شود.
۳) Barbus sclateri به زرده پر اروپایی مشهور شده است.
۴) زره پر ایتالیایی Barbus tyberinus نام دارد.
۵) زرده پر آلبانیایی Barbus albanicus و گونه های دیگری همچون Barbus prespensis یا زرده پر پرسپا در کشور یونان شناخته شده است.
۶) زرده پر ایبری Barbus comizo در اسپانیا و پرتغال یافت می شوند.

منبع : انجمن گسترش و آموزش ماهیگیری ورزشی

منبع : مجیدلرن