دیار شیرین و فرهاد

کرمانشاهان، مکان همیشه تاریخی. دیار شیرین و فرهاد و عاشقانه‌های جاوید تاریخ. قلم برای توصیف استان کرمانشاه و غنای تاریخی و فرهنگی آن عاجز است؛ به همان اندازه عاجز و سخت که بخواهیم به سادگی به بنای قدیمی «فرهادتراش» نگاه کنیم. به همان اندازه سخت که بخواهیم به آرامی و بدون تفکر از کنار بزرگ‌ترین کتیبه جهان بگذریم.
طاق بستان‏، قلعه یزدگرد، مجموعه آثار قصر شیرین (بان‌قلعه، عمارت خسرو، چهارقابی)، مجموعه آثار بیستون (کاخ خسرو، پل خسرو و فرهادتراش)، مجموعه آثار هرسین (ساعت آبی، دروازه سنگی و ...) در این مجموعه به همراه صدها اثر تاریخی و طبیعی مکانی خوب برای بازدید مسافران درایام نوروز است.
در این استان سه هزار اثر تاریخی برآورد شده است که حدود ۷۱۶ اثر آن به ثبت آثار ملی و یک اثر به ثبت آثار جهانی رسیده است. آثار متعددی به‌صورت طبیعی مانند سراب‌ها، تالاب‌ها و مناطق کوهستانی وجود دارد و می‌توان به سراب صحنه بیستون، کنگاور، نیلوفر، تالاب هشیلان، آبشار پیران، یاوری، گیلانغرب، غار قوری قلعه، کوه‌های پرآو، دالاهو، سفیدکوه، شاهو، دالاخانی، آتشکده، نوا، بمو، قلاجه، دشت‌های صحنه، بینوار، بیستون، هرسین، اسلام‌آباد،‌کرند و رودهای قره‌سو، گاماسیاب، دینور، رازآور،‌مرگ، جامیشان، سیروان و الوند اشاره کرد.
در این استان برای بازدیدکنندگان پنج مسیر طراحی شده است که از شرق به غرب می‌توان این مسیرها را مسیر کنگاور، مسیر کرمانشاه، مسیر پاوه، مسیر دالاهو و مسیر قصرشیرین معرفی کرد. با توجه به اینکه کنگاور در ورودی شرقی استان قرار دارد در این مسیر می‌توان آثار متعددی را چون سراب فش، معبد آناهیتا، امامزاده ابراهیم، معدن چل‌مران، پل کوچه، سراب کبوترلان، سراب خرم‌آباد، سراب ماران، منطقه دربند صحنه، گوردخمه‌های دربند، غار آوازا، پل میانراهان، سراب کمیجه، هفت چشمه و سراب حسین‌آباد و در شهرستان سنقر ارتفاعات زیبای دالاخانی و بقعه مالک را بازدید کرد.
● معبد آناهیتا
مهم‌ترین آثار این مسیر، معبد آناهیتا است که این معبد در شهر «کنگاور» واقع شده است. برخی از مورخان این معبد را معبد الهه آناهیتا (ایزدبانوی آب‌های روان) می‌دانند.
از دیگر جاذبه‌های مسیر می‌توان به دربندصحنه اشاره داشت که علاوه بر آثار طبیعی که شامل آبشار دربند و محیط طبیعی آن می‌شود، می‌توان به گوردخمه‌های دوره هخامنشیان اشاره داشت.
● بیستون
مسیر کرمانشاه شامل شهرستان‌های هرسین و کرمانشاه می‌شود. از زیباترین آثار این مسیر می‌توان به سراب زیبای هرسین، ساعت آبی، فرهاد تراش، دروازه سنگی و گوردخمه‌های زیبای اسحاق‌وند اشاره کرد. از دیگر جاذبه‌ها می‌توان محوطه تاریخی فرهنگی بیستون را نام برد، در این محوطه از تمام دوران زندگی بشر، آثاری به یادگار مانده است که می‌توان به غارهای شکارچیان، غار تاریک و غار دودر، در دوران پیش از تاریخ و نوشته‌های دوران ماد و بزرگ‌ترین کتیبه داریوش از دوره هخامنشیان که بزرگ‌ترین کتیبه جهان است، اشاره داشت. این کتیبه به سه زبان فارسی باستان، ایلامی و بابلی یا اکدی نگارش شده است. از دیگر آثار این مجموعه مجسمه هرکول مربوط به دوره سلوکی، نقش مهرداد، نقش بلاش، نقش گودرز و محوطه پارتی مربوط به دوره اشکانی است. علاوه بر این آثار، آثاری از دوره ساسانیان مربوط به دوره خسرو دوم یا خسروپرویز به‌جای مانده که می‌توان به کاخ ساسانی پل خسرو، پل بیستون، فرهاد تراش و کارگاه‌های سنگ تراشی ساسانی اشاره کرد. از آثار دوران اسلامی نیز کاروانسرای ایلخانی، کاروانسرای صفوی و کتیبه شیخعلی‌خان زنگنه به‌جای مانده است. این مجموعه آثار در کنار چشمه زیبایی شکل گرفته که خود جلوه خاصی را به مجموعه می‌بخشد.
● طاق بستان
از دیگر مسیرهای کرمانشاه اثر زیبای طاق بستان‌ است که در ضلع شمالی شهر قرار گرفته است. این اثر در کنار سراب زیبای طاق بستان می‌باشد که نقش اردشیر، تاق کوچک (نقش شاهپور دوم و سوم)، تاق بزرگ که خود از چند بخش ورودی، نقوش شکارگاه، تاج خسروپرویز و نقش خسروپرویز سوار بر اسب معروف‌اش شبدیز و نقشی از دوران قاجار تشکیل شده است. در این مجموعه موزه‌ای به نام موزه سنگ استان طراحی شده است.
● تکیه معاون الملک
علاوه بر آثار یاد شده می‌توان به تکیه معاون‌الملک، بازار و تکیه بیگلربیگی اشاره کرد. در تکیه بیگلربیگی علاوه بر بخش زیبای تالار آیینه‌کاری شده می‌توان از موزه خط و کتابت دیدن کرد. در تکیه معاون‌الملک نیز علاوه بر بازدید از کاشیکاری‌های منحصر به فرد آن می‌توان از موزه پوشاک استان و موزه مردم‌شناسی بازدید کرد. سراب نیلوفر، سراب قنبر و سراب یاوری از جاذبه‌های دیگر کرمانشاه است که نباید فراموش شوند.
● بزرگ‌ترین غار آبی آسیا
غار قوری قلعه یکی از بزرگ‌ترین غارهای آبی آسیا است به‌طوری که این غار در گذشته مورد توجه بیشتر غارنوردان از کشورهای آمریکا، انگلیس و فرانسه در سال‌های ۱۳۳۶ ، ۱۳۶۳ و ۱۳۶۸ که تا عمق ۵۵۰ متری غار را شناسایی کرده‌اند قرار گرفته است. در تابستان ۱۳۶۸ غارنوردان کرمانشاه تا عمق ۱۳۴۰ متری غار را شناسایی کردند. فاز اول غار به طول ۵۰۰ متر برای بازدید عموم که در تابستان ۱۳۷۸ راه‌اندازی شده است دارای دو تالار به نام‌های مریم و کوهان شتر است. در این تالار اشکال مختلفی مانند (نیم رخ شتر، کوهان شتر، کاخ سفید آمریکا، مار، طوطی، کرکس، قلب، مشابه تصویر حضرت مریم، شیر سنگی، بابانوئل، برج پیزا، آسیه زن فرعون، (ابوالهول) و مجسمه فردوسی، کشتی و اشکال دیگری) یافت می‌شود. فاز دوم غار ۱۰۰۰ متر است و سه تالار به نام‌های نماز، بلور، عروس یا بتهوون (بزرگ‌ترین موسیقی‌دان جهان) دارد.
این تالارها با قندیل‌های زیبا و شگفت‌انگیز چشم هر بینند‌ه‌ای را به خود خیره می‌کنند.
نکته بسیار مهم و قابل‌توجه درباره تالار بتهوون این است که هنگام ضربه زدن به قندیل‌های این تالار صدای آلات موسیقی به گوش می‌رسد و شاید به همین دلیل نام بتهوون را بر آن گذاشته‌اند.
از دیگر مسیرهای استان مسیر زیبای دالاهو است که می‌توان در این مسیر به تاق‌ گرا مربوط به دوره ساسانیان، منطقه زیبای ریجاب که دارای آبشارهای فراوانی است و نیز مسجد عبدا... بن عمر و منطقه بان زرده که مجموعه تاریخی فرهنگی قلعه یزدگرد است، اشاره داشت.
● قصر شیرین
مسیر بعدی مسیر قصر شیرین است. این مسیر غربی‌ترین مسیر استان است و دارای آب ‌و هوای بسیار گرم است به‌طوری که می‌توان تابستان زیبایی را در فصل بهار داشته باشد. در این شهر علاوه بر آثار طبیعی، می‌توان از آثار تاریخی مانند کاخ خسرو، نهر شاهگدار، بان قلعه و آتشکده معروف چهارقاپی و نخلستان‌های زیبای این شهر بازدید کرد. در شهرستان گیلانغرب نیز می‌توان از آثار تاریخی و طبیعی مانند گوردخمه شلین دیره (روستای دیره) و سراب معروف گلین در روستای گلین انجاورود بازدید کرد.
● محور گردشگری
۱) مسیر کرمانشاه شامل شهرستان‌های هرسین و کرمانشاه می‌شود. از زیباترین آثار این مسیر می‌توان به سراب زیبای هرسین، ساعت آبی، فرهاد تراش، دروازه سنگی و گوردخمه‌های زیبای اسحاق‌وند اشاره کرد. از دیگر جاذبه‌ها می‌توان محوطه تاریخی فرهنگی بیستون را نام برد.
۲) از دیگر مسیرهای کرمانشاه، اثر زیبای طاق بستان‌ است که در ضلع شمالی شهر قرار گرفته است. این اثر در کنار سراب زیبای طاق بستان است.
۳) مسیر بعدی مسیر قصر شیرین است. در این شهر علاوه بر آثار طبیعی، آثار تاریخی مانند کاخ خسرو، نهر شاهگدار، بان قلعه و آتشکده معروف چهارقاپی و نخلستان‌های زیبای این شهر بازدید کرد.

منبع : مجله خانواده سبز