قطب نمای زرین The Golden Compass

▪ نویسنده و کارگردان: کریس ویتز.
▪ موسیقی: الکساندر دسپلیت.
▪ مدیر فیلمبرداری: هنری براهام.
▪ تدوین: آن و. کوتیس، پیتر هونس، کوین تنت.
▪ طراح صحنه: دنیس گسنر.
▪ بازیگران: نیکول کیدمن[ماریزا کولتر]، دانیل کریگ[لرد عزرییل] داکوتا بلو ریچاردز[لایرا بلاکوآ]، بن واکر[راجر]، اوا گرین[سرافینا پکالا]، جیم کارتر[جان فا]، تام کورتنی[فاردر کورام]، سام الیوت[لی اسکورسبی]، کریستوفر لی[نفر اول شورای عالی]، ادوازد د سوزا[نفر دوم شورای عالی]، سایمون مک برنی[فرا پاول]، درک جیکابی[قاصد]، کلر هیگینز[ما کوستا]، جک شپرد[ارباب]، ماگدا زوبانسکی[خانم لانزدیل] و صدای ایان مک کلن، فیلیپ پولمن، ایان مک شین، فردی هایمور، کریستین اسکات تامس و کتی بتس.
▪ ١١٣ دقیقه.
▪ محصول ٢٠٠٧ آمریکا، انگلستان. نامزد جایزه بهترین فیلم خانوادگی، بهترین بازیگر جوان/داکوتا بلو ریچاردز از مراسم منتقدان رسانه ها، نامزد بهترین بازیگر تازه کار/داکوتا بلو ریچاردز از انجمن منتقدان فیلم لندن، نامزد جوایز بهترین فیلمبرداری، بهترین فیلم، آواز، صداگذاری و جلوه های ویژه از مراسم ساتلایت.
▪ ژانر: اکشن، ماجرا، درام، خانوادگی، فانتزی، مهیج
دختر یتیمی به نام لایرا که نزد عمویش لرد عزرییل در محیطی دانشگاهی زندگی می کند، از مدیر دانشکده قطب نمایی زرین هدیه می گیرد که حقیقت را به او نشان می دهد. در میهمانی که به افتخار ورود ماریزا کولتر حامی دانشگاه برپا شده، کولتر از رئیس دانشکده درخواست می کند تا لایرا را به عنوان دستیار در اختیار او بگذارد.
همزمان یکی از دوستان لایرا به نام راجر ناپدید می شود.لایرا شایعاتی مبنی بر دست داشتن شورای عالی[Magisterium] در این کودک ربایی شنیده و زمانی که با پیشنهاد مشکوک خانم کالتر مبنی بر سفر به شمال با کشتی پرنده او دریافت می کند، بلافاصله می پذیرد. چون شنیده ها حاکی از آن است که بچه های دزدیده شده در مکانی مخفی در قطب شمال نگهداری می شوند...
● چرا باید دید؟
قطب‌نمای زرین اقتباسی از کتاب نور قطبی شمالی/شفق قطبی نخستین جلد سه‌گانه تحسین شده نیروی اهریمنی اش نوشته فیلیپ پولمن است. در دنیای خلق شده پولمن، کلیسا و سازمان پرقدرت و مخوف Magisterium[با کمی مسامحه آن را شورای عالی ترجمه کرده ام.
متاسفانه به ترجمه چاپ شده آقای فرزاد فربد دسترسی نداشتم. برخی نیز نیروی مطلق را پیشنهاد کرده اند.] با آزمایش‌ها و تحقیقاتی بی‌رحمانه در ارتباط هستند که با هدف کشف ماهیت گناه صورت می‌گیرد و تلاش می‌کنند بر واقعیت هایی که مشروعیت و قدرت کلیسا را زیر سوال می‌برد، سرپوش بگذارند.
هر چند در فیلم تمام ارجاعات به کلیسا حذف شده و کریس وایتز کارگردان فیلم سعی کرده از هر چیز که ممکن است توهین به کلیساروها تلقی شود، پرهیز کند. با این حال بعضی از گروه‌های کاتولیک در ایالات متحده از مدت‌ها پیش از اکران فیلم آن را تحریم کردند. توجیه آنها این بود که نمایش فیلم قطب‌نمای زرین می‌تواند آدم‌های بیشتری را به خواندن کتاب‌های پرفروش پولمن ترغیب کند.
روزنامه واتیکان ضمن ابراز خشنودی از فروش اندک فیلم هفته اول نمایش [۲۶ میلیون دلار]قطب‌نمای زرین را فیلمی ضد کریسمس لقب داده و نوشت فیلم و کتاب‌های پولمن نشان داد "وقتی انسان بکوشد خدا را از خود حذف کند، همه چیز سرد و غیرانسانی می‌شود." در اوایل ماه اکتبر مجمع کاتولیک حقوق مذهبی و مدنی در نیویورک با تحریم قطب‌نمای زرین آن را فیلمی خطاب کرد که به مسیحیت ضربه می زند و الحاد را برای بچه‌ها تبلیغ می‌کند.
رویترز نیز اعلام کرد در مقاله‌ای که چهارشنبه پیش در اوسرواتوره رومانو روزنامه رسمی واتیکان منتشر شده، فیلیپ پولمن نویسنده بریتانیایی مورد انتقاد قرار گرفته است. این بزرگترین انتقاد واتیکان از یک نویسنده و یک فیلم پس از محکوم کردن فیلم و کتاب رمز داوینچی در سال‌های ۲۰۰۵ و ۲۰۰۶ است. در بخشی از مقاله این روزنامه آمده: در دنیای پولمن، امید اصلا وجود ندارد، چرا که رستگاری نیست، و ظرفیت شخصی و فردگرایانه برای کنترل شرایط و احاطه بر حوادث است که حرف اصلی را می زند.
با این حال استقبال گسترده کودکان سراسر دنیا از قطب‌نمای زرین حاکی از موفقیت آن است و باید صبر کرد و دو قسمت باقیمانده آن را در سال های بعد دید. قطب نمای زرین فیلمی تاریک تر و عمیق تر نسبت به سه گانه ارباب حلقه ها، نارنیا و سری فیلمهای هری پاتر است.
فیلمی سر چشمه گرفته ازسبک جادویی شبه فیلسوفانه بریتانیایی، ولی با طرح سوالاتی جالب و کمی پیچیده تر. فیلم به عنوان یک تجربه دیداری باشکوه است و تخیل آدم را به چالش می کشاند. میانسالان مجذوب و کوچک تر ها شیفته اش خواهند شد.
هر چند که ممکن است کودکان مفاهیم اندکی تیره آن را به راحتی هضم نکنند. البته این مفاهیم در سه گانه رمان فیلیپ پولمن نامفهوم نیستند.در کتاب های او چیزی کمتر از مرگ خدا بیان نمی شود، و از دین به عنوان نیرویی کهنه و شکست خورده و چیزی در حد یک ایدئولوژی تمامیت خواه نام می برد.
کریس وایز متولد ١٩٦٩ نیویورک در ترینیتی هال کمبریج تحصیل کرده و قطب نمای زرین سومین فیلم او بعد از به زمین افتاده و درباره یک پسر و بدون شک تا این لحظه جنجالی ترین فیلم سال ٢٠٠٧ و کارنامه اوست!

امیر عزتی

منبع : موج نو