تحولات پاکستان در سال ۲۰۰۷

● بحرانی ترین سال مشرف
اگرچه بحران مسجد لعل و برکناری قاضی افتخار محمد چودری رییس دادگاه عالی پاکستان از سوی مشرف،سبب بروز ناآرامی های گسترده شد،اما تحرکات شبه نظامیان در مرز با افغانستان، اعلام حالت فوق العاده و در نهایت، ترور بی نظیر بوتو در آخرین روزهای ۲۰۰۷ سبب شد تا مشرف بحرانی ترین سال حکومت خود را پشت سرگذارد.
ناآرامی های پاکستان که با برکناری قاضی چودری شدت یافت با بازداشت قاضی حسین احمد رهبر جماعت اسلامی پاکستان به همراه هفت نفر دیگر از رهبران مخالف دولت در اسلام آباد که در آخرین روزهای اسفند ماه گذشته دستگیر شدند وارد دور تازه ای شد.
در پی صدور دستور رییس جمهوری پاکستان برای برکناری رییس دادگاه عالی این کشور، بحران قضایی در این کشور شکل گرفت و بسیاری از رهبران مخالف ضمن ابراز همبستگی با افتخار محمد چودری رییس دادگاه عالی پاکستان، خواستار برگزاری تظاهرات در برابر دادگاه عالی شدند، اما بیش از سه هزار نیروی امنیتی مستقر در اسلام آباد و یک هزار نیروی کمکی که از خارج پایتخت به این شهر منتقل شدند با استفاده از گاز اشک آور درصدد متفرق کردن تظاهرات برآمدند.
● شایعات بازگشت بوتو به پاکستان
این آشوب ها در حالی ادامه داشت که منتشر شدن خبرهایی درباره احتمال بازگشت بی نظیر بوتو نخست وزیر اسبق پاکستان به این کشور که از سال ۱۹۹۹ در تبعید به سر می برد سبب شکل گیری جوی جدید در پاکستان شد.
در همین رابطه روزنامه واشنگتن پست در اولین روزهای فروردین ماه سال جاری با ارایه گزارشی درباره بوتو سخن از بازگشت رهبر بزرگترین حزب سیاسی پاکستان به این کشور به میان آورده بود. روزنامه واشنگتن پست با بیان این مطلب نوشت: با برکناری بازرس ویژه رسیدگی کننده به پرونده فساد مالی بی نظیر بوتو نخست وزیر اسبق پاکستان، این خبر که پرویز مشرف برای پایان دادن به انتقادها و تظاهرات چند هفته اخیر بر ضد عملکرد دولت، در صدد نزدیک شدن به نخست وزیر سابق این کشور است، شکل جدی تری به خود گرفت.
به نوشته این روزنامه، این خبر زمانی شکل حیاتی به خود می گیرد که بدانیم بوتو رهبر حزب خلق پاکستان بزرگترین حزب سیاسی موجود در این کشور بوده و حزب خلق یکی از منتقدان سیاستهای دولت پاکستان محسوب می شود. اما انتشار این خبر نیز نتوانست تا آن حدی که مشرف انتظار آن را داشت شدت ناآرامی های پاکستان را کاهش دهد و مردم این کشور ماه اردیبهشت را نیز در حالی به پایان رساندند که شهرهای پاکستان همچنان شاهد درگیری طرفداران چودری با نیروهای امنیتی پاکستان بودند.
● آغاز بحران مسجد لعل
اوضاع پاکستان به همین منوال پیش می رفت و همزمان با شدت گرفتن شایعات بازگشت بوتو به پاکستان، شهرهای این کشور نیز شاهد درگیریهای پراکنده طرفداران چودری با نیروهای امنیتی پاکستان بود تا اینکه در تیرماه با گروگان گرفته شدن چند افسر امنیتی پاکستان توسط طلاب یک مدرسه دینی در اسلام آباد به نام مسجد لعل (لال مسجد) بحرانی جدید در پاکستان آغاز شد. عبدالرشید قاضی رهبر طلاب ابن مسجد محسوب می شد و رابطه نزدیکی با ایمن الظواهری مرد شماره دو القاعده داشت به طوری که پس از ختم قائله این مسجد نامه های الظواهری در اتاق عبدالرشید قاضی به دست آمد. طلاب این مسجد در تیرماه به شدت اقدامات خود افزوده و چند زن و کودک را نیز به گروگان گرفتند، تا این زمان دولت مشرف از برخورد جدی با این طلاب خودداری می کرد، اما زمانی که در تاریخ ۱۵ تیرماه هواپیمای حامل رییس جمهور پاکستان هدف گلوله طلاب این مسجد قرار گرفت دستور محاصره مسجد لعل از سوی مشرف صادر شد.
بحران مسجد لعل اسلام آباد سرانجام با حمله کماندوهای پاکستانی به این مسجد در تاریخ ۲۰ تیرماه و کشته شدن رهبر طلاب خاتمه یافت.
زمزمه های بازگشت نواز شریف به پاکستان با نزدیک شدن به زمان برگزاری انتخابات ریاست جمهوری پاکستان به این کشور نیز به شدت افزایش می یافت و نواز شریف نیز پس از به قدرت رسیدن مشرف در خارج از پاکستان در تبعید به سر می برد. کشمکش میان دولت پاکستان و حزب مسلم لیگ شاخه نواز به رهبری نواز شریف، درباره بازگشت نخست وزیر سابق پاکستان به این کشور ادامه داشت تا اینکه دادگاه عالی پاکستان، رای به بازگشت شریف به پاکستان داد و نواز در تاریخ ۱۹ شهریور به پاکستان بازگشت، اما به محض ورود توسط پلیس بازداشت و سپس به عربستان بازگردانده شد. اوضاع پاکستان در حالی به سبب خبر بازگشت شریف به این کشور و بازداشت و بازگرداندن او به عربستان، متشنج بود که در تاریخ ۶مرداد انتشار خبر مذاکره مخفیانه مشرف با بوتو در امارات، اوضاع پاکستان را بیش از گذشته ناآرام کرد.
اوضاع پاکستان در پی انجام این اقدام از سوی دولت بار دیگر به هم ریخت و روزها و هفته های بعدی را مردم پاکستان با خبرهایی درباره احتمال تقسیم قدرت میان بوتو و مشرف و همچنین نامزدی مشرف در انتخابات ریاست جمهوری پشت سر گذاشتند. نامزدی مشرف در انتخابات ریاست جمهوری که قرار بود در اواسط مهرماه برگزار شود موجی از مخالفتها را در پی داشت به طوری که ۸۵ نماینده مجلس پاکستان در اعتراض به این اقدام مشرف از سمت خود استعفا کردند. این انتخابات در تاریخ ۱۴ مهر برگزار و مشرف بار دیگر به عنوان رییس جمهور پاکستان برگزیده شد.
● بوتو و شریف وارد پاکستان شدند
سرانجام پس از کش و قوس های زیاد، بوتو در ۱۸ اکتبر(۲۶ مهر) پس از هشت سال زندگی کردن در تبعید در دبی و در پی صدور فرمان عفو مشرف به پاکستان بازگشت.
از دیگر تحولات مهم پاکستان در این ماهها، برقراری حالت فوق العاده و ادامه مذاکرات مشرف با بوتو و اعلام نخست وزیر اسبق مبنی بر لزوم کناره گیری مشرف از ریاست ارتش پاکستان برای پیگیری ادامه مذاکرات و رسیدن به سازش می توان نام برد. پس از این اتفاق ها و شکل گیری ناآرامی هایی در پاکستان، سرانجام شریف نیز در آذر ماه به پاکستان بازگشت. در ماه های آبان و آذر و همچنین پس از ورود شریف به پاکستان، شاهد نزدیکی بوتو و شریف و ائتلاف حزب های تحت رهبری آنها یعنی حزب مردم و حزب مسلم لیگ شاخه نواز باهم بودیم شدت این نزدیکی به حدی بود که شایعاتی درباره شکل گیری انقلاب رنگی در پاکستان منتشر شد و حتی بوتو نیز درباره احتمال وقوع این انقلاب به مشرف هشدار داد.
حالت فوق العاده در پاکستان که انتقادهای زیادی از آن صورت گرفته بود در تاریخ ۲۴ آذر لغو شد و پاکستان در انتظار ورود به سال جدید و برگزاری انتخابات پارلمانی بود تا نتیجه ائتلاف بوتو و شریف را مشاهده کند. البته درآخرین روزهای آذر ماه خبرهایی درباره وجود تهدیدهایی از سوی گروه های تندرو پاکستان مبنی بر ترور مشرف، بوتو و شریف منتشر شد.
● ترور بوتو و انفجار
اوضاع پاکستان سرانجام در تاریخ ۶ دی (۲۷ دسامبر) در حالی که جهان غرب خود را برای آغاز سال نوی مسیحی آماده می کرد، بوتو که قول داده بود در صورت پیروزی در انتخابات مبارزه با تروریسم و افراط گرایی را در اولویت برنامه های خود قرار دهد در یک حمله انتحاری در شهر راولپندی در جمع هواداران خود کشته شد.
در پی ترور نخست وزیر اسبق پاکستان، اوضاع در این کشور بار دیگر به هم ریخت و در جریان این ناآرامی ها تا کنون ۱۰۰ نفر جان خود را از دست داده اند از سوی دیگر با این ترور سرنوشت انتخابات پارلمانی پاکستان و شرکت حزب تحت رهبری بوتو در آن نیز در هاله ای از ابهام قرار گرفت و کمیته برگزاری انتخابات پارلمانی پاکستان نیز اعلام کرد که در تاریخ اول ژانویه ۲۰۰۸ تشکیل جلسه می دهد تا درباره برگزار شدن یا نشدن انتخابات پارلمانی که قرار بود ۸ ژانویه ( ۱۸ دی ) برگزار شود تصمیم گیری کند.
● آخرین روز ۲۰۰۷ برای مردم پاکستان
در آخرین روزهای پایان سال ۲۰۰۷ نیز شاهد ناآرامی ها و برگزاری نشست حزب مردم برای تعیین رهبر جدید و تصمیم گیری درباره شرکت کردن و یا نکردن در انتخابات پارلمانی بود که در این نشست پسر ۱۹ ساله بوتو جانشین مادر خود به عنوان رهبر حزب مردم شد و این حزب اعلام کرد که در انتخابات پارلمانی شرکت می کند. مردم پاکستان در سال ۲۰۰۷ در حالی با این بحرانها دست به گریبان بودند که تحرکات قبایل شبه نظامی در مناطق مرزی این کشور با افغانستان نیز یکی از چالش های دولت مشرف در این سال محسوب می شد به طوری که در سال ۲۰۰۷ هرروزه خبرهایی درباره درگیری این قبایل با نیروهای امنیتی پاکستان منتشر می شد.

منبع: مهر

منبع : روزنامه جوان