مراقب بینایی کودکتان باشید

والدین باید همواره با معاینه های متناوب، از سلامتی چشم کودک خود مطمئن شوند. نزدیک به یک بیستم کودکان پیش دبستانی و یک چهارم بچه های دبستانی مشکل بینایی دارند که اگر بموقع درمان نشود منجر به کم بینایی و در مواقعی نابینایی خواهدشد. قبل از این که کودک قادر به تشخیص تابلوی علائم چشم پزشکی شود، چشم های او را آزمایش کنید. البته درست بعد از تولد نوزادتان چشم های او در برابر بیماری ها و مشکلات بینایی از سوی متخصص اطفال کنترل می شود. چشم پزشک قبل از این که کودک بتواند به طور شفاهی رؤیت علائم را تأیید کند، با معاینه مردمک چشم کودک، از سلامت چشم ها باخبر می شود. وقتی کودکان در سنینی هستند که قادر به تشخیص تابلوی علائم بینایی چشم پزشک نیستند، از آنها خواسته می شود که شکل برخی از اشیا را ازقبیل عروسک، قایق و میوه تشخیص دهند. در دوران مدرسه باید معاینه از چشم کودک انجام شود اگر والدین مطمئن شدند که بینایی کودکشان مشکلی ندارد هر دو الی سه سال معاینات مربوط به چشم را انجام دهند، اما اگر مشکل بینایی ریشه خانوادگی مثل نزدیک بینی داشت، بچه باید هرسال معاینه شود. متخصصان اطفال نخستین کسانی اند که متوجه مشکل بینایی بچه ها می شوند. آنها می توانند از طریق معاینات منظم از عوامل بیماری در بینایی کودکان جلوگیری کنند. سابقه پزشکی کودک از قبیل تولد زودرس، تأخیر در رشد، صدمه جدی به چشم در گذشته، برخی از بیماری هایی که تمام بدن را تحت تأثیر قرار می دهد مثل ابتلا به دیابت در درمان بینایی او مؤثر است.
چشم پزشکان همواره توصیه می کنند کودکان هنگام کار در محیط باز که همراه بزرگتر خود هستند از عینک محافظ استفاده کنند. به ویژه هنگام بازی با مواد محترقه هرچند از والدین خواسته شده اجازه این کار را به کودکان ندهند. به او بیاموزید که معاینه متناوب چشم ها در جلوگیری از برخی از بیماری های چشمی در آینده برای او مهم است. در اینجا به برخی ازاین بیماری ها اشاره می کنیم.
تنبلی چشم: این بیماری مربوط به کم شدن بینایی به علت به کار نگرفتن چشم است که معمولاً در یک چشم رخ می دهد. هر وضعیتی که از تصویری شفاف جلوگیری کند می تواند عامل تنبلی چشم باشد.
حدود دو درصد بچه ها مبتلابه این بیماری هستند که در صورت تشخیص زودهنگام می توان در رفع این مشکل امیدوار بود.
▪ آستیگماتیسم: این بیماری نتیجه تغییرحالت قرنیه چشم است و موجب دید نامناسب و کدر در فرد مبتلا می شود که برای رفع آن از عینک استفاده می شود.
▪ پلک های متورم: اغلب این ناهنجاری بعد از بیدار شدن از خواب در کودکان دیده می شود که شاید تورم در غدد چربی پلک ها یا زیاد شدن لایه های بخش مژه چشم عامل آن باشدکه در این شرایط بچه تصور می کند که جسم خارجی در چشمش وجود دارد و برای رفع این معضل کمپرس آب گرم و شستن پلک ها با شامپوی بچه توصیه می شود. اگر احتمال چرکی بودن باشد دکتر باتجویز آنتی بیوتیک به درمان آن خواهد پرداخت.
▪ ورم ملتحمه چشم: این بیماری با قرمز شدن قسمت های سفید چشم به همراه ریزش اشک زیاد و احساس وجود شیء خارجی در چشم بروز می یابد. در نوزادان و کودکان عامل ویروسی و باکتریایی می تواند منجر به بیماری شود. در کودکان بزرگتر حساسیت و آلرژی در بروز این بیماری مؤثر است.
▪ آب سیاه یا گلوکوم: در این وضع فشار درون چشم بسیار بالاست واگر درمان انجام نشود به کوری فرد منجر خواهد شد. نشانه های این بیماری حساسیت بیش از اندازه به نور، اشک ریزش زیاد و درد دائمی است.
▪ دوربینی: کودک توانایی دیدن اشیا در دورتر را بهتر از رؤیت اشیا در نزدیک دارد. البته این امر در نوزادان و کودکان می تواند طبیعی باشد چرا که با رشد کودک این وضع بهبود می یابد. اگر این شرایط حادتر شد، با چشم پزشک مشورت کنید.
▪ نزدیک بینی: در این وضع بچه به خوبی قادر به دیدن اشیای نزدیک است و در دیدن اشیای دورتر مشکل دارد و آنها را واضح نمی بیند. در نوزادان و کودکان این مورد کمتر دیده شده است، اما در سنین دبستان بیشتر است و با رشد سن در نوجوانی و جوانی شماره چشم بالا می رود و استفاده از عینک و معاینات دوره ای بهترین تجویز است.
▪ دوبینی کاذب چشم ها: بعضی نوزادان به ظاهر چشم های لوچ و دوبین دارند. هرچند در بعضی اوقات نگاه آنها کاملاً مستقیم است و هیچ لوچی در چشم آنها دیده نمی شود. وجود بیش از اندازه پوست میان بینی و داخل چشم موجب می شود بچه چشم های کج و معوج داشته باشدکه با رشد سن، کودک بر این مشکل فائق می آید. چشم پزشک با معاینه کودک متوجه این دوبینی کاذب خواهد شد.
▪ افتادگی پلک ها: بعضی اوقات ضعف عضلات باعث موجب پلک های بالایی چشم می شود. البته در حالت متعادل این افتادگی شاید در زیبایی چشم مؤثر باشد ولی اگر این افتادگی حاد باشد در بینایی کودک اخلال ایجاد می کند. البته با رشد کودک این افتادگی بهبودخواهد یافت، در غیراین صورت برای رفع این مشکل باید از جراحی استفاده کرد.
▪ دوبینی: در این مورد چشم ها در یک سطح قرار ندارند. حدود ۴ درصد از بچه ها به این بیماری مبتلا هستند. در این حالت یک چشم به نقطه ای خیره می ماند و چشم دیگر در حال گردش است. البته با جراحی و استفاده از عینک زیر نظر چشم پزشک احتمال بهبودی وجود دارد.
▪ ریزش اشک: سامانه غدد اشکی مجراهایی دارد که برخی اوقات این مجراها تکامل نمی یابد و در مسیر ایجاد مانع می کند و موجب می شود چشم ها لبریز از اشک شوند. البته شاید ریزش اشک علت های دیگری داشته باشد. اگر بچه از ریزش اشک دائمی و خیس بودن چشم ها رنج می برد به چشم پزشک مراجعه کنید. ماهیچه هایی که در اطراف مجاری اشکی وجود دارند با رشد کودک موانع را برطرف می کند، در غیر این صورت پزشک مجبور است باجراحی کوچکی که بر روی چشم ها انجام می دهد این مجاری را باز کند.

فریبا دارخال

منبع : روزنامه ایران