توزیع و به کارگیری لینوکس رومیزی در دولتها

● ترویج و استفاده از لینوکس در دولت
جنبش لینوکس و نرم‌افزار متن‌باز، فرایند محاسبات در سراسر جهان را، ابتدا در مراکز داده‌ها و اکنون در رایانه‌های رومیزی، تحت تاثیر قرار داده است. اگرچه ویندوز مایکروسافت یک رایانه رومیزی بالفعل و استاندارد خودکارسازی Office در سراسر جهان می‌باشد اما بسیاری از کشورها لینوکس را جایگزین مناسبی برای آن می دانند. ترویج و استفاده از لینوکس در ایالات متحده در مقایسه با دیگر نقاط جهان، کمتر پیشرفت کرده است. با این وجود دولتهای محلی، ایالتی و فدرال ایالات متحده در مقایسه با بخش خصوصی بیشتر به استفاده از لینوکس پرداخته‌اند. استفاده از لینوکس در دولت ایالات متحده موجب افزایش به کارگیری این محصول در بخش خصوصی می‌شود. متخصصین صنعتی پیش‌بینی کرده‌اند که استفاده از لینوکس در دولت ایالات متحده در طی ۲ تا ۵ سال آتی انجام خواهد شد.
● توصیف پدیده جهانی لینوکس
۱) مطرح کردن دلایل انتخاب لینوکس به عنوان جایگزین مناسب ویندوز مایکروسافت.
۲) مطرح کردن دلایل مربوط به عدم کاربرد گسترده لینوکس به ویژه در دولتها با استناد به مفاهیم مطرح شده در کتاب ترویج نوآوریها نوشته اورت راجر.
۳) پیش‌بینی آینده لینوکس
● تاریخچه کوتاهی از لینوکس و نرم‌افزار متن‌باز
تاریخچه لینوکس و نرم‌افزار متن‌باز با یکدیگر مرتبط می‌باشند. در سپتامبر سال ۱۹۸۳ ریچارد استالمن پروژه GNU را آغاز نمود. هدف استالمن ارائه سامانه‌عامل مشابه یونیکسی بود که از نرم‌افزار آزاد (Liniux.co.uk.n.d) تشکیل شده بود. در دهه ۱۹۸۰ عرضه‌کنندگان یونیکس این سامانه‌عامل را به قیمت گزافی ارائه کردند. به علاوه کدمنبع یونیکس که زمانی به عنوان وسیله آموزشی در دانشگاه به کار برده می‌شد در آن زمان به دقت مورد محافظت قرار گرفته و منتشر نمی‌شد. دهه ۱۹۸۰ نقطه عطفی برای فرایند محاسبه سیستمهای کوچک به حساب می‌آید زیرا در سال ۱۹۸۱ IBM PC و تا ۱۹۸۳ نسخه‌های مشابه آن ارائه گردیدند.
تا سال ۱۹۹۰ پروژه GNU تمامی اجزای سامانه‌عامل آزاد خود را به جز هسته آماده کرده بود. GNU در ابتدا هسته‌ای را به نام Trix و سپس هسته‌ای را به نام Hurd ارائه کرد.
در همان زمان یک دانشجوی علوم رایانه‌ای به نام لینوس توروالدز به صورت جداگانه مشغول تولید سامانه‌عاملی به عنوان وسیله سرگرمی بود. توروالدز سامانه‌عامل لینوکس خود را بر اساس هسته‌ای در Minx (سامانه‌عامل مشابه یونیکسی که برای اهداف آموزشی به کار برده می‌شد) قرار داد. او نرم‌افزار خود را در سال ۱۹۹۱ از طریق اینترنت در دسترس عموم قرار داد تا آن را بررسی کرده و تغییر دهند. هدف توروالدز از در دسترس قرار دادن محصول خود و فراهم کردن امکان اعمال تغییراتی در آن توسط کاربر بود. تنها نکته‌ای که در این رابطه وجود داشت این بود که ارائه کدمنبع برای توزیع مجدد محصول ضروری می‌باشد. این نوع به اشتراک گذاشتن نرم‌افزار برای اهداف آموزشی و کاربرد شخصی بر اساس مدل نرم‌افزار آزاد Bazzar می‌باشد. این مورد در مقاله ارائه شده توسط اریک ریموند تحت عنوان "کلیسا و بازار" مطرح شده است (Wikipedia, The Cathedral and Bazzaer, n.d).
توروالدز و دیگر تولیدکنندگان لینوکس به منظور ایجاد یک سامانه‌عامل آزاد، محصولاتشان را با اجزای GNU منطبق ساختند. هسته لینوکس و اجزای GNU شدیداً تحت تاثیر مجوز عمومی GNU (GPL GNU) می‌باشند. این مجوز به کاربر رایانه این امکان را می‌دهد که آزادانه به استفاده از نرم‌افزار پرداخته، عملکرد آن را بررسی کرده، آن را تغییر داده و نسخه‌های آن را مجدداً توزیع نماید. GNU GPL در سال ۱۹۸۹ ارائه شد. (Wikipedia, GNU General Public License, n.d).
توسعه اینترنت در همان زمان به انتشار برنامه‌های GNU و لینوکس در سراسر جهان کمک کرد.
● پدیده لینوکس
استفاده از لینوکس در سراسر جهان بنا به دلایل مختلفی انجام می‌شود اما برخی از این دلایل در تمامی کشورها مشترک هستند. به عنوان مثال هزینه اندک، قابلیت دریافت، نصب و توزیع آزادانه، انعطاف‌پذیری و امنیت (Hanradan, ۲۰۰۵).
کارساز وب آپاچی، عامل معرفی لینوکس به بسیاری از سازمانها می‌باشد. آپاچی در سال ۱۹۹۵ توسط راب مک کول به عنوان جایگزین متن‌بازی برای کارساز وب تجاری Netscape ارائه گردید. تا سال ۱۹۹۹ آپاچی با ۲۸.۵ درصد کاربرد در سراسر جهان به عنوان متداوترین کارساز وب مطرح بود.
تا سال ۲۰۰۲، ۲۸% از تمامی کارسازهای دنیا و ۸/۲% از رایانه‌های رومیزی از لینوکس استفاده می‌کردند (Wikipedia, Linux Adoption, Trends and History, n.d).
انتخاب لینوکس به عنوان جایگزین ویندوز و Office مایکروسافت بنا به دلایل متعددی انجام شده است. مانند امنیت، ثبات، هزینه اندک و استقلال از مجوز محصولات مایکروسافت.
● استفاده از لینوکس در سراسر جهان
بر طبق تحقیق Gartner در سال ۲۰۰۵ در حدود ۵/۱۲ میلیون از کاربران از لینوکس استفاده می‌کردند (این رقم دربرگیرنده ۶/۱% از رایانه‌های رومیزی جهان می‌باشد). استفاده از لینوکس در آسیا و اقیانوسیه دارای بیشترین درصد (۱/۲%) می‌باشد. دومین ناحیه پر مصرف لینوکس، اروپایی غربی (۹/۱%) بوده و منطقه‌ای که در آن کمتر از همه جا از لینوکس استفاده می‌شود ایالات متحده می‌باشد (۶/۰%).
Gartner همچنین این طور عنوان کرده که استفاده از لینوکس در بازارهای در حال پیدایش (مانند چین) با کاهش هزینه نرم‌افزار، موجب دسترسی بیشتر به PC شده است. دولتها در بازارهای در حال پیدایش به منظور در اختیار گذاشتن رایانه برای افراد غیر مرفه از لینوکس استفاده می‌کنند (Ench et.al, ۲۰۰۵). یکی از دلایل عدم استفاده گسترده از لینوکس در برخی از بازارهای در حال پیدایش، میزان دزدی زیاد در رابطه با ویندوز و Office مایکروسافت می‌باشد. به علاوه لینوکس در اختیار سازمان غیر انتفاعی به نام "یک رایانه برای هر کودک" (OLPC) قرار دارد که هدف آن تولید رایانه ۱۰۰ دلاری می‌باشد. این رایانه در صورت ارائه شدن به اجرای برنامه‌های متن‌باز پرداخته، مبتنی بر لینوکس بوده و دارای قابلیتهایی مانند Solar، Wind-up و... می‌باشد (OLPC, n.d).
در اروپا دولتهای کشورهای دانمارک، فنلاند، فرانسه، آلمان، ایتالیا، نروژ، اسپانیا، سوئد، هلند و انگلستان از نرم‌افزار متن‌باز استفاده می‌کنند (IDABC, n.d). یکی از کاربران لینوکس، دولت مونیخ آلمان بوده که در سال ۲۰۰۳، ۱۴۰۰۰ رایانه خود را از ویندوز به لینوکس منتقل کرد. برزیل نیز قصد دارد که ۸۰ درصد از رایانه‌های دولتی خود را از ویندوز به لینوکس منتقل کند (Hwang, ۲۰۰۵).
اگرچه استفاده از لینوکس درآمریکا به اندازه اروپا، آسیا و آمریکای جنوبی با موفقیت انجام نشده اما هنوز نشانه هایی وجود دارند مبنی بر اینکه توجه به این محصول در حال افزایش می باشد به عنوان مثال شرکتهای آمریکایی IBM، Dell، HP، Novell و Red Hat به پشتیبانی از لینوکس پرداخته‌اند.
Gartner این طور بیان می‌کند که لینوکس اکنون سامانه‌عامل جایگزین مناسبی برای مواردی مانند کیوسک، پایانه و... می‌باشد. لینوکس باید در سال ۲۰۰۵ توسط ۱/۵ مصرف‌کنندگان به کار برده شود (Ench, et.al, ۲۰۰۵).
Ritz Camera از لینوکس در صندوق پول آتی خود استفاده کرده است. Ritz دارای ۱۲۰۰ شعبه در ۴۵ ایالت و کلمبیا می‌باشد. Ritz می‌گوید که از Novell Linux برای فروش، از Zenworks برای مدیریت پیکربندی و فایل وصله‌ای و از Novell Netmail استفاده خواهد کرد. نمونه دیگر، مهاجرت LA Gym Equipment از ویندوز به لینوکس Novell می‌باشد (Gasperson).
دلایل عدم استفاده گسترده کاربران ایالات متحده از لینوکس در حال بررسی می‌باشد به عنوان مثال ODSL (Open Source Development labs) به بررسی نیازمندیهای کاربران لینوکس پرداخته و برای برطرف ساختن موانع موجود بر سر راه استفاده از این محصول با شرکتهای تجاری و متن‌باز مذاکره کرده است. شرکتهای IBM، HP، Linspire، Mandrake SA، Novell، Real Networks، Red Hat، Trolltech و Xandros از این اقدام پشتیبانی کرده‌اند (Vaughn-Nicholas, ۲۰۰۵).
بر اساس تحقیق Gartner فقط ۱% از کاربران IT از لینوکس استفاده می‌کنند. Gartner این طور برآورد کرده که تا سال ۲۰۰۸ این رقم به ۲/۳ درصد افزایش پیدا خواهد کرد (Hadfeild, ۲۰۰۵). در بخش بعدی به دلایل مربوط به عدم استفاده گسترده از لینوکس پرداخته خواهد شد.
در عوض دولتهای محلی، ایالتی و فدرال در سراسر جهان به استفاده از لینوکس پرداخته‌اند. وب‌گاه Government Forge ارائه‌دهنده اطلاعات، برنامه‌ها و ابزار مربوط به محصولات متن‌باز برای دولتها و بخشهای دولتی می‌باشد. در مقاله‌ای که اخیراً در GCN (Government Computing News) ارائه شده و "آیا برای استفاده از رایانه بدون ویندوز آماده هستید؟" نام دارد کارلس سوتو در رابطه با تمایل رو به افزایش دولتها برای استفاده از محصولات جایگزین ویندوز مایکروسافت مطالبی را عنوان کرده است.
به دلیل وجود این تمایل، GCN به بررسی سه محصول لینوکس پرداخته است: Novell Linux Desktop ۹، Red Hat Desktop ۴ و Xandros Desktop OS۳ همراه با نسخه Max OS X ۱۰,۳,۷. GCN این طور عنوان کرده که اگرچه محصولات Novell و Red Hat دارای قابلیتهای قابل توجه هستند اما آنها هنوز برای استفاده کاملاً آماده نیستند. Xandros محصول جایگزین مناسبی برای ویندوز XP می‌باشد (Soto, ۲۰۰۵).
مقاله‌ای که در سال ۲۰۰۵ توسط Gartner ارائه شده بیانگر این مطلب است که یک ایالت تصمیم گرفته که از لینوکس و نرم‌افزار متن‌باز در رایانه‌های دبیرستانها استفاده کرده و ۳۰۰۰۰۰ رایانه مبتنی بر لینوکس را نیز نصب نماید (Rust and Silver, ۲۰۰۵).
● دلایل عدم استفاده گسترده‌تر از لینوکس چیست؟
دکتر نیر شتری در رابطه با لینوکس و استفاده از آن مطالعاتی را انجام داده و مقاله‌ای را تحت عنوان "الگوی ترویج لینوکس: بررسی ابعاد فناوری" ارائه کرده است. او به چالشهای موجود در حوزه استفاده از لینوکس پرداخته و تحقیقات خود را بر روی کشورهای در حال توسعه متمرکز کرده است. او معتقد است که اکثر جمعیت جهان در کشورهای در حال توسعه زندگی می‌کنند و بنابراین آنها باید از فنارویهای جدید استفاده کنند. در ادامه تحقیقات انجام شده توسط دکتری شتری در این مقاله نیز به چالشهای موجود در ربطه با استفاده از لینوکس به ویژه در ایالات متحده پرداخته می‌شود.
راجر (Roger) به پنج قابلیت نوآوریهای انجام شده اشاره کرده است (Rogers, ۱۹۹۵)‌ :
▪ مزایای نسبی- مزایای یک محصول در مقایسه با محصول قبلی. به عنوان مثال هزینه (TOC)، محبوبیت، رفاه و رضایت. راجر این طور بیان می‌کند که هرچقدر مزایای یک محصول بیشتر باشد استفاده از آن نیز با سرعت بیشتری افزایش پیدا خواهد کرد.
▪ سازگاری- میزان سازگاری یک محصول با تجارب گذشته و نیازهای احتمالی کاربر. در برخی از موارد آن بدین معنا است که در هنگام استفاده از یک محصول جایگزین، تفاوتهای موجود برای کاربر فاقد اهمیت می‌باشد.
▪ پیچیدگی- میزان دشوار بودن درک و استفاده از یک محصول. در صورتی که استفاده از یک محصول دشوار ‌باشد استفاده از آن محدود خواهد بود.
▪ قابلیت بررسی- قابلیت بررسی یک محصول. انجام این کار قبل از استفاده گسترده موجب کاهش میزان عدم اطمینان می‌شود.
▪ رویت‌پذیری- قابلیت مشاهده نتایج یک محصول. در صورتی که افراد نتایج ارائه شده توسط یک محصول را مشاهده کنند به استفاده از آن بیشتر راغب خواهند شد.
در حال حاضر ویندوز XP و Office ۲۰۰۳ مایکروسافت، دو محصول متداول در ایالات متحده می‌باشند. Gartner این طور بیان کرده که ۱۵۴ میلیون نفر از ویندوز XP استفاده می‌کنند.
مایکروسافت در گزارش سال ۲۰۰۵ خود این طور بیان کرده که این شرکت در زمینه تولید نرم‌افزارهای شخصی و تجاری در جهان، پیشرو می‌باشد. در این گزارش این‌ گونه مطرح شده که Office مایکروسافت و محصولات مربوط به آن با استفاده از روش "Wave" ارائه خواهند شد. در سال ۲۰۰۵ سود مایکروسافت در حدود ۳% افزایش پیدا کرده و این شرکت در یکی از بخشهای خود حدود ۰۱۳/۱۱ بیلیون دلار به دست آورده است.
جان ترپ استرا در مقاله‌ای که تحت عنوان "کارشکنی در زمینه استفاده از لینوکس را متوقف کنید" ارائه کرده این طور بیان می کند که در ایالات متحده به منظور عدم استفاده از لینوکس توطئه‌ای انجام شده است. او عضو کنسرسیوم لینوکس و گروه متن‌باز Samba می‌باشد. ترپ استرا می‌گوید که بازار محصولات تجاری IT به صورت عمدی محصولات لینوکس را ارائه نمی‌دهند تا گزینه‌های انتخابی مصرف‌کننده محدود شوند. او همچنین این طور مطرح می‌کند که مراکز خریدی مانند Best Buy، CompUSA و Ciruit City محصولات سازگار با لینوکس را ارائه نمی‌دهند و مصرف‌کنندگان آمریکایی برای استفاده از لینوکس باید متحمل هزینه‌های گزافی شوند.
این موارد نمونه‌هایی از چالشهای موجود در استفاده از لینوکس هستند. در صورتی که مصرف‌کنندگان نتوانند از لینوکس استفاده کرده و آن را با ویندوز مایکروسافت مقایسه نمایند این به معنای جلوگیری از امکان بررسی و مشاهده می‌باشد. از آنجائی که مصرف‌کنندگان باید برای استفاده از لینوکس بر روی سخت‌افزارهای تجاری هزینه‌های بیشتری را پرداخت نمایند در نتیجه دید آنها نسبت به مزایای لینوکس تغییر پیدا خواهد کرد. به علاوه در صورتی که تولیدکنندگان سخت‌افزار و تجهیزات مربوط به آن عمداً تولید کارتهای شبکه، کارتهای صوتی و بی‌سیم، کارتهای تصویری، چاپگر و دیگر ابزار سازگار با لینوکس را محدود کنند آنگاه این مورد بر روی دیدگاه مصرف‌کننده در رابطه با قابلیت سازگاری لینوکس تاثیر منفی خواهد گذاشت.
یکی از مسائل مطرح شده در استفاده از لینوکس این است که هزینه استفاده و پشتیبانی از این محصول به دلیل آزاد بودن آن کمتر می‌باشد. اگرچه بسیاری از اجزای لینوکس به رایگان قابل دریافت می‌باشند اما پشتیبانی از آن توسط یک شرکت رایگان نیست. نسخه‌های پشتیبانی شده لینوکس مانند آنچه که Red Hat و Novell اارئه کرده‌اند رایگان نمی‌باشند و در صورتی که شما محصول رایگان لینوکس را دریافت کنید می‌توانید از پشتیبانی گروه‌های طرفدار و داوطلب استفاده نمایید اما برای دریافت پشتیبانی تولیدکننده باید مبلغی را پرداخت نمائید.
برخی از محیطهای ویندوز برای ارائه قابلیتهای مدیریت متمرکز از نرم‌افزارهای مدیریتی مانند Intel Landesk، Novell Zenworks یا SMS مایکروسافت استفاده می‌کنند. حتی بدون وجود این نرم‌افزار، محیطهای ویندوزی که از فهرست راهنمای Novell یا فهرست راهنمای فعال مایکروسافت استفاده می‌کنند نیز می‌توانند از سیاستهای گروه دامنه مایکروسافت برای مدیریت رایانه‌ها استفاده نمایند. به منظور مدیریت محیط لینوکس با همان شرایطی که در محیط ویندوز وجود دارد شما به خریداری یا ایجاد نرم‌افزاری نیاز دارید که خط‌مشیهای محاسباتی سازمان را تقویت کرده و ابزار پشتیبانی لازم مانند کنترل از راه دور و مدیریت فایل وصله‌ای را ارائه می‌دهد.
هزینه پشتیبانی از لینوکس و هزینه ایجاد تخصص برای انجام پشتیبانی، هزینه های اضافی هستند که ویژگی کم‌ هزینه بودن لینوکس را تحت تاثیر قرار می‌دهند. به علاوه محیط لینوکس به یک زیرساخت قدرتمند مدیریت رایانه نیاز دارد. اگرچه برخی از محصولات متن‌باز ارائه‌دهنده تمام یا بعضی از این قابلیتها هستند اما ایجاد، پیاده‌سازی و پیکربندی چنین محصولی رایگان نمی‌باشد. یکی از مزایای ابزار مدیریت نرم‌افزار متن‌باز و لینوکس قابلیت بررسی آنها می‌باشد. دریافت، نصب، بررسی و استفاده از این محصولات آزاد است.
اکثر سازمانها از برنامه‌های ویندوز استفاده می‌کنند. همان طور که قبلاً هم گفته شد از محصولات Office به عنوان یک محصول استاندارد در گوشه و کنار جهان به ویژه در ایالات متحده استفاده می‌شود. به علاوه ارائه محصولات منطبق با ویندوز برای شرکتهای تجاری از لحاظ مالی نیز مناسب‌تر می‌باشد زیرا ویندوز محصول رایجی است. Gartner می‌گوید که برنامه‌های آزاد و متن‌باز متعددی وجود دارند اما سوالی که مطرح می‌شود این است که آیا این برنامه‌ها همان برنامه‌های مورد نیاز سازمانها هستند؟ به عنوان مثال SAP، People Soft و SAS Customer Intelligence (Silver, ۲۰۰۵). ذکر این مطلب ضروری به نظر می‌رسد که در زمینه CRM و ERP تعدادی برنامه مبتنی بر جاوا و وب وجود دارند اما هنوز هم سطح محصولات تجاری نمی‌باشند.
چالش موجود در لینوکس و برنامه‌های ویندوز کنونی به مزایای مطرح شده توسط راجر مربوط می‌باشد. در صورتی که کاربران در زمینه به اشتراک گذاشتن اسناد با کاربران Office، استفاده از کلان‌دستورهای Excel و... با مشکلاتی مواجه شوند شاید به مزایای نسبی استفاده از محصولات متن‌باز توجه نکنند. مفهوم مزایای نسبی بیانگر این مطلب است که یک محصول جدید باید در مقایسه با محصول قبلی به عنوان گزینه بهتری تلقی شود.
در صورتی که افراد به این نتیجه برسند که محصولات متن‌باز نسبت به محصولات تجاری (مانند محصولات مایکروسافت) برتری ندارند، استفاده از این محصولات جدید گسترش پیدا نخواهند کرد. تا زمانی که کیفیت و قابلیتهای برنامه‌های لینوکس به اندازه کیفیت و قابلیتهای برنامه‌های ویندوز خوب باشند نگرش مصرف‌کننده نسبت به مساله سازگاری منفی بوده و این مورد بر میزان استفاده مستقیماً تاثیرگذار خواهد بود.
متاسفانه استفاده از لینوکس و برنامه‌های مبتنی بر آن برای شرکتها یک استثنا به حساب می‌آید. در صورت افزایش تعداد کاربران لینوکس میزان رویت‌پذیری قابلیتهای این محصول نیز افزایش پیدا کرده و برنامه‌های جدید بیشتری ارائه خواهند شد. ذکر این مطلب ضروری به نظر می‌رسد که برنامه‌های جاوا و برنامه‌های مبتنی بر وب را مستقیماً می‌توان به لینوکس منتقل نمود.
دیگر مشکل موجود در استفاده از لینوکس، تنوع محصولات لینوکس می‌باشد. Gartner می‌گوید اگرچه تمامی این محصولات از یک هسته استفاده می‌کنند اما آنها دارای قالب فایل و کتابخانه‌های متفاوتی هستند (Hubley and Library, ۲۰۰۶). این مورد بر روی تولیدکنندگان نرم‌افزار تاثیرگذار خواهد بود. این افراد مجبور هستند که نسخه‌های مختلفی از برنامه‌ها را برای محصولات مختلف لینوکس ارائه دهند. به عنوان مثال روش ارائه برنامه‌ها. Suse Linux و Red Hat Linux از Red Hat Package Manager (RPM) برای ارائه برنامه‌های خود استفاده می‌کنند اما بسته‌های RPM در SUSE شاید بدون انجام ترجمه مجدد در Red Hat اجرا نشوند یا بالعکس. Debian از قالب بسته‌بندی کاملاً متفاوتی استفاده می‌کند که .deb نام دارد. سیستم بسته‌بندی مورد استفاده این شرکت نیز Advanced Packaging Tool نام دارد. مجموعه‌های .deb و RPM با فایلهای دوگانی سازگار نیستند.
از آنجائی که مصرف‌کنندگان انتظار دارند که برنامه‌ها بدون انجام پیکربندی زیاد اجرا شوند در نتیجه این مورد مانعی بر سر راه استفاده از لینوکس می‌باشد. برنامه‌های ویندوز بر روی تمامی دستگاه‌های ویندوز اجرا می‌شوند در نتیجه استفاده از لینوکس برای کاربر دشوارتر می‌باشد. این چالش به قابلیت سازگاری مطرح شده توسط راجر مربوط می‌باشد. زیرا استفاده از لینوکس و برطرف ساختن مشکلات مربوط به آن به مهارت و تخصص زیادی نیاز دارد.
اکثر کاربران انتظار دارند که با ارائه یک واسط نگاره‌ای کاربر (GUI)، استفاده از رایانه و برنامه‌های آن آسانتر شود. در محیط ویندوز، یک سامانه‌عامل وجود دارد که نسخه‌های مختلف آن عبارتند از Vista, XP, ME, ۲۰۰۰, NT۴, ۹۸, ۹۵, ۱۱, ۱۱. از آنجائی که برنامه‌های ویندوز با واسط برنامه‌‌نویسی ویندوز (API) کار می‌کنند در نتیجه تغییر نسخه‌های ویندوز معمولاً مشکلات بزرگی را به وجود نمی‌آورد زیرا API توسط تولیدکنندگان به خوبی شناخته شده است. در اکثر موارد تولیدکنندگان برنامه‌ها مسائل مربوط به آنها را مستند می‌کنند تا کاربر قبل از خریداری از این مسائل مطلع شود.
لینوکس دارای چند واسط GUI می‌باشد که دو مورد از آنها استاندارد بالفعل هستند. GNOME و KED دو محیط GUI لینوکس خوبی هستند که هر یک دارای ابزار و قابلیتهای مربوط به خود می‌باشد. از آنجائی که این دو محیط دارای قابلیتهای متفاوتی هستند در نتیجه فرایند یادگیری کاربر دشوارتر می‌شود. بنابراین مساله سازگاری و پیچیدگی برای لینوکس بیشتر مشکل‌ساز هستند.
رایانه مکینتاش ویندوز در رابطه با نیازمندیهای کاربر، استانداری را مشخص کرده است. وقتی که کاربر مورد جدیدی را اضافه می‌کند از سامانه‌عامل توقع دارد که دستورالعملهای لازم را ارائه داده یا مورد جدید را فعال نماید. وقتی که کاربر از DVD یا CD-ROM استفاده می‌کند انتظار دارد که موسیقی یا فیلم پخش شده و برنامه اجرا شود. اگرچه لینوکس می‌تواند تمامی این موارد را انجام دهد اما شاید مصرف‌کننده با انجام نشدن آنچه که مورد نظرش بوده دلسرد شود. این نمونه‌ای از قابلیتهای سازگاری و پیچیدگی مطرح شده توسط راجر بوده و به دلیل وجود این دو مورد شاید فرایند استفاده از لینوکس تحت تاثیر واقع شود.
● استفاده از لینوکس در دولت
دکتر شرتی در تحقیق خود این طور مطرح کرده که دولتهای کشورهای در حال توسعه، بزرگترین خریدار سخت‌افزار و نرم‌افزار هستند در نتیجه استفاده از لینوکس در دولت موجب می‌شود که افراد برای انجام داد و ستد با دولت به استفاده از این محصول و قالبهای منطبق با آن روی آورند.
جیان لی در مقاله‌ای که تحت عنوان "دولت و نرم‌افزار متن‌باز" ارائه کرده این طور مطرح نموده که آماده‌سازی نرم‌افزار مورد نیاز دولت برای شرکتهای نرم‌افزاری از اهمیت زیادی برخوردار می‌باشد. دولتها از جمله دولتهای ایالات متحده بزرگترین مصرف‌کنندگان نرم‌افزار هستند. بنابراین تغییر در نوع نرم‌افزار مورد استفاده دولت (به عنوان مثال تغییر از Office مایکروسافت به OpenOffice) بر روی شهروندان بسیار تاثیرگذار خواهد بود. با توجه به این مساله استفاده دولت از لینوکس می‌تواند عاملی برای افزایش تعداد مصرف‌کنندگان این محصول باشد.
Gartner در تحقیق خود به توصیف فناوری از لحاظ میزان تکامل و قابلیت رویت‌پذیری پرداخته است. مراحل تکامل عبارتند از:
۱) انگیزه ارائه فناوری
۲) افزایش بیش از حد انتظارات
۳) دلسردی
۴) آگاه‌سازی
۵) بازده ثابت
وقتی که یک فناوری دارای بازده ثابتی شود، می‌توان گفت که به مرحله تکامل رسیده و توسط مصرف‌کنندگان تائید شده است. Gartner می‌گوید در این مرحله ۳۰% از افراد از این فناوری استفاده می‌کنند.
Gartner همچنین این طور بیان می‌کند که فرایند استفاده از لینوکس توسط دولت در ایالات متحده در مرحله ۲ قرار دارد و در طی ۲ تا ۵ سال آتی به مرحله ۵ می‌رسد. از نظر Gartner عوامل تاثیرگذار بر سرعت به کارگیری لینوکس در دولت ایالات متحده عبارتند از اقتصاد کند، افزایش هزینه نرم‌افزار، بودجه کم IT و افزایش هزینه‌های مایکروسافت. هزینه مهاجرت نیز استفاده از لینوکس را محدود کرده است. به هر حال دولت در مقایسه با بخش خصوصی بیشتر به استفاده از لینوکس تمایل دارد (Di Maio et.al, ۲۰۰۵).
بنابر گفته لی استفاده از نرم‌افزار متن‌بازی مانند لینوکس موجب گرایش بازار نرم‌افزار به آن استاندارد می‌شود. به علاوه دولتها باید در رابطه با تاثیرگذار بودن خود هوشیار باشند. استفاده دولت از یک نرم‌افزار نه تنها شهروندان بلکه مشاغلی که با دولت سر و کار دارند را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد. لی هیچ‌گونه شواهد عینی را مبنی بر تحت تاثیر قرار گرفتن بازار با انتخاب نوع خاصی از نرم‌افزار نیافته اما چنین فرضیه‌ای امکان‌پذیر می‌باشد (Lee, n.d).
با وجود مخالفتهای انجام شده از جانب بخش خصوصی و عدم پشتیبانی تولیدکنندگان PC و مایکروسافت از لینوکس، این محصول به عنوان محصول جایگزین مناسبی برای ویندوز در سازمانهای دولتی ایالات متحده مورد توجه قرار گرفته است. Gartner می‌گوید به دلیل موفقیت لینوکس در مرکز داده‌ها اکنون استفاده از آن در دیگر زمینه‌ها نیز مورد توجه قرار گرفته است (Di Maio et.al, ۲۰۰۳).
به طور کلی می‌توان این طور بیان نمود که لینوکس دارای قابلیت بررسی، سازگاری و رویت‌پذیری می‌باشد.
● نتیجه‌گیری
ترپ استرا در مقاله خود این طور عنوان کرده که پدیده لینوکس یک محیط جایگزین با پشتیبانی جهانی را به وجود آورده است. تعداد برنامه‌هایی که بر روی لینوکس اجرا می‌شوند در حال افزایش بوده و تولیدکنندگان برنامه‌ها برای اینکه عقب نمانند به ارائه برنامه‌های منطبق با لینوکس پرداخته‌اند. در ایالات متحده تولیدکنندگان تجهیزات الکترونیکی به دلیل وفاداری خود به مایکروسافت هیچ‌گونه اقدامی را در رابطه با لینوکس انجام نداده‌اند. با این وجود او معتقد است که چین به عنوان یک قدرت فناوری از لینوکس به عنوان سامانه‌عامل خود استفاده خواهد کرد.
در ایالات متحده، دولتها در استفاده از لینوکس پیشرو هستند. بر طبق مقاله ارائه شده توسط مرکز دولت دیجیتالی، تعداد نرم‌افزار متن‌باز در دولت در حال افزایش می‌باشد. به عنوان مثال وزارت دفاع از نرم‌افزار متن‌باز برای رمزگذاری، دیواره آتش و مدیریت فهرست نامه الکترونیکی استفاده می‌کند. Government Open Code Collaborative مجموعه‌ای از محصولات متن‌باز را برای هفت ایالت و چهار شهر ارائه کرده است. وزارت دارایی ایالات متحده از لینوکس برای جمع‌آوری مالیات، مدیریت بودجه و حسابداری استفاده می‌کند. Gartner معتقد است که سازمانهای دولتی ایالات متحده در طی ۲ تا ۵ سال آتی از لینوکس استفاده خواهند کرد. آیا لینوکس فناوری است که در دولت تحولاتی را به وجود خواهد آورد؟ ما معتقدیم که احتمال تحقق چنین چیزی در طی ۳ سال آتی وجود دارد.

منبع: http://www.trianglenug.org
ترجمه: مهرنوش رقابی
ویرایش: زهرا احمدی

منبع : طرح ملی نرم‌افزارهای آزاد