«کندی» جدید

انتخابات مرحله مقدماتی ریاست جمهوری آمریکا در ایالت آیوا پنجشنبه سوم ژانویه انجام شد و نتایج آن تا حدی قابل پیش بینی و تا حدی غیر منتظره بود. قابل پیش بینی از آن جهت که مایک هاکبی نامزد جمهوریخواه همانگونه که پیشبینی می شد در آیوا به برتری دست یافت و غیر منتظره از آن جهت که هیلاری کلینتون در انتخابات آیوا سوم شد و با اختلافی زیاد نسبت به باراک اوباما و اختلافی اندک نسبت به جان ادواردز در جایگاه سوم قرار گرفت.
با این حال به نظر می رسد که به رغم تأثیرگذاری بالای انتخابات آیوا مایک هاکبی از شانس بالایی برای رسیدن به مرحله پایانی رقابت ها و انتخاب شدن به عنوان کاندیدای نهایی جمهوریخواهان برخوردار نباشد. هاکبی که سابقا کشیش بوده، یک مسیحی انجیلی است که نظرات پوپولیستی وی در خصوص مسائل اقتصادی نظر برخی را به خود جلب کرده است. وی مدتی هم سمت فرمانداری آرکانزاس را بر عهده داشته است. بسیاری معتقدند که رأی بالای هاکبی به خاطر مشابهت و قرابت زیاد ایالت آیوا با آرکانزاس است. از این شرط بندی بر روی هاکبی چندان معقول نیست و به نظر می رسد که در ادامه رقابت اصلی در حزب جمهوریخواه میان جان مک کین (سناتور آریزونا) و رودی ژولیانی (شهردار سابق نیویورک) باشد. در این میان ژولیانی که در نظرسنجی ها پیشتاز است، با مشکلاتی عمده مواجه می باشد چرا که وی یک مسیحی کاتولیک است و تاریخ سیاسی آمریکا نشان داده مردم این کشور که غالبا مسیحیان انجیلی هستند، چندان تمایلی به کاتولیک ها ندارند و تاکنون تنها یکبار یک کاتولیک را به ریاست جمهوری برگزیده اند. از سوی دیگر ژولیانی یک ایتالیایی تبار است. اما از همه مهمتر ژولیانی که به داشتن مواضع ضد ایران هم شهره است اساسا فردی محافظه کار لقب گرفته و با تغییرات میانه چندانی ندارد لذا پیش بینی می شود که وی با مصائب زیادی برای راه یابی به دور نهایی رقابت ها مواجه باشد.
اما در سوی دیگر میدان آرای بالای باراک اوباما بسیار را شوکه کرده است. اوباما در میان کاندیداهای ریاست جمهوری ایالات متحده نرم ترین موضع را در قبال ایران اتخاذ کرده است. وی مدعی است که در صورت دستیابی به سمت ریاست جمهوری به مذاکره با ایران در سطحی بسیار بالا دست خواهد زد و با رهبران ایران به گفت و گوی مستقیم خواهد پرداخت. وی بارها تأکید کرده که حاضر است مشوق های زیادی را برای تغییر رفتار ایران، کنار بگذارد. اوباما از همکاری اتمی با ایران، حمایت از عضویت جمهوری اسلامی در سازمان تجارت جهانی، همکارای های اقتصادی، دادن تضمین های امنیتی و حتی بایگانی کردن موضوع تغییر رژیم، به عنوان مشوق های خود برای تهران یاد می کند.
به نظر می رسد که عمده دلیل محبوبیت فعلی باراک اوباما عقاید شدیدا لیبرال وی باشد که معتقد به ایجاد تغییرات گوناگون در موضوعات مختلف است چنانکه علت آرای پایین هیلاری کلینتون هم همین موضوع، یعنی اهتمام عملی به حفظ وضع موجود است. کلینتون متهم است که در بسیاری موارد از (بازها) هم محافظه کارانه تر عمل می کند. چنانکه بسیاری از منتقدان، هیلاری را به خاطر موافقت با صدور مجوز حمله به عراق برای جرج بوش در سال ۲۰۰۳ و همچنین موافقت با قرار دادن سپاه پاسداران در لیست گروه های تروریستی به چالش کشیده و شماتت می کنند.
هر چند هیلاری هم مانند شوهر خود آیوا را شکست خورده ترک کرد اما هنوز هم امیدوار است. باید در ادامه دید که او هم می تواند مانند بیل کلینتون در انتخابات نیوهمپشایر که قرار است سه شنبه ۸ ژانویه برگزار شود، پیروز گردد؟
اما در صورتی که باراک اوباما بتواند در انتخابات نیوهمپشایر پیروز شود به شدت معادلات حاکم بر حزب دموکرات را دگرگون خواهد کرد چرا که افراد فعال و سنتی و استخواندار حزب دموکرات از هیلاری حمایت می کنند چرا که وی را سیاستمداری کارکشته و پایبند به اصول سنتی حزب می دانند. مخالفان اوباما بیشتر سعی می کنند بر سن پایین و تجربه اندک او در عرصه سیاست تأکید کنند. اوبامای ۴۶ ساله سناتور ایلینویز و تنها عضو سیاه پوست کنگره است و در زمره سناتورهایی محسوب می شود که به شدت نگرش های لیبرال را دنبال می کنند. حامیان اوباما را غالبا جوانان خواهان تغیرات بنیادین، نخبگان و اقلیت ها تشکیل می دهند و اوباما در صورت پیروزی اولین رئیس جمهور سیاه پوست ایالات متحده خواهد بود. یکی از مسائلی که سبب حیرت بسیاری از تحلیگران به دنبال پیروزی اوباما در آیوا شد، آرای بالای وی در میان سفید پوستان بود چرا که ۹۵ درصد از ساکنان آیوا را سفید پوستان تشکیل می دهند و این خود نشان از شانس بالای اوباما برای موفقیت در انتخابات دارد. از سوی دیگر اوباما موفق شد در میان زنان هم رأی اول را کسب کند. رأی زنان هم با توجه به سرمایه گذاری بسیار هیلاری کلینتون بر روی این قشر از اهمیت بسیاری برخوردار بود. باراک حسین اوباما از پدری کنیایی و مسلمان و مادری سفید پوست و آمریکایی متولد شده است و بسیاری وی را به واسطه آرمان گرایی بی حد و حصرش با کندی مقایسه می کنند. خود او نیز از اینکه با کندی مقایسه می شود، احساس رضایت می کند و با تمجید از کندی، خویش را ادامه دهنده راه رئیس جمهور ایرلندی تباری می داند که مدتی پس از ورود به کاخ سفید، ترور شد. به هر حال اگر اوضاع به همین نحو پیش رود به احتمال زیاد حامیان حزب دموکرات ناچارند در اولین سه شنبه پس از اولین دوشنبه نوامبر ۲۰۰۸ برای دادن رأی به اوباما و نه کلینتون و ادواردز و... به پای صندوق های رأی روند. خصوصا اگر پیروز انتخابات سه شنبه بزرگ (۵ فوریه) هم اوباما باشد. این انتخابات در ۲۰ ایالت آمریکا از جمله نیویورک، کالیفورنیا و نیوجرسی برگزار خواهد شد و برخی از کاندیداها از هم اکنون برای پیروزی در آن انتخابات دور خیز کرده اند.
اما در کل جمهوری خواهان به واسطه نارضایتی مردم از سیاست های نومحافظه کاران از شانس کمتری برای پیروزی در انتخابات نهایی برخورداند. جنگ عراق و اوضاع نه چندان مطلوب اقتصادی گرایش مردم آمریکا را به سمت دموکرات ها بیشتر کرده است. خصوصا در صورت راهیابی باراک اوباما به دور نهایی با توجه به اینکه وی از اقلیت های نژادی محسوب می شود می تواند آرای سیاهپوستان ایالات جنوبی آمریکا را هم که به صورت سنتی متعلق به جمهوریخواهان بوده است، به نفع دموکرات ها به دست آورد. به نظر می رسد تنها در صورت وقوع رخدادی غیر منتظره نظیر حادثه ای تروریستی در ابعادی وسیع و در منطقه ای ژئواستراتژیک امکان برگشتن ورق به نفع جمهوریخواهان وجود داشته باشد چرا که در این صورت مردم آمریکا بیش از پیش خود را نیازمند ثبات و امنیت می دانند و در نتیجه به دامان جمهوریخواهان باز خواهند گشت.

حسین میزان

منبع : فردا