پدرم، مقتدر باش

بیش از نیمی از مردان بزهکار با پدران خود ارتباط مناسبی نداشته اند، براین اساس بی توجهی پدران در تربیت فرزندان، از عوامل مهم بزهکاری کودکان در آینده است.
کارشناسان نقش پدر را در تربیت کودکان در سن ۳ تا ۶سالگی، بویژه در پسران بسیار مهم می دانند. آنان معتقدند که همانندسازی کودک از پدر خود بیشتر از مادر است.
تحقیقات نشان می دهد دخترانی که ارتباط مناسب با پدرانشان دارند، در همسر گزینی تمایل بیشتری به همسرانی با خصوصیات پدر خود دارند.
همچنین پسران از پدران خود مرد بودن، شوهر بودن و پدر بودن را می آموزند . اگر پدر به فرزند، خانواده و همسر خود بی توجه باشد، در این صورت همانندسازی صحیحی از سوی پسر با پدر انجام نمی شود و پسران از نظر شخصیتی دچار مشکلات بسیاری می شوند. شاید بتوان گفت، مسئولیت پدری، مسئولیت بسیار سنگینی است که با آگاهی، خلاقیت، فداکاری و اخلاق همراه است. باید در نظر داشت که تصور کودک از پدر، فردی مقتدر و شجاع است به گونه ای که شغل، موقعیت پدر، پایگاه اقتصادی، نظریات و تحصیلات پدر در زندگی فرزندان نقش بسزایی ایفا می کند. اگر پدری دچار مشکلات اخلاقی شود، بر شخصیت کودک تأثیر می گذارد و کودک با سرافکندگی به زندگی ادامه می دهد.
● پدر، اقتدار خانواده است
کارشناسان معتقدند پدرانی که بین عمل و گفتارشان تفاوت است . پدرانی که فرصت کافی برای ارتباط با فرزندان خود ندارند، الگوی مناسبی برای همانندسازی فرزندان نیستند. با این همه فرزندان در مسیر رشد از افراد بسیاری تأثیر می گیرند که در این میان نقش پدر بسیار پررنگ تر و با اهمیت تر است. نحوه استدلال پدر و به کارگیری وسائل برای ارتباط با کودکان تأثیر مستقیمی روی رفتار کودک دارد. پدر با رفتار و حرکات خود به کودک جهت می دهد و موجب رشد و یا سقوط شخصیت فرزند خود می شود.
دکتر سیدحسن علم الهدی کارشناس مسائل اجتماعی درباره نقش پدر در تربیت فرزندان، می گوید: پدر و مادر در خانواده دارای جایگاه ویژه ای هستند. بار عاطفی خانواده بر عهده مادر و رهبری و مدیریت خانه بر عهده پدر است.
او با اشاره به این که فرزندان پدر را نماد اقتدار و تکیه گاه خانواده می بینند، می گوید: تحقیقات روی خانواده هایی، که دارای پدر معتاد هستند، نشان می دهد کودکان این خانواده ها همواره احساس تحقیر می کنند. چرا که اقتدار پدر را از بین رفته می بینند وهمیشه پدر را از دوستان و اطرافیان خود پنهان می کنند.
علم الهدی با اشاره به این که بسیاری از مشکلات خانوادگی و ارتباطات اجتماعی خانواده به نقش پدر برمی گردد، می گوید: مطالعات نشان می دهد فرزندان در خانواده نسبت به شغل، رفتار و ارتباطات اجتماعی پدر بسیار حساس هستند، این در حالی است که این حساسیت نسبت به مادران تحصیل کرده و دارای پایگاه اجتماعی بالا، بسیار کمتر است.
به گفته او دلیل اهمیت پایگاه اجتماعی پدر برای فرزندان، نقش رهبری پدر در خانه و خانواده است.
این کارشناس مسائل اجتماعی تأکید می کند: مدت حضور پدر در خانواده و رفتار مسالمت آمیز او در خانه سبب می شود که کودکان در فراگیری دروس مدرسه بسیار جدی تر عمل کنند. او با اشاره به این که یکی از موضوعات مطرح شده درباره تربیت فرزندان ازسوی پدر تفاوت نسلی است، می گوید: یک پدر در جایگاه پدر بودن برای تربیت فرزندش باید روان شناسی مربوط نوجوانی و جوانی را به خوبی بداند و خود را به الگوهای جوانان نزدیک کند.
دکتر علم الهدی به پدران توصیه می کند: پدران باید باتوجه به وضعیت اجتماعی امروز، بحث اینترنت و آموزش های غیرمستقیمی که از سوی رسانه ها به کودک داده می شود، سعی کنند دیدگاه های خشک را برای تربیت فرزندان خود به کار نبرند.
او معتقد است که پدران باید شناخت مناسبی از ویژگی های دوران جوانی و نوجوانی فرزندان خود داشته باشند و خود را به وضعیت رفتاری آنان نزدیک کنند.
علم الهدی تأکید می کند که خانواده ها مسافرت خانوادگی را هرچندوقت یک بار در برنامه زندگی خود داشته باشند؛ مسافرت به خانواده ها فرصت گفت وگو و تعامل بیشتر را می دهد و بویژه برای پدران زمینه ای را ایجاد می کند که فارغ از مشغله کاری خود در محیطی صمیمی با فرزندان خود تعامل داشته باشند.
● مشغله کاری پدر عامل تنزل شخصیت کودک
بسیاری از کارشناسان معتقدند هنگامی که حضور پدر در خانواده به دلیل مشغله کاری یا هر وضعیت دیگر کمتر باشد، ویژگی شخصیتی و اخلاقی کودک نیز دچار تنزل می شود.
دکتر فربد فدایی با اشاره به این نکته می گوید: پدر به عنوان واسطه بین دنیای بیرون و خانواده، نقش اصلی در شکل گیری ارزش های اخلاقی و وجدانیات کودک دارد.
تحقیقات در زندگی بزهکاران نشان می دهد که در دوره حساس بین ۳ تا ۶ سالگی نقش پدر در زندگی این افراد یا نبوده و یا کم رنگ بوده است.
دکتر فدایی نقش مادر را در یک سال و نیم ابتدای زندگی کودک مهم می داند و می گوید: محبت مادر برای یک سال و نیم ابتدای زندگی کودک بسیار ضروری است و احساس اعتمادبه نفس کودک نیز به دلیل همین محبت مادر شکل می گیرد.
او تأکید می کند: کودکان بویژه پسران در سنین ۳ تا ۶ سالگی، نیاز بیشتری به پدر دارند و پدران نیز باید برنامه ریزی لازم را برای حضور بیشتر در منزل داشته باشند.
این کارشناس به نقش تربیتی پدر و مادر اشاره می کند و می گوید: گاهی مادر بیش ازحد به کودک محبت می کند که منجر به تربیت فرزندان زیاده خواه و بی مسئولیت می شود. بعضی وقت ها هم مادر از همان ابتدا به کودک بی توجهی می کند. این امر هم سبب می شود تا کودکان عزت نفس کافی نداشته باشند.
دکتر فدایی درباره نقش تربیتی پدران می گوید: اگر پدر خود را ملزم به رعایت اصول اخلاقی بداند، کودک همانندسازی بسیارخوبی از پدر می کند، اما گاهی وقت ها پدر رفتارهای مناسبی از خود نشان نمی دهد، درنتیجه کودکان هم بدون توجه به اصول اخلاقی پرورش پیدا می کنند.
وی معتقداست: بی توجهی به کودکان و مشغله زیاد پدر و مادر سبب می شود کودکان بدون توجه به ارزش های اجتماعی و اخلاقی و غیرمتعهد بزرگ شوند.
● والدین هماهنگ با فرزند خود باشند
از سوی دیگر برخی کارشناسان معتقدند هرچقدر پدران در تربیت فرزندان خود هماهنگ و همگام باشند، فرزندان از تعادل روحی - شخصیتی بیشتر برخوردار می شوند. آرمیندخت احمدی روانشناس نیز به این نکته اشاره می کند و می گوید: والدین باید نسبت به شرایط روحی - روانی فرزندان خود توجه داشته باشند.
پدر نباید از قدرت خود برای کنترل فرزند استفاده کند.وی تأکید می کند: شخصیت پدر، تحصیلات، دیدگاه وی، شغل، نگرش و سطح درآمد پدر متغیرهایی است که کودک در آینده از آنها تأثیر می پذیرد. براساس تحقیقات پدران بیکار نسبت به پدران شاغل بیشتر رفتارهای خشن از خود نشان داده اند که تأثیر این موضوع در رفتار کودکان در جوانی و نوجوانی مشخص شده است.به گفته احمدی، اگر پدران نسبت به روحیه فرزندان خودآگاه باشند، توانمندی کودک خود را بشناسند، کودک شرایط رشد مناسبی را طی خواهد کرد و رفتارهای پرخطر او در سال های آینده نیز کاهش پیدامی کند.
این کارشناس با تأکید بر اینکه پدران باید درخانواده قدرت داشته باشند اما قدرت طلب نباشند، اظهارمی کند: پدر با توجه به قدرت و اقتدار خود در خانواده، برای هدایت اعضا تلاش می کند تا آرامش و آسایش در خانه و خانواده فراهم شود.

هدی هاشمی

منبع : نورپرتال