پنجشنبه, ۹ فروردین, ۱۴۰۳ / 28 March, 2024
مجله ویستا

تزریقات ایمن


تزریقات ایمن
هر سال تزریقات غیرایمن موجب حدود ۱۶-۸ میلیون ابتلا به هپاتیت B ، ۵-۲ میلیون ابتلا به هپاتیت C و ۱۶۰-۸۰ هزار مورد HIV می‌گردد.
● هدف و راهکارهای برنامه عملیاتی تزریقات ایمن:
هدف: اطمینان از ارائه ایمن تزریقات و دفع مناسب ضایعات تزریق در کشور
● راهکارها:
▪ تأمین و توزیع سرنگ AD
▪ تأمین و توزیع Safty Box
▪ ایجاد هماهنگی برون بخشی در جهت دفع ایمن ضایعات
▪ ایجاد هماهنگی های درون بخشی برحسب نیاز
▪ سوزاندن کلیه ضایعات در مراکز شهری در زباله سوز
▪ سوزاندن کلیه ضایعات در مناطق روستایی در گودال ها یا کوره های محلی
▪ آموزش پرسنل
▪ آموزش و اطلاع رسانی به جامعه
● ایمنی تزریقات با تکیه بر چهار محور بنیادی ذیل تأمین می‌گردد:
۱) کاهش رفتار پرخطر کارکنان بهداشتی درمانی به منظور پیشگیری از جراحات ناشی از وسایل تیز و برنده آلوده
۲) افزایش سطح ایمنی کارکنان در حین کار با وسایل تیز و برنده درمانی
۳) جمع آوری، نگهداری، انتقال و دفع مناسب و بهداشتی زباله های آلوده و پرخطر
۴) تغییر رفتار و نگرش افراد جامعه و پزشکان نسبت به مقوله تقاضا و تجویز دارو به روش تزریقی
همه تزریقات باید حاوی پاتوژن فرض شود.
● تزریقات غیر ایمن شامل ...
▪ روش غلط تزریق
▪ محل نامناسب تزریق
▪ داروی ناصحیح
▪ حلال غلط
▪ دز غلط دارو
▪ دسترسی افراد جامعه به سرنگ و سر سوزن استفاده شده (امحاء ناصحیح)
● موازین تزریقات ایمن:
الف) محل تمیز (Clean Work Plan): تعیین مکان خاص برای واکسیناسیون، قرار دادن وسایل مورد نیاز، تزریق بر روی میز اختصاصی، دفع بلافاصله سرنگ در Safty Box در نزدیکترین محل به واکسیناسیون
ب) شستشوی دست (Hand Washing)
ج) سر سوزن و سرنگ استریل: سالم بودن بسته بندی سرنگ و سر سوزن، کنترل تاریخ انقضاء ، دست نزدن به سر سوزن قبل و بعد از واکسیناسیون و اجتناب از سرپوش گذاری مجدد سر سوزن
▪ سرپوش‌گذاری به وسیله تکنیک استفاده از یک دست:
ـ سرپوش را روی میز قرار دهید.
ـ سرنگ و سرسوزن را در یک دست گرفته و بدون استفاده از دست دیگر داخل سرپوشی که روی میز گذاشته‌اید، قرار دهید.
د) تمیزکردن محل تزریق (Skin Cheaning)
▪ در صورتی که محل واکسیناسیون کثیف است آنرا با آب و صابون شستشو دهید .
▪ به صورت دایره ای محل تزریق را با پنبه الکل (۷۰ درصد) ضدعفونی کنید.
▪ هرگز از پنبه الکل از قبل آماده شده استفاده نکنید. .
هـ) جمع آوری صحیح اجسام نوک تیز : (Appropiate collection of sharps)
▪ استفاده از Safty BOX
▪ اجتناب از سرپوش گذاری مجدد سر سوزن
▪ پرکردن سه چهارم حجم Safty BOX
▪ بستن درب Safty BOX و نگهداری آنها در یک مکان مطمئن و خشک و دور از دسترس کودکان و مردم
▪ از Safty BOX پر استفاده مجدد نشود.
و ) دفع صحیح ضایعات
● واکسیناسیون ایمن:
▪ تنها سرنگ را هنگامی پر کنید که گیرنده تزریق آماده باشد.
▪ هیچگاه ویالهای ناقص مصرف شده را با هم مخلوط نکنید.
▪ ویالهای بازشده را در داخل یخچال و داخل ظرف مخصوصی با علامت در حال مصرف شخص نمائید.
▪ واکسنهای بازسازی شده پس از ۶ ساعت دور ریخته شوند.
● صدمه فرورفتن سر سوزن در دست و عفونتهای ناشی از آن:
▪ فرو رفتن سوزن در دست وقتی رخ می‌دهد که ...
ـ سر سوزن را سرپوش گذاری مجدد کنید یا در حالی که سرنگها و سر سوزنهای مصرف شده را در دست دارید راه بروید.
ـ وضعیت نامناسب کودکان در هنگام تزریق واکسن (حرکت دست، گریه و ...)
ـ دسترسی و تماس مردم به سرنگهای مصرف شده و دور ریخته شده
● روشهای پیشگیری از فرو رفتن سوزن در دست:
▪ به حداقل رساندن حمل و نقل و جابجایی سرنگ و سر سوزنهای مصرف شده
▪ حمل و نقل ایمن سرنگ و سر سوزن
▪ آماده کردن محل ایمنسازی به نحوی که امکان خطر ایجاد جراحت را کاهش دهد.
▪ وضعیت صحیح کودکان برای انجام تزریقات
▪ قرار دادن ظروف مخصوص برای جمع آوری کلیه اجسام نوک تیز در محل واکسیناسیون
● مراحل دفع ضایعات تزریق:
گام اول) Safty Box بایستی در تمام مراکز واکسیناسیون در دسترس کارمند بهداشتی قرار گیرد.
گام دوم) وقتی سه چهارم Safty Box پر شد درب آنرا ببندید (یک Safty Box پنج لیتری گنجایش حدود ۱۰۰ سرنگ را دارد. )
▪ توجه:
هرگز تجهیزات ذیل را داخل Safty Box نیندازید، این تجهیزات را با سایر ضایعات پزشکی جمع‌آوری کنید:
ـ ویالهای خالی را ( به استثناء ویالهای شکسته )
ـ پنبه الکل
ـ ویالهای واکسن فاسد یا از رده خارج شده
ـ دستکش یا سایر ضایعات پلاستیکی
● دستورالعمل ایمنی:
الف) اقدامات پیشگیرنده از بروز جراحات و صدمات ناشی از سر سوزن و وسایل تیز و برنده در کارکنان بهداشتی درمانی
▪ جهت شکستن ویالهای دارویی ترجیحا ً از نوعی استفاده شود که احتیاج به تیغ اره نداشته باشد.
▪ پس از تزریق از درپوش گذاری خودداری شود.
▪ از شکستن و خم کردن سر سوزن قبل از دفع خودداری شود.
▪ جهت حمل وسایل تیز و برنده از ریسیور استفاده شود.
▪ از دست به دست نمودن وسایل تیز و برنده اجتناب شود.
● احتیاطات عمومی در هنگام تماس با خون و سایر ترشحات بدن:
۱) استفاده از دستکش و پوشاندن بریدگی یا زخم در دستها با پانسمان ضد آب
۲) استفاده پیش بند پلاستیکی یکبار مصرف
۳) در صورت احتمال پاشیده شدن خون و سایر مایعات آلوده، استفاده از ماسک و عینک محافظ
۴) در صورتی که بیمار دچار خونریزی وسیع است استفاده از گان ضد آب
۵) مجوز پزشک جهت ادامه فعالیت کارکنان دچار اگزما یا زخم باز در بخش ها
ب) دستورالعمل کمکهای اولیه فوری پس از تماس در کارکنان بهداشتی درمانی:
در صورت فرو رفتن سر سوزن به دست، پاشیده شدن خون یا سایر ترشحات آلوده به بریدگیهای باز، ملتحمه، ‎غشاء مخاطی و گازگرفتگی که منجر به پارگی اپیدرم می‌شود.
بایستی کمکهای اولیه فوری انجام داد.
▪ شستشوی زخم با آب و صابون
▪ کمک به جلوگیری از خونریزی
▪ خودداری از مالش موضعی چشم
▪ شستشوی چشم ها و غشاء مخاطی با آب فراوان
▪ گزارش فوری سانحه به سوپروایزر بالینی
▪ ثبت رسمی مورد توسط سوپروایزر و تشکیل پرونده بهداشتی کارکنان و اطلاع به مدیر و مسئول مرکز و طرح در کمیته کنترل عفونت
▪ تشکیل پرونده و پیگیری مورد
▪ بررسی میزان خطر بیماریهای ناشی از تماس (در صورتی که تماس با عفونت HIV محرز باشد، ضروریست در عرض ساعت اول تحت مراقبتهای درمانی قرار گیرد.
▪ در صورتی که منبع آلوده بعنوان مورد شناخته شده HBV/HIV باشد ۱۰- ۵ میلی لیتر خون از فرد مورد تماس گرفته و به منظور پیگیری آتی ذخیره شود.
منبع:”دستورالعمل تزریقات ایمن” از انتشارات وزارت بهداشت درمان وآموزش پزشکی
منبع : وب سایت محمد انصاری پور


همچنین مشاهده کنید