دیدگاه های پژوهشی در مدیریت دیجیتال

امروزه شاید یکی از متداولترین عبارات، عبارت «مدیریت دیجیتال» است. هدف این مقاله، پیشنهاد دیدگاه های پژوهشی برای مدیریت دیجیتال است. بدین منظور «مدیریت دیجیتال» به عنوان «مدیریت کسب وکار در اقتصاد دیجیتال» تعریف و ویژگیهای اصلی اقتصاد دیجیتال از نظر نیازهای کارکردی مدیریت کسب وکار تحلیل می شود.
«شبکه»، «دیجیتال شدن» و «دانش» به عنوان سه مشخصه اصلی اقتصاد دیجیتال مورد توجه قرار گرفته و آثار آنها بر محصول، فرایند، سازمان، بازار و ساختار صنعت تحلیل شده است. سپس معماری کارکردی مدیریت دیجیتال با استفاده از کارکردهای جدید مورد نیاز کسب وکار و تعدادی از موضوعات جدید پژوهشی مبتنی بر این معماری، مورد بحث قرار می گیرند.
در طول دهه های اخیر نوآوریهای فنی در حوزه رایانه و ارتباطات امکان تغییرات بنیادی ساختاری در ویژگیها و مشخصه های محصولات و خدمات، ساختار و پویایی های سازمانی، ساختار و کارآیی بازار و سازمانهای صنعتی را فراهم ساخته است.
این آثار به قدری گسترده و عمیق است که اکثر افراد چنین تغییراتی را به عنوان یک تغییر پارادایم بنیادی از اقتصاد سنتی به اقتصاد دیجیتال به شمار می آورند.بیشتر تلاشهای تحقیقی به موضوعات پژوهشی مرتبط با جنبه های فنی، کارکردی، سازمانی، فرهنگی و ساختاری اقتصاد شبکه ای دیجیتال اختصاص یافته است. اما این دیدگاه ها به قدری از یکدیگر متفاوتند که یک دید کلی و هماهنگ بر اقتصاد دیجیتال و موضوعات کسب وکار مدیریت وجود ندارد.
هدف این مقاله، ارائه یک دید وسیع تر به موضوعات جدید کسب و کار یا موضوعات مدیریت دیجیتال و پیشنهاد دیدگاه های پژوهشی مختلف برای برخورد با این مسائل و موضوعات است. در این مقاله «اقتصاد اطلاعات» که ترکیبی از همه کالاها و خدمات اطلاعاتی مثل نشریات، سرگرمی، خدمات پژوهشی، حقوقی و بیمه و مانند اینهاست، بخش مهمی از اقتصاد دیجیتال را تشکیل می دهد.
● دیدگاه های پژوهشی مدیریت دیجیتال
همان طور که در مقدمه اشاره شد، نگرشهای مختلفی نسبت به اقتصاد دیجیتال وجود دارد که دیدگاه های مختلفی برای مدیریت دیجیتال ارائه می کند.
دو نگرش متفاوت در اینجا دارای ارزش هستند. براساس نگرش فرایند کارکردی، اقتصاد دیجیتال دارای مکانیزمهای خودکار، عملیات متقابل اجزای مدولار، مشتری محور، آزاد از حساسیت، زنجیره های تأمین جهانی و اجتماعات مجازی است.
برعکس، بر اساس نگرش فرایند اجتماعی، اقتصاد دیجیتال یک محصول اجتماعی است. اقتصاد دیجیتال، به شکل ساختمان در حال تکاملی است که با انرژی و تلاشهای جمعی، علاقه مندیها و نوآوریها، نگرشها و ارزشها، در ارتباط است.
تصور کنید صحت هیچ یک از این دو نگرش به صورت عملی اثبات نشده باشد، ولی چون این نگرشها دیدگاه های مختلفی برای مدیریت دیجیتال ارائه می کنند، کاملاً مفید هستند.برای مثال، دیدگاه بازار«اسمیت»، «بیلی» و «برین جلف سون» ممکن است نگرشی مربوط به نگرش فرایند کارکردی باشد. در حالی که، دیدگاه اجتماعی- فنی کلینگ و لمب یک نگرش متعلق به نگرش فرایند اجتماعی است که بر اکولوژی در سازمانها تاکید دارد.
بر اساس دیدگاه بازار، تغییرات کارایی بازار، تغییرات کانال بازاریابی و ساختار بازار به عنوان نیروهای محرک اصلی برای تغییر محیط جاری کسب وکار به محیط های آتی شناسایی شده اند. به منظور پایداری در محیط های متغیر کسب و کار، کارکردهای کسب وکار باید به طور مناسبی با تغییرات بنیادی ساختاری در اقتصاد دیجیتال مطابق باشند.
عوامل اصلی تعیین کارآیی بازار، شامل سطوح قیمتها، کشش پذیری قیمت، پراکندگی قیمت و فهرست هزینه است. همچنین فرایند اصلی تغییر ساختاری، فرایند سه مرحله ای واسطه گری متقابل، واسطه زدایی و واسطه گری متقابل مجدد است. برعکس، دیدگاه های اجتماعی- فنی بر تطبیق وظایف کسب وکار با فرایند اجتماعی پیاده سازی فناوری اطلاعات، مدیریت دقیق محرکهای سازمانی برای تغییر و در نهایت، بر مدیریت شایسته ماتریس کسب وکار، خدمات، افراد، سابقه فناوری و مکان یابی، تاکید می کنند.
در مقابل این دیدگاه ها، دیدگاه علم محاسبه ای سازمان کارلی(Carley,۱۹۹۹)، نگرش یکپارچه ای را با ترکیب عامل مصنوعی شبیه روباتها و فناوری اطلاعات هوشمند در شبکه سازمانها ارائه کرد. دیدگاه او، افراد و سازمانها را در اکولوژی شبکه ها قرار می دهد و با استفاده از دانش مربوط، به توزیع عاملها و دانش در طول این شبکه ها، رفتار سازمان را شناسایی و پیش بینی می کند.
● نگرشهای پژوهشی جدید
دو دیدگاه پژوهشی دیگر برای مدیریت دیجیتال پیشنهاد می شود؛ یکی نگرش معماری و دیگری نگرش یکپارچه تکاملی. اینکه چگونه این کارکردها می توانند با تکیه بر زیرساخت شبکه دیجیتال و پایه فناوری اطلاعات به طور کارآمد به سه هدف شکل گیری صنعت دیجیتال آن لاین، انجام کارهای نوآور، جدید و مخاطره آمیز و نوآوری در بازارهای مالی دست یابند، از دیگر موضوعات مهم پژوهشی است.
● نتیجه گیری
در این مقاله، دیدگاه های مختلف پژوهشی در زمینه مدیریت دیجیتال مطرح و پیشنهادهایی در تکمیل دیدگاه های موجود نسبت به اقتصاد دیجیتال ارائه شد. نگرش معماری و نگرش یکپارچه ای که پیشنهاد شد، در شناخت روابط متقابل میان اجزای کارکردی و ساختاری اقتصاد دیجیتال و مدیریت دیجیتال مفید هستند.
همچنین، نگرشها به عنوان ابزاری برای تعریف و ارزیابی مسایل و موضوعات پژوهشی آینده مورد استفاده قرار خواهد گرفت.
این نگرشها نحوه ایجاد زیرساخت شبکه دیجیتال، نحوه توسعه و اجرای کارآمد استراتژی کسب و کار الکترونیکی مبتنی بر شبکه، نحوه ایجاد و توسعه یکپارچه مکانیزم ارزش آفرینی شبکه کسب و کار و در نهایت، نحوه موفقیت در نوآوری و خلاقیت با استفاده از اطلاعات و فناوری شبکه دیجیتال را در بر می گیرند. ترکیب این موضوعات با نگرش های اجتماعی- فنی، نتایج تحقیقاتی ارزشمندی را ارائه خواهند داد.

مترجم: حسین عباسی اسفنجانی
منابع:۱- SUK-GWON CHANG, RESEARCH PERSPECTIVES FOR DIGITAL
MANAGEMENT
۲- ماهنامه تدبیر، شماره ۱۸۵

منبع : روزنامه قدس