جمعه, ۱۰ فروردین, ۱۴۰۳ / 29 March, 2024
مجله ویستا

شکست دیکتاتور کوچک


شکست دیکتاتور کوچک
آنها که فکر می کردند سیلویو برلوسکونی بعد از شکست در انتخابات دو سال پیش دست از سیاست کشیده و دلش را به فوتبال و تیمش میلان خوش کرده روز ۲۴ ژانویه به اشتباه خود پی بردند. رومانو پرودی نخست وزیر ایتالیا که دو سال پیش با رای اکثریت ایتالیایی ها به حکومت برلوسکونی پایان داد پس از دو سال تلاش بی سرانجام برای ساختن ایتالیایی آزاد بالاخره تن به شکست داد و از سمت خود استعفا کرد. برلوسکونی به عنوان بانفوذترین و ثروتمندترین مرد در ایتالیا و حتی اروپا در تمام این مدت نه تنها خانه نشین نبود بلکه برای زمین گیر کردن پرودی و مردانش از هیچ کاری دریغ نکرد.
در دو سال گذشته نخست وزیر سابق که به راحتی می توان گفت قلب صنعت و اقتصاد و سیاست کشور چکمه یی را در اختیار دارد در ایجاد هیچ بحرانی کوتاهی نکرد و در همه بحران هایی که هر لحظه ایجاد می شد مثل تورم و اعتصاب دست های پشت پرده برلوسکونی دیده می شد و آخرین پرده از این سناریو نیز استیضاح و عدم رای اعتماد مجلس به وزرای مورد اعتماد فرد اول سیاست ایتالیا بود که در نهایت منجر به شکست دولتی شد که در بدو تشکیل آرزوهای زیادی داشت و امیدهای زیادی را در دل مخالفان پرشمار دیکتاتور کوچک ایجاد کرده بود. نخست وزیر مستعفی بعد از خروج از مجلس و تقدیم استعفا به خبرنگاران گفت؛ «می روم اما محو نمی شوم.» بعد بلافاصله به همراه خانواده اش به بولونیا رفت تا در محیطی آرام دوران بازنشستگی را سپری کند؛ «خیلی خوبم و هیچ مشکلی ندارم ولی برای مدتی در بولونیا می مانم و سپس به رم بازمی گردم.»
اما برخلاف پرودی که این روزها با نوه هایش در خیابان های بولونیا قدم می زند و به همراه دوستانش در مهمانی های شبانه شرکت می کند ایتالیا شرایط بحرانی را سپری می کند. سیلویو برلوسکونی از پشت پرده خارج شده و به عنوان رئیس حزب «ایتالیای قوی» وارد عمل شده است و حزبی که البته چندان مردمی نیست اما از قدرت زیادی برخوردار است و به راحتی می تواند برلوسکونی را دوباره به قدرت برساند.بزرگ ترین مساله در شرایط فعلی برگزاری یا عدم برگزاری انتخابات نخست وزیری است که مخالفان و موافقان زیادی دارد. برلوسکونی در راس حزب ایتالیای قوی معتقد است انتخابات باید هر چه سریع تر برگزار شود و در روزهای گذشته این اصرار را با تهدید همراه کرد؛ «امروز احساس نمی کنیم در یک کشور آزاد هستیم. به تعویق انداختن انتخابات و اداره کشور بدون یک دولت قاطع فرصت خوبی است اما تنها برای تروریست ها و مافیا و کسانی که به تضعیف ایتالیا فکر می کنند.»رئیس حزب راستگرای ایتالیای قوی حتی پا را از این هم فراتر گذاشت و در یک تماس تلفنی با شبکه خبری ایتالیا اعلام کرد؛ «اگر انتخابات را برگزار نکنید فکر می کنم میلیون ها ایتالیایی به رم خواهند آمد تا در یک تظاهرات گسترده خواسته خود مبنی بر برگزاری انتخابات را مطرح کنند. من فکر می کنم ایتالیا به دولتی متحد احتیاج ندارد بلکه دولتی می خواهد که با رای مردم انتخاب شده باشد. من فکر می کنم هر حزب یا دسته یی اگر فکر می کند می تواند رای مردم را داشته باشد، می تواند نماینده خود را معرفی کند و در انتخابات شرکت کند. ما با کمال میل از نماینده یی که چپ ها معرفی کنند استقبال می کنیم و مردم هم می توانند با رای خود نخست وزیر آینده را انتخاب کنند.» برلوسکونی با تکیه بر قدرت خود و حزبش خواهان برگزاری انتخابات زودهنگام است و برای در دست گرفتن دوباره قدرت لحظه شماری می کند. نزدیک ترین زمان برای برگزاری انتخابات زودهنگام آوریل آینده تعیین شده در حالی که رئیس حزب ایتالیای قوی معتقد است حتی زودتر از این هم می توان انتخابات را برگزار کرد.اما در مقابل حزب راستگرای ایتالیای قوی حزب چپ «Pd» قرار دارد که با شکست دولت پرودی عملاً قدرت خود را تضعیف شده می بیند. این حزب و طرفدارانش معتقدند در شرایط فعلی برگزاری انتخابات و روی کار آمدن دولت جدید و احتمالاً برلوسکونی بزرگ ترین ضربه را به ایتالیای متحد می زند. طرفداران این حزب معتقدند با وجود نفوذ راست ها و وضعیت بحرانی ایتالیا نیازی به رای گیری نیست و کشور می تواند با دولت موقت حداقل برای یک سال به کارش ادامه دهد و در این مدت با تغییر در قانون انتخابات و تصحیح قانون اساسی مربوط به قدرت اول در کشور شکلی جدید از دولت و انتخابات کارش را در ایتالیا شروع کند. این عده حتی لزوم برگزاری انتخابات برای نخست وزیری را زیر سوال می برند و معتقدند وضعیت چندحزبی و اختلافات داخلی بزرگ ترین ضربه را بر پیکره ایتالیا وارد آورده و باید یک دولت متحد و یکدست در ایتالیا روی کار بیاید. والتر ولترونی شهردار رم و رئیس حزب چپگرای «pd» در اظهارنظری در این باره می گوید؛«قبل از هر چیز می خواهم از رومانو پرودی به خاطر آنچه در دو سال گذشته انجام داد و تلاش هایش برای نهادینه کردن دموکراسی در کشور تشکر کنم و همگان را به یک اتحاد ملی دعوت می کنم. من صادقانه درخواست می کنم تمامی قدرت ها و احزاب دست به دست هم دهند و به اتحاد فکر کنند.
باید قوانین بازی را عوض کرد و ما مصمم به این کار هستیم. ما معتقدیم ۸ تا ۱۰ ماه یا حتی یک سال برای اعمال تغییرات زمان لازم است. همه چیز این قانون باید عوض شود. قوانین انتخاباتی، قوانین پارلمانی و حتی تعداد نمایندگان مجلس.» ولترونی علاوه بر ریاست حزب «pd» شهرداری رم را نیز برعهده دارد و این سمت او نیز یکی از مشکلات چپگرایان برای انتخابات زودهنگام است. کاراوالیا معاون شهردار رم می گوید؛«رم در این شرایط امیدوار است انتخاباتی در کار نباشد. اگر قرار باشد انتخابات زودهنگام برگزار شود، شهردار برای کاندیدا شدن باید استعفا دهد در حالی که رم اکنون آمادگی چنین کاری را ندارد. رم اکنون به ولترونی به عنوان شهردار احتیاج دارد تا برنامه ها و کارهای نیمه تمام پایتخت به سرانجام برسد. در حالی که خود برگزاری انتخابات به یک برنامه ریزی دقیق و یک شهردار مقتدر محتاج است و با استعفای ولترونی هم این کارها عملاً متوقف می شود.» در هر صورت حزب چپ ایتالیا با تمام قوا وارد عمل شده تا مانع از برگزاری انتخابات و به قدرت رسیدن دوباره برلوسکونی شود. در حالی که راستگراها هم با نهایت توان سعی در برگزاری انتخابات دارند؛ انتخاباتی که نتیجه آن روشن و آشکار است و حداقل برای چهار سال قدرت اول کشور به برلوسکونی بازمی گردد. در این میان صحبت های جورجو ناپولیتانو رئیس جمهوری ایتالیا نیز به نوعی تشویق به برگزاری انتخابات را تداعی می کند.
البته ریاست جمهوری در ایتالیا یک مقام تشریفاتی است و معمولاً در تصمیمات سیاسی دخالت مستقیمی ندارد. ناپولیتانو در اولین صحبت هایش پس از کناره گیری دولت پرودی گفت؛«وقتی مجلس تصمیم بگیرد، ریاست جمهوری هم اطاعت می کند.» صحبت هایی که با محافظه کاری خاص سعی در دور زدن منتقدان دارد. اما در این میان یک جمله به وضوح موضع رئیس جمهور را روشن می کند؛«بدون ایتالیای قوی دولت دیگری وجود ندارد.» گویی تمام سیاست ایتالیا در این یک جمله خلاصه شده؛ اینکه رئیس جمهور نیز طرفدار راست ها است و به برگزاری انتخابات زودهنگام اعتقاد دارد. ناپولیتانو معتقد است وضعیت بحرانی ایتالیا باید هر چه سریع تر به حال عادی بازگردد و از فعالان سیاسی درخواست کرده با تصمیم گیری سریع مانع از شایعه سازی و تضعیف موضع ایتالیا در اروپا و جهان شوند؛ تصمیمی که بی شک می تواند باعث انتخابات زودهنگام و به قدرت رسیدن دوباره چپ ها باشد. چیزی که ملت ایتالیا در رای گیری دو سال پیش خود رسماً اعلان کردند تمایلی به آن ندارند.
● شکست تجربه ایتالیایی
سقوط دولت پرودی تنها یکی از بحران های بیشمار دولتی نیست که ایتالیا از زمان تاسیس جمهوری پس از جنگ جهانی دوم تجربه می کند. این سقوط ورای شباهت هایش با موارد قبلی، نشانه شکست یک اراده است؛ فعالیت سیاسی به گونه یی متفاوت در کشوری که روسای احزاب، نمایندگان مجلس و منتخبان محلی بیش از هر جای دیگری بی اعتبار هستند. مضحک و البته غم انگیز است که سیلویو برلوسکونی که در آستانه بازگشت به قدرت قرار دارد، کسی است که در این سال ها به این بی اعتباری افزوده است. رومانو پرودی تلاش کرد تصویر دیگری از مشارکت عمومی ارائه دهد. شخصیت جدی و صادق او، پایانی بود بر پرکاری نمایشی سلفش. اما مهمتر از آن او تلاش کرده بود اطراف خودش احزابی را متحد کند که هرگز نتوانسته بودند بیش از چند ماه کنار یکدیگر کار کنند. ائتلاف او بی تردید مدیون سیستم انتخابی است که صحنه سیاست را به سوی تکه تکه شدن پیش می برد و موجب تاثیرگذاری نامتناسب گروه های کوچک می شود.
از سوی دیگر پیمان شکنی این بار از سوی تنها بازماندگان دموکرات مسیحی ها بود که کمتر از یک درصد آرا را تشکیل می دهند و این امر بار دیگر دولت را در مجلس سنا در موضع اقلیت قرار داد. در همین زمان، پرودی با وجود حمایت از سوی گروه های چپ میانه رو، مانند دموکرات های چپ که در کنار یکدیگر حزب دموکرات را تشکیل دادند برای تثبیت مشروعیتش، یک فرآیند انتخاب اولیه مردمی را برای اولین بار اجرا کرد. او همه کشور را زیر پا گذاشت و طرفداران چپ میانه و گروه های کوچک وارث کمونیست ها را متحد کرد تا برنامه اش را جزء به جزء پیش ببرد و خودش را مطیع آرای این انتخابات اعلام کرد. ۳/۴ میلیون نفر ایتالیایی او را برای رقابت با جناح راست انتخاب کردند.
«پروفسور» امیدوار بود با این روش قدرتش را در برابر سیستمی که تحت سلطه احزاب است، تایید کند اما مقاومت او کمتر از دو سال بود. شکست او باید سوسیالیست های فرانسه را به تعمق بیشتری وادارد که توجه زیادی به انتخابات اولیه به سبک ایتالیایی نشان دادند. بدون شک شرایط فعلی ایتالیا بهترین دلیل برای شکست تجربه یی است که همسایگان ایتالیا با علاقه پیگیر آن بودند. وی به تنهایی همه چیز را توضیح نمی دهد. این موضوع نباید دشواری اساسی متحد کردن طیفی از آرا از میانه رو گرفته تا مخالفین جهانی شدن را پنهان کند. دولت پرودی، حتی قبل از آرای سناتورها از درون تهی شده بود. شانس بزرگ چپ فرانسه این است که انتخابات ریاست جمهوری به صورت عمومی برگزار می شود. با این حال باید بتوان از این مزیت استفاده کرد.
ندا کاظمی
منبع : روزنامه اعتماد


همچنین مشاهده کنید