تلاش ژاپن و کره جنوبی برای گسترش روابط

ژاپن و کره جنوبی دو کشور در شرق آسیا با وجود همسایگی و نزدیکی به یکدیگر، از تاریخ و روابط پیچیده و بعضا سردی برخوردار هستند. شبه جزیره کره پس از پایان جنگ جهانی دوم به دلیل رقابت های فرامرزی دو ابرقدرت آمریکا و اتحاد جماهیر شوروی سابق به دو کشور کره جنوبی و کره شمالی تقسیم شد که به ترتیب دارای دو نظام کاملا متفاوت سرمایه داری و کمونیستی هستند. این شبه جزیره از سال ۱۹۱۰تا ۱۹۴۵میلادی برای سالیان درازی در اشغال و استعمار امپراتوری ژاپن قرار داشت، اما با شکست ژاپن در جنگ جهانی دوم از آمریکا، این روند پایان یافت. پس از آن در سال ۱۹۴۸میلادی کره جنوبی با نام «جمهوری کره» اعلام استقلال کرد و تقریبا همزمان با آن کره شمالی نیز با نام«جمهوری دمکراتیک خلق کره» بنیانگذاری شد. هر چند ژاپن و کره جنوبی که هر دو متحد آمریکا هستند در سال ۱۹۶۵میلادی بطور عملی اقدام به عادی کردن روابط با یکدیگر کردند، اما ژاپن و کره شمالی به دلیل داشتن مشکلات پایه ای، همچنان از روابط رسمی و دوستانه ای برخوردار نیستند. به گزارش ایرنا روابط ژاپن و کره جنوبی به دلیل تاریخ تلخی که در روابط گذشته خود در نیمه قرن بیستم داشته اند، از یک فضای احساساتی ویژه ای برخوردار است و این موضوع سبب شده تا این دو کشور همزمان با داشتن روابط دوستانه، احساس رقابت و خصومتی نیز با یکدیگر داشته باشند.
ژاپن همواره از کره جنوبی خواسته است تا روابط دو کشور را برپایه ساختن آینده استوار کند، اما وجود دیدگاه های احساساتی در کره جنوبی، سبب شده که این موضوع به آسانی پیش نرود. پرفسور «ماسائو اوکونوگی» استاد دانشگاه «کی ئو» در توکیو و از کارشناسان برجسته ژاپنی در امور شبه جزیره کره، در یک سخنرانی در باشگاه خبرنگاران خارجی پیش بینی کرد که با روی کار آمدن «لی میونگ باک» رئیس جمهوری منتخب کره جنوبی، ممکن است فصل نوینی در روابط توکیو - سئول باز شود. میونگ باک که زادگاهش شهر اوزاکا ژاپن است و در انتخابات اخیر ریاست جمهوری کره جنوبی پیروز شد، قرار است ماه آینده میلادی (فوریه) به صورت رسمی بر کرسی ریاست جمهوری این کشور بنشیند. اوکونوگی می گوید: ناامیدی مردم کره جنوبی از سیاست های ناکارآمد اقتصادی «رو مو هیونگ» رئیس جمهوری کنونی کره جنوبی و بی علاقگی آنان به دیدگاههای ایدئولوژیکی وی که مدیر اقتصادی و تاجری برجسته است، سبب شد تا در انتخابات ریاست جمهوری با فاصله آرای فراوانی، میونگ باک را به ریاست جمهوری برگزینند. وی ابراز امیدواری کرد که در سیاست خارجی باک، ژاپن نقش مهمی دارد و دولت آینده کره جنوبی بجای نگاه به گذشته، به روابط آینده دو کشور بیاندیشند. اکونوگی اعزام نماینده ویژه از سوی باک به ژاپن و تسلیم پیام او به «یاسوئو فوکودا» نخست وزیر ژاپن را یکی از دلایل این دیدگاه خود دانست. این کارشناس ژاپنی می گوید: به نظر می رسد باک در پیام خود سه درخواست از ژاپن داشته است که ازجمله آنها، حل همزمان مسأله هسته ای کره شمالی و اتباع ربوده شده ژاپنی از سوی پیونگ یانگ باشد. به گفته این کارشناس، گسترش سرمایه گذاری ژاپن در کره جنوبی و نیز پیشبرد روابط اقتصادی، دیگر درخواست باک از دولت ژاپن است. اجازه حق رای برای شرکت در انتخابات محلی به شهروندان کره ای مقیم ژاپن نیز سومین درخواست رئیس جمهوری آینده کره جنوبی از ژاپن ذکر شده است. آمار نشان می دهد، حدود ۶۰۰هزار شهروند کره ای تبار در ژاپن زندگی می کنند که بسیاری از آنان با وجود آن که در ژاپن متولد شده اند، اما از داشتن ملیت ژاپنی محروم هستند.
اوکونوگی گفت: دو درخواست باک، باخواسته های دولت ژاپن هماهنگی دارد، اما توکیو ممکن است به آسانی نتواند به سومین درخواست رئیس جمهوری آینده کره جنوبی پاسخ مثبت دهد. وی در همین حال پیش بینی کرد، در دوران ریاست جمهوری باک، برخلاف دوران رئیس جمهوری هیون، به دلیل مطرح نشدن اختلافات مرزی و تاریخی، درگیریهای سیاسی میان دو کشور کمتر باشد. اوکونوگی می گوید: چگونگی سیاست گذاری دولت باک در برابر کره شمالی نیز می تواند از کلیدهای سرنوشت ساز در روابط ژاپن با کره جنوبی باشد. به گفته اوکونوگی، یکی از شباهت هایی که میان دیدگاه های فوکودا و باک وجود دارد، تقویت روابط هم پیمانی با آمریکا است. این کارشناس ژاپنی افزود: او هنوز نمی داند که دولت باک چقدر از سیاست «چماق و هویج» در برابر کره شمالی استفاده خواهد کرد، اما او پیش بینی می کند که بر خلاف دولت هیون، دولت باک روابط بین المللی را نسبت به روابط سئول با پیونگ یانگ در اولویت قرار دهد. اوکونوگی در عین حال پیش بینی کرد، سیاست خارجی دولت باک در برابر کره شمالی در چارچوب روابط هم پیمانی کره جنوبی با آمریکا و بطور کلی سیاست گذاری های جهانی تصمیم گیری شود. به گفته اوکونوگی، به احتمال قوی سیاست های روشن دولت باک در برابر کره شمالی پس از برگزاری انتخابات عمومی ماه آوریل (فروردین) مجلس نمایندگان کره جنوبی و سبک و سنگین کردن وزنه احزاب در مجلس آشکار شود. در ژاپن به رئیس جمهوری آینده کره جنوبی به عنوان رهبر اقتصادی که مدیر پیشین شرکت غول پیکر «هیوندای» بود نگاه می شود و به همین دلیل این امیدواری وجود دارد که با روی کار آمدن باک، روابط اقتصادی دو کشور گسترش بیشتری یابد. اما از سوی دیگر، این دیدگاه نیز وجود دارد که گسترش دامنه روابط اقتصادی میان ژاپن و کره جنوبی بستگی به پیشبرد مذاکرات پیرامون بستن پیمان «تجارت آزاد» میان دو کشور دارد که هم اکنون مذاکرات آن متوقف شده است. اوکونوگی می گوید: از سرگیری مذاکرات پیرامون بستن پیمان تجارت آزاد میان ژاپن و کره جنوبی که به ویژه در بخش کشاورزی اختلافات عمیقی دارند، نیازمند گرفتن یک تصمیم دلیرانه سیاسی از سوی رهبران دو کشور است. آمار وزارت امور خارجه ژاپن نشان می دهد، با وجود برخی اختلافات میان ژاپن و کره جنوبی، دامنه روابط این دو کشور در سالهای اخیر بسیار گسترده شده، به طوری که سالانه نزدیک به پنج میلیون شهروند ژاپنی و کره جنوبی از کشورهای یکدیگر دیدار می کنند که این موضوع خود نشان دهنده سطح بزرگ تجارت گردشگری میان این دو کشور است. آمار مربوط به سال ۲۰۰۶میلادی وزارت امورخارجه ژاپن همچنین نشان می دهد که ژاپن دراین سال، دومین شریک بازرگانی برای کره جنوبی و کره جنوبی برای ژاپن سومین شریک بازرگانی بوده است.

منبع : روزنامه ابرار