وعده‏های عمرانی و کاندیداهای مجلس هشتم

قانون اساسی وظایف نمایندگان مجلس شورای اسلامی را که شامل قانونگذاری و نظارت می‌باشد در بیست و چهار اصل مشخص کرده است. تخصیص این تعداد اصول از قانون اساسی به وظایف و کارکرد مجلس شورای اسلامی نشان دهنده اهمیت جایگاه این نهاد در سرنوشت کشور و مردم می باشد.
با توجه به اهمیت جایگاه مجلس شورای اسلامی، همواره آسیب‌هایی متوجه این نهاد می‌باشد که باید ضمن معرفی آنها، راههای مناسب جهت رفع آن را معرفی نمود. یکی از این آسیبها، دادن وعده‌های غیر عملی و خارج از حیطه وظایف نمایندگی توسط کاندیداهای مجلس است.
این دغدغه آنقدر حائز اهمیت بوده که رهبر معظم انقلاب اسلامی در یکی از سخنرانی هایشان، نامزدهای انتخابات مجلس را از دادن وعده‌های عمرانی منع کردند و فرمودند : در شناخت نامزدها، نباید تبلیغات رنگین و متنوع و یا وعده‌های بزرگ و غیر عملی عمران و آبادانی را ملاک قرار داد؛ چراکه این‌گونه کارها وظیفه دولت است و وظیفه نماینده مجلس شناخت و تصویب قوانین مورد نیاز و مشخص کردن مسیر حرکت قوای مجریه و قضاییه است.
در این یادداشت سعی خواهم کرد دلایل پیدایش این آسیب، اثرات و راه حل های عبور از آن را مطرح نمایم.
● عوامل بکارگیری این روش توسط کاندیداها
برخی از عوامل زیر در سوق یافتن کاندیداهای مجلس و احزاب به سمت دادن وعده‌های عمرانی متصور است:
- آگاهی نداشتن از وظایف نمایندگان : توده مردم از وظایف قانونی نمایندگان مجلس آن طور که باید کم اطلاع و یا بی اطلاعند.
- نهادینه نشدن احزاب : در ایران احزاب فصلی بوجود می‌آیند و ریشه‌دار نیستند و شخص محوری بر برنامه محوری غلبه می‌کند.
- نواقص قانون انتخابات : این قانون در بخش برخورد با تخلفات شکلی نسبتا مناسب بوده اما در برخورد با تخلفات محتوایی تبلیغات انتخاباتی قانون مدونی وجود ندارد.
- مشکلات سیستم اداری : مشکلات مردم در برخی از دستگاهها به کندی حل و فصل می شود و این تصور ایجاد می شود که می‌توانند به وعده‌های کاندیداها اعتماد کنند.
● اثرات وعده های دروغین
اگر کاندیداهای مجلس قولی به مردم بدهند که از حیطه اختیارشان دور باشد دو حالت متصور می‌شود حالت اول انجام آن وعده با اقدامات غیر قانونی مثل فشار بر دستگاهها و ... است که در آن صورت قانون شکنی و .... را ترویج می‌دهد.
حالت دوم عدم توانایی در تحقق آن وعده است که در این صورت در جریان انتخابات تاثیر منفی خواهد داشت. کاهش مشارکت در انتخابات و تلقین ناکارآمدی حداقل اثرات منفی این گونه وعده‌ها است.
● راههای برون رفت از این دغدغه
۱) رفع نواقص اطلاع رسانی
افزایش آگاهی مردم کمک قابل توجه‌ای به اتخاذ تصمیم درست و جلوگیری از وعده‌های غیر واقعی می‌باشد. رسانه‌های مکتوب و الکترونیک باید با اطلاع رسانی صحیح به اطلاعات مردم بیفزایند. در این بین رسانه ملی نقش جدی تری دارد و باید از طریق فعال کردن شبکه‌های سراسری و استانی با نوآوری و خلاقیت به اطلاع رسانی و فرهنگ سازی بپردازند . آگاهی بخشی صحیح عامل بسیار موثری در برطرف شدن مشکل طرح شده می‌باشد.
۲) رفع نواقص قانونی
در گذشته قانون انتخابات دارای نواقصی بود که قسمت عمده‌ای از آن رفع شده است اما همانطور که در بالا اشاره شد در بخش برخورد با تخلفات محتوایی تبلیغات انتخاباتی قانون مدونی ندارد. امیدواریم نمایندگان مجلس هشتم با تمهیداتی کاندیداهای انتخابات مجلس شورای اسلامی را در برابر برنامه هایی که ارائه می کنند پاسخگو نماید.

رضا تیموری

منبع : سایت الف