سرطان پوست

سلول های پوست سالم به شکلی طبیعی تقسیم و زیاد شده تا جایگزین سلول های مرده و باعث رشد پوست جدید شود. سرطان پوست یک بیماری است که در آن سلول های پوست توانایی تقسیم و رشد طبیعی را از دست می دهند. سلول های غیر طبیعی به شکلی غیرقابل کنترل رشد کرده و توده ای تشکیل می شود که به آن «تومور» می گویند. وقتی سلول های غیرطبیعی از پوست منشا گرفته باشند این توده به نام تومور پوست خوانده می شود.
یک تومور پوست می تواند خوش خیم یا بدخیم باشد. تومور خوش خیم به چند لایه سلول محدود می شود و به بافت ها و اندام های اطراف خود حمله نخواهد کرد، اما اگر تومور به بافت های اطراف گسترش یابد به آن بدخیم یا سرطانی می گویند. خوشبختانه اکثر تومور های پوستی خوش خیم هستند. برخی از سرطان های پوست قابلیت ایجاد متاستاز یا دست اندازی به بافت های اطراف را دارند. این تومورها به بخش های دیگر بدن منتشر شده و تومورهای تازه ای ایجاد می کنند. سرطان های پوست که به بافت هایی نظیر مغز یا کبد متاستاز می دهند به شدت زندگی را تهدید می کنند.
پوست وسیع ترین بافت بدن است و وظیفه بسیار مهم حفاظت مکانیکی بدن در برابر عوامل خارجی را بر عهده دارد. اگر پوست نباشد، انسان خیلی سریع در اثر ابتلا به عفونت های خطرناک از بین خواهد رفت. جدا از این، پوست از،ازدست رفتن آب و سایر مایعات بدن جلوگیری کرده، باعث ذخیره چربی، خنک شدن بدن و تولید ویتامین D می شود. پوست ۳ لایه دارد که اپیدرم لایه خارجی، درم لایه میانی و چربی لایه داخلی آن را تشکیل می دهند. سرطان پوست از اپیدرم آغاز می شود. اپیدرم ۳ دسته سلول دارد که هر کدام از آنها می توانند سرطانی شوند.
● حقایقی درباره ابتلا به سرطان پوست
سالانه حدود ۳/۱میلیون نفر در آمریکا دچار سرطان پوست می شوند. در کل ۳ نوع سرطان پوست وجود دارد که نادرترین آنها خطرناک ترین شان است. اغلب افراد مبتلا به سرطان پوست بیش از ۵۰ سال سن دارند. کودکانی که در معرض تابش بیش از حد نور خورشید قرار می گیرند، بیشتر در خطر ابتلا به سرطان پوست هستند. در برخی از نژادها مثل نژاد سفید، ابتلا به برخی انواع سرطان پوست بیشتر گزارش شده است. البته برخی عوامل ژنتیک و ارثی هم در احتمال ابتلا به سرطان پوست مثل سایر سرطان ها موثر هستند. در عین حال احتمال ابتلا به سرطان پوست با توجه به تخریب وسیع لایه ازن در اطراف کره زمین به شکل چشمگیری افزایش یافته است. تشخیص اولیه و سریع می تواند از عوارض بسیار خطرناک سرطان های پوست جلوگیری کند. معاینات منظم و ساده می تواند در این راه بسیار موثر باشد، چون اگر سرطان های پوست در مراحل اولیه تشخیص داده شوند تقریبا صد در صد قابل درمان هستند.
دقیق ترین راه تشخیص سرطان پوست، بیوپسی یا نمونه برداری از بافت مورد نظر است. با بیوپسی ها که عمدتا توسط تیغ جراحی و تحت بی حسی موضعی صورت می گیرد می تواند به طور دقیق نوع و شدت بدخیمی تومور را تشخیص داد. معاینات منظم ساده به خصوص در افرادی که سابقه ابتلا به سرطان پوست را دارند می تواند پزشک را نسبت به احتمال آغاز یک تومور پوستی مشکوک سازد. در این صورت با انجام بیوپسی تشخیص قطعی شده و درمان آغاز می شود.
● چه کسانی در معرض خطر هستند؟
تقریبا هر کسی ممکن است مبتلا به سرطان پوست شود. به رغم اینکه اغلب موارد ابتلا به سرطان پوست در افراد ۵۰ سال به بالا دیده می شود، اما امکان ابتلا در سنین پایین تر نیز وجود دارد. در کل مقدار مواجهه هر کس با اشعه ماورای بنفش در طول زندگی، شانس ابتلا به سرطان پوست را برای آن فرد تعیین می کند. برخی عوامل فردی نیز در ابتلا به سرطان پوست موثر هستند. افرادی که پوست روشن دارند و زود دچار کک و مک می شوند یا وقتی در معرض آفتاب قرار می گیرند به جای برنزه شدن می سوزند بیشتر در معرض خطر قرار دارند. افرادی با موی بور یا سرخ یا افراد چشم آبی اغلب پوست حساسی دارند و باید بیشتر مراقب خود باشند. زندگی در مناطق مجاور خط استوا نیز خطر ابتلا به سرطان پوست را افزایش می دهد، چون نور خورشید در این نواحی قویتر است. کسانی که عمدتا بیرون از منزل و زیر نور آفتاب کار می کنند نیز در معرض خطر قرار دارند. به این فهرست باید افرادی که سابقه ابتلا به سرطان پوست را داشته اند افزود. این افراد باید تا حد امکان کمتر در معرض اشعه ماورای بنفش قرار گیرند.
بازال سل کارسینوما (سرطان بدخیم سلول های پایه ای)، اسکواموس سل کار سینوما (سرطان بدخیم سلول های سنگفرشی) و ملانوما (سرطان بدخیم سلول های سازنده رنگدانه ملانین) انواع بدخیم سرطان پوست هستند که ملانوما خطرناکترین و کشنده ترین نوع سرطان پوست و یکی از ترسناکترین انواع سرطان ها محسوب می شود.

منیع : همشهری

منبع : سازمان آموزش و پرورش استان خراسان