موج های شوک آور ‌ ‌

وابستگی آمریکا به نفت جهانی و نبود یک قانون مدون و سیاست انرژی آمریکا، هزینه‌های امنیتی، سیاسی و اقتصادی گزافی برای این کشور به همراه خواهد داشت.
استمرار مناقشه با ایران، اغتشاش در کشورهای آسیای میانه، سهمیه‌بندی بنزین و قیمت بالای پنج دلاری آن در آمریکا، تلاش چین برای تصرف تایوان، نرخ تورم دو رقمی و افزایش بیکاری، کاهش شدید ذخایر استراتژیک نفت و هزاران نشانه دیگر، نتایج سیاست‌های فعلی کاخ ‌سفید در بخش انرژی هستند! لااقل این سناریوهایی است که برخی از صاحبنظران به آن معتقدند. ‌ ‌
‌چندی پیش، جمعی از متخصصان گرد هم آمدند و با پشتیبانی شرکت‌ها و گروه‌های بزرگ تجاری، به بررسی عواقب وابستگی آمریکا به واردات نفت از مناطق ناپایدار و کشورهای غیردوست پرداختند. شرکت‌کنندگان در این نشست امید داشتند، ضمن سناریوسازی در یک بازی فرضی تحت عنوان ”موج شوک نفتی“ )Oil Shock Wave( نتیجه جلسات آنها مورد بررسی قانون‌گذاران کنگره قرار گرفته و در نهایت، برنامه‌های خود را وارد مبارزات انتخاباتی کنند.
زمان بازی، با توجه به قانون فعلی و ساختار انرژی آمریکا، سال ۲۰۰۹ فرض شده بود – ساختار و قانونی که اجرای آن به عهده دولت آینده و جدید این کشور گذاشته می‌شد.
دلیل اصلی چنین بازی و ایده‌ای، قیمت‌های بالای نفت در سال‌های اخیر بود. از سوی دیگر، با توجه به اوضاع ناپایدار در کشورهایی چون ونزوئلا و مسایل ناتمام سیاسی موجود با ایران، کماکان انتظار می‌رود بازار انرژی جهان با ابهامات زیادتری در آینده مواجه باشد. ‌
‌در این بازی سناریوسازی، شرکت‌کنندگان که خود از مسؤولان رده بالای سابق دولت آمریکا بودند، نقش مقامات و مسؤولانی چون مشاوران کاخ سفید و فرماندهان نظامی ایالات متحد را بازی می‌کردند. آنها در جلسه‌ای اضطراری، جنبه‌های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و نظامی شوک‌های نفتی را بررسی می‌کردند تا با تهیه پیشنهاداتی و ارایه آنها به رییس‌جمهور آینده، از ایجاد بحران در کشورشان پیشگیری کنند. ‌ ‌
این گروه معتقد بودند کنگره‌های قبلی آمریکا در تدوین قوانین لازم برای تعیین میزان استاندارد مصرف سوخت خودروها، جایگزین کردن منابع وارداتی انرژی و سایر مسایل مربوطه، به هیچ وجه موفق عمل نکرده است.
از سوی دیگر، شرکت‌کنندگان متعجب بودند که چرا تاکنون در مبارزات انتخاباتی ریاست‌جمهوری آمریکا، هیچ سخنی از انرژی و سیاست مربوط به آن، به میان نیامده است. ‌ ‌
به تحلیل آنان، انفعال کنگره و نبود اراده سیاسی تصمیم‌گیرندگان در مورد انرژی می‌تواند نتایج اسفباری برای آمریکا به دنبال داشته باشد. یکی از اعضای حاضر در این گروه می‌گوید: ”وقتی بحران به وقوع بپیوندد، ابزارهای سیاست‌گذاری کوتاه‌مدت کاملاً بی‌استفاده خواهند بود.“ ‌ ‌
لازم به ذکر است، لابی‌های مختلفی صورت گرفته تا با تصویب قوانین مورد نیاز در کنگره، تقاضا برای نفت در آمریکا کاهش و واردات آن به سمت کشورهای دوست و مناطق امن‌تر تغییر یابد و همچنین وابستگی به سوخت‌های تجدید‌ناپذیر فسیلی کمتر شود. ‌ ‌
● شورش در آذربایجان!
در یک سناریو، فرض شده بود که با شورش در جمهوری آذربایجان، عرضه نفت این کشور به خط لوله باکو‌–‌‌تفلیس‌‌ جیهان کاهش می‌یابد و لذا رییس‌جمهور وقت آمریکا با نزدیک شدن قیمت نفت به ۱۱۰ دلار چه باید بکند. ‌ ‌
یک پیشنهاد در مورد سناریو این بود که برای مقابله با این بحران، محدودیت سرعت (تا حد ۵۵ مایل در ساعت) برای خودروها احیا شود که البته این امر با مخالفت سایر حاضرین مواجه شد، چرا که آنها معتقد بودند این سیاست از سوی مردم و حتی از طرف کنگره مورد حمایت قرار نخواهد گرفت. ‌ ‌
اما متعاقباً فرض شد که پس از گذشت چند ماه، بحران انرژی شدیدتر می‌شود. در این سناریو فرض شده بود که ایران به خاطر فشارهای غرب علیه برنامه‌های هسته‌ایش، تولید نفت خود را کاهش می‌دهد. همچنین، رییس جمهور ونزوئلا، هوگو چاوز، به حمایت از ایران، تولید نفت خود را کاهش داده و لذا قیمت نفت در این سناریو به ۱۵۰ دلار در هر بشکه می‌رسد!
شرکت کنندگان در این بازی سناریوسازی توصیه کردند که ذخایر استراتژیک آمریکا مورد بهره‌برداری قرار گیرد و سهمیه‌بندی بنزین و محدود کردن رفت و آمد در روزهای یکشنبه و سایر روزهای تعطیل اجرا شود. البته همگی واقف بودند که این سیاست‌ها از طرف مردم، مورد استقبال قرار نخواهد گرفت و نارضایتی تا جایی پیش خواهد رفت که در انتخابات ریاست‌جمهوری، رییس‌جمهور وقت، کاخ سفید را به رقیب جدید خود می‌بازد.
یکی از شرکت‌کنندگان عالی مقام نتیجه‌گیری کرد که این جلسه سناریوسازی آشکارا نشان داد که نبود یک قانون مدون و سیاست انرژی و ادامه وابستگی آمریکا به نفت در یک بحران موجب هزینه‌های گزاف اقتصادی، سیاسی و امنیتی برای آمریکا خواهد شد. ‌ ‌

منبع : ماهنامه اقتصاد ایران