کامپیوتر خود را بهتر بشناسیم

سیستم عامل کاربران اینترنت و سایر شبکه های کامپیوتری به منظور استفاده از منابع موجود بر روی شبکه از امکانات سخت افزاری و نرم افزاری متعددی استفاده می نمایند . آشنائی با عناصری که دارای جایگاهی اساسی در ایمن سازی یک شبکه کامپیوتری می باشند از زاویه امنیتی بسیار حائز اهمیت است . اگر قرار است ما چیزی را ایمن نمائیم ، اولا" باید بدانیم چه چیزی مشمول این موضوع می شود و ثانیا" شناخت مناسبی را نسبت به آنان پیدا نمائیم . نمی شود اقدام به ایمن سازی یک شبکه نمود بدون این که نسبت به عناصر درگیر در فرآیند ارتباطی شناخت مناسبی وجود داشته باشد. اجازه دهید این سوال را مطرح نمائیم که در زمان اتصال به اینترنت ، کدامیک از عناصر سخت افزاری و یا نرم افزاری دارای استعداد لازم به منظور آسیب رساندن به اطلاعات بوده و ممکن است امنیت شبکه و اطلاعات را به مخاطره بیاندازد ؟ در صورت ارائه پاسخ مناسب به سوال فوق ، محدوده و نوع ایمن سازی و ایمن نگه داشتن سیستم های کامپیوتری ، مشخص خواهد شد . ما نمی توانیم قدم در جاده ای بگذاریم که خطرات و یا تهدیدات امنیتـی متعددی در کمین ما می باشد ، بدون این که نسبت به نقاط آسیب پذیر و یا بهتر بگوئیم ضربه پذیر آگاهی مناسبی را داشته باشیم .
تعداد بسیار زیادی از کاربران اینترنت را افرادی تشکیل می دهند که فاقد مهارت های خاصی در زمینه فن آوری اطلاعات بوده و از امکانات حمایتی مناسبی نیز برخوردار نمی باشند . سیستم های اینگونه کاربران دارای استعداد لازم به منظور انواع تهاجمات بوده و بطور غیر مستقیم شرایط مناسبی را برای مهاجمان به منظور نیل به اهداف مخرب ، فراهم می نمایند . به نظر می بایست طرحی نو در اندازیم و یک مرتبه و برای همیشه و بصورت کاملا" اصولی و علمی با عناصر درگیر در ایمن سازی یک شبکه کامپیوتری آشنا شده و به بررسی دقیق نقاط حساس و آسیب پذیر در این رابطه بپردازیم . به منظور ایمن سازی و ایمن نگه داشتن یک شبکه کامپیوتری می بایست هم در سطح و هم در عمق حرکت کرد .
حرکت در عمق ، ارتقاء سطح علمی و بروز نگه داشتن دانش کارشناسان امنیت اطلاعات و شبکه های کامپیوتری است تا آنان بتوانند با استفاده از آخرین فن آوری های موجود نسبت به برپاسازی و نگهداری یک شبکه ایمن اقدام نمایند . فراموش نکنیم که امنیت یک فرآیند است و نه یک محصول ، بنابراین ارتقاء سطح علمی کارشناسان امنیت اطلاعات، می بایست به صورت مستمر و بر اساس یک برنامه کاملا" مدون و مشخص دنبال شود. حرکت در سطح ، افزایش دانش عمومی کاربران اینترنت در جهت استفاده ایمن از شبکه های کامپیوتری است . با آموزش مناسب این نوع کاربران، می توان از آنان به منظور ایمن نگه داشتن یک شبکه کامپیوتری استفاده نمود. امنیت در شبکه های کامپیوتری نظیر یک تابلو نقاشی است که تصویر امنیت جزء با همیاری تمامی عناصر در گیر در یک سازمان بر روی آن نقش نخواهد بست . هیچ سازمان و یا کارشناس امنیت اطلاعاتی نمی تواند بدون در نظر گرفتن جایگاه عوامل انسانی وظایف تعریف شده خود را در جهت ایمن نگه داشتن یک شبکه کامپیوتری بدرستی انجام دهد . اگر قرار است در این رابطه دور خود نچرخیم و در مسیرهای بسته و تکراری گرفتار نشویم ، می بایست حرکاتی منسجم و کاملا" سازمان یافته را در این راستا انجام دهیم .
عدم توجه به هر یک از موارد اشاره شده ما را در برپاسازی و نگهداری ایمن شبکه های کامپیوتری با شکست مواجه نموده و شاید زمانی فرارسد که ما قادر به پرداخت تاوان چیزی که از دست داده ایم ، نباشیم ( اطلاعات و داده های ارزشمند ، عدم ارائه سرویس های online و ... ). مخاطب این مطلب و سایر مطالبی که با این مضمون تهیه و بر روی سایت منتشر خواهد شد ، کاربران عمومی اینترنت می باشد .با این مقدمه طولانی و شاید خسته کننده و تکراری ! به بررسی اولین و مهمترین عنصر تاثیرگذار در امنیت شبکه های کامپیوتری یعنی سیستم عامل ، خواهیم پرداخت . سیستم عامل چیست ؟ ُسیستم عامل مهمترین برنامه ای است که بر روی یک کامپیوتر اجراء می گردد و امکانات لازم به منظور اجرای هر نوع برنامه دیگر را فراهم می نماید . سیستم عامل مهمترین ترین برنامه ای است که بر روی کامپیوتر شما اجراء شده و خدمات متنوعی را در ابعاد متفاوت ارائه می نماید . بد نیست به برخی از این نوع خدمات اشاره ای مختصر داشته باشیم : نوع نرم افزاری را که شما می توانید بر روی سیستم خود نصب نمائید، مشخص می نماید . هماهنگی لازم به منظور اجرای برنامه ها را انجام می دهد . حصول اطمینان از این موضوع که عناصر سخت افزاری نظیر صفحه کلید ، چاپگر و هارد دیسک دارای عملکردی عاری از خطاء بوده و امکان ارتباط با آنان وجود دارد . ایجاد شرایط و امکانات لازم به منظور اجرای صحیح برنامه های کامپیوتری نظیر واژه پردازها ( نظیر MsWord ) ، برنامه های سرویس گیرنده پست الکترونیکی ( نظیر OutLook ) ، مرورگرهای وب ( نظیر Internet Explorer ) .
در صورتی که برنامه ها نیازمند استفاده از منابع سیستم نظیر چاپگر و یا هارد دیسک باشند ، با مدیریت سیستم عامل این امر میسر می گردد. ارائه پیام ها ی خطاء متناسب با مسائل ایجاد شده سیستم عامل ، نوع و نحوه مشاهده اطلاعات و انجام عملیات مورد نظر را نیز مشخص می نماید . برخی از سیستم های عامل از یک رابط کاربر گرافیکی معروف به GUI که از کلمات Graphical User Interface اقتباس شده است ، استفاده می نمایند . در این نوع از سیستم های عامل ، اطلاعات با استفاده از تصاویر ( آیکون ، دکمه ها ، جعبه های محاوره ای ، پنجره ها ، ... ) و کلمات ارائه می گردد ( ویندوز نمونه ای از اینگونه سیستم های عامل است ) . سایر سیستم های عامل ممکن است از یک رابط کاربر مبتنی بر متن به منظور تعامل با کاربر استفاده نمایند . چگونه یک سیستم عامل را انتخاب نمائیم زمانی که شما یک کامپیوتر را خریداری می نمائید ، انتخاب خود را در خصوص نوع سیستم عامل نیز انجام داده اید، چراکه سیستم عامل بر روی کامپیوتر خریداری شده نصب و در اختیار شما قرار داده می شود . شما می توانید هر زمان که تشخیص دادید سیستم عامل نصب شده بر روی کامپیوتر خود را تغییر دهید . در برخی از کشورها ، همزمان با ارائه کامپیوتر سیستم عامل آن نیز عرضه می شود ( مثلا" کامپیوترهای شرکت Dell و Gateway به همراه ویندوز مایکروسافت عرضه می گردند ) . تاکنون سیستم های عامل متداولی در سطح دنیا طراحی و پیاده سازی شده است . هر سیستم عامل دارای ویژگی ها ، مزایا و محدویت های مختص به خود می باشد . در این رابطه می توان به متداولترین سیستم های عامل موجود اشاره نمود :
▪ ویندوز ( Windows ) : ویندوز که دارای نسخه های متعددی است متداولترین سیستم عامل استفاده شده توسط کاربران می باشد. این سیستم عامل توسط شرکت مایکروسافت ارائه شده و دارای یک رابط کاربر گرافیکی است که استفاده از آن را برای اکثر کاربران راحت تر می نماید ( نسبت به سیستم های عاملی که دارای رابط کاربر مبتنی بر متن می باشند ) . ویندوز دارای نسخه های جداگانه ای برای کاربران معمولی و نسخه هائی مختص سرویس دهندگان می باشد .
▪ Mac OS X : سیستم عامل فوق توسط شرکت اپل ارائه شده است و از آن بر روی کامپیوترهای مکینتاش استفاده می گردد . این سیستم عامل از لحاظ شکل ظاهری و رابط کاربر گرافیکی دارای شباهت های زیادی با ویندوز می باشد ( با تغییراتی اندک ) .
▪ لینوکس و سایر سیستم های عامل مبتنی بر یونیکس : از لینوکس و سایر سیستم های عاملی که از یونیکس مشتق شده اند عموما" در ایستگاههای شبکه ای خاص و یا سرویس دهندگان شبکه نظیر سرویس دهندگان وب و پست الکترونیکی ، استفاده می گردد . استفاده از اینگونه سیستم های عامل توسط کاربران معمولی عمدتا" مشکل بوده و به منظور استفاده از آنان به دانش و یا مهارت های خاصی نیاز می باشد . همین موضوع یکی از دلایل اصلی در رابطه با عدم گسترش عمومی آنان محسوب می گردد . نسخه هائی از سیستم های عامل فوق در حال پیاده سازی است تا کاربران معمولی نیز بتوانند بسادگی از آنان استفاده نمایند .

منبع : میکرو کنترلر