جمعه, ۱۰ فروردین, ۱۴۰۳ / 29 March, 2024
مجله ویستا


اصل مرده


اصل مرده
اخیرا دولت اقدام به کاهش تعرفه های گمرکی کرده است. هیات دولت تصویب کرد، واردات کالا به کشور به استثنای کالاهای ممنوعه، نیاز به اخذ مجوز از دستگاه های موضوع ماده ( ۱۶۰) قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران مصوب ±³¸³ ندارد. بسیاری از کارشناسان اقتصادی چنین مصوبه ای را بردن پول نفت برسرسفره دیگران قلمداد کردند. در مقاله حاضر نویسنده تاکید می کند ایالات متحده همزمان با رکود و کسری عظیم تجاری، نظریه مبادله آزاد را که به همه کشورها از جمله ژاپن، فرانسه، چین و... تحمیل می کند زیر سوال خواهد برد. این نوشته توسط سرگه هلیمی، دبیر هیات تحریریه لوموند دیپلماتیک تحریر و در آوریل ۲۰۰۸ در این نشریه منتشرشده است.
خرید ۱۷۹هواپیمای ترابری توسط ارتش آمریکا که بخشی از ساخت آن ها توسط کمپانی دفاع هوایی فضایی اروپا EADS انجام می گیرد گرایش عمیق آمریکا به حمایت از تولیدات داخلی را نفی نمی کند زیرا در این قرارداد ۳۵ میلیارد دلاری (۲۳ میلیارد یورویی) منافع آمریکا به نحو چمشگیری محفوظ مانده است. هواپیمای به اصطلاح اروپایی مجهز به یک موتور جنرال الکتریک و با همکاری شرکت آمریکا یی نرتروپ گرامن(NORTHROP GRUMMAN) درآلاباما مونتاژ می شود. تا جایی که بیش از نیمی از ارزش افزوده آن در آمریکا تولید می شود. بخش قابل توجهی از تجهیزات شرکت رقیب یعنی بوئینگ - که هواپیمایش هم دیرتر ارایه می شود و هم ظرفیت ترابری و هم شعاع پروازی محدودتری دارد- خارج از آمریکا تولید می شود.
دیگر در واقع تنها سر مقاله های روزنامه های تخصصی یا مجلات اقتصادی - تجاری هستند که دفاع از شرکت های ملی وکارکنان آن ها را نوعی حرکت کفرآمیز به حساب می آورند. در حالی که تاریخ اقتصاد نشانگر این نکته است که بیش تر کشورهای توسعه یافته بدون وضع قوانین محدود کننده تجاری به این درجه از پیشرفت دست نیافتند. هیچ کدام از کشورهای انگلستان، فرانسه، کره، ژاپن و پروس قدرت صنعتی خویش را با احترام به «اصل» امتیازات مقایسه ای دیوید ریکاردو به دست نیاوردند. از قرن ۱۹ تا اوایل قرن ۲۰ آمریکا توانست به بالاترین نرخ رشد اقتصادی جهان با تعرفه گمرکی در حدود ۵۰ درصد برسد. (´´ درصد در سال ۱۹۱۳).
بعد ها در عین مخالفت ظاهری با حمایت گرائی، رونالد ریگان واردات خودرو، فولاد، شکر و پارچه را محدود کرد و دولتش عوارض گمرکی بر واردات موتورسیکلت های بزرگ را به منظور حمایت از کارخانه «هارلی دیوید سون» ۱۱ برابر کرد و فشارش را بر ژاپن برای بالا بردن ارزش پولش ادامه داد، تقریبا همانند جورج دبلیو بوش که اکنون چنین فشاری را بر چین وارد می کند.(۱)
با این حساب سیاست کنونی پولی بانک مرکزی آمریکا- که به طور ضمنی از سوی کاخ سفید پذیرفته شده - پیامدهای مشخص بازرگانی به همراه دارد حتی اگر با دست یازی به تمهیداتی زیرکانه تر از حمایت گرایی به پیش برده می شود: نرخ پایین دلار صادرات آمریکا را تسهیل می کند، امری که از شدت نتایج منفی رکود اقتصادی کنونی آمریکا می کاهد. چرا که تنها در اتحادیه اروپاست که سیاستگذاری نرخ بهره بانک مرکزی، که امروز بسیار بالا نیز است، می تواند برجسته ترین صنایع کشورهای اروپایی را که معمولا با کمک سرمایه دولتی به وجود آمده اند مورد تهدید قرار دهد. در چنین وضعیتی است که با دوباره بالا رفتن ارزش یورو- که می تواند برای اروپاییان بسیار خطرناک باشد- شرکت هایی همچون EADS فعالیت خود را به جهت مناطقی که در آن دلار پول رایج است سمت و سویی دهند.(۲)
اما انتخاب پنتاگون دارای مولفه دیگری نیز هست که همانا اعمال نفوذ سیاسی استراتژیک است. اروپا برای به دست آوردن حق ویژه تامین هواپیماهای آمریکایی که بخشی از تجهیزات آن به لطف سیاست نرخ سود پایین بانک مرکزی آمریکا توسط خود آن کشور ساخته می شود چه بهایی را باید بپردازد؟ در زمان اعلان تصمیم مساعد EADS نماینده حزب دموکرات آمریکا، ژان مورتا، اروپاییان را سرزنش کرد که چرا تعداد کمی از آن ها در جنگ افغانستان حضور دارند. با همزمانی حیرت انگیزی رییس جمهوری نیکولاس سارکوزی هزار سرباز فرانسوی را با عجله به جنگ افغانستان فرستاد و برای توجیه کردن روابط خود با واشنگتن چنین توضیح داد: «آیا می توان حتی لحظه ای تصور کرد که در فضای پر تنشی که بین آمریکا و فرانسه در گذشته وجود داشت قرارداد EADS برای تهیه هواپیماهای ترابری به امضا برسد ؟»(۳)
چه سخنی می ماند جز آنکه این تصمیم پنتاگون در واقع درسی ناب در مورد مبادله آزاد است.
منابع:
به منظور کاهش کسری تجاری ایالات متحده از فشار خود بر چین برای بالا بردن ارزش پول خود نکاست. اما افزایش ۱۰ درصدی یوان تا ژانویه ²°°· کاهش کسری تجاری قابل توجهی را برای آمریکا به همراه نداشت.
نخست وزیر فرانسه در واکنش به این قضیه در پاسخ به مجله Les Echos در تاریخ ۱۰ دسامبر۲۰۰۷ گفت: «آلمان و فرانسه که سرمایه گذاری عظیمی در ایرباس کرده اند نمی خواهند شاهد این مساله باشند که سرمایه آن ها به جیب کشورهایی که پول رایجشان دلار است برود و این که دولت سهام دار همه تلاشش را برای منصرف کردن ایرباس از تمرکززدایی تولیداتش خواهد کرد.»
مصاحبه با فیگارو پاریس هفتم مارس ۲۰۰۸
منبع : روزنامه سرمایه


همچنین مشاهده کنید