ریشه تکدی در بستر اقتصادی جامعه است

کتاب «روسپیگری، کودکان خیابانی و تکدی» کتابی است که به بررسی جالبی درباره این مقولات در جامعه ایرانی پرداخته است.
با هم نگاهی داریم به دو مقاله «تاملی بر پدیده تکدی و ریشه های آن در ایران» نوشته «محمود حاجیان» و «مفهوم تکدی و اقدامات دولت و سازمان های غیردولتی در برخورد با آن» از «حسین کوچکیان فرد».
در نخستین مقاله «محمود حاجیان» متکدی را به کسی اطلاق می کند که نیازهای طبیعی خویش، یعنی غذا، پوشاک و احیاناً مسکن را با جلب ترحم دیگران و مطالبه مستقیم و همچنین راه های گوناگون طلب کند و درصدد تامین آن برمی آید.
حاجیان معتقد است که بین وضعیت معیشتی و رونق اقتصادی جامعه و تکدی ارتباط وجود دارد. به این معنی که هر قدر جامعه ای از رونق اقتصادی بیش تری برخوردار باشد و افراد بتوانند از مجاری قانونی و صحیح حداقل معیشت خود را به سادگی تامین کنند، معضل تکدی در آن جامعه کم تر است.
او در بیان علل اقتصادی به پایین بودن شدید سطح درآمد ملی در یک کشور، وقوع قحطی و رکود شدید اقتصادی و افزایش میزان بیکاری، افزایش ناگهانی و شدید تورم، بدون آن که درآمدهای مردم جبران شود، نامناسب بودن الگوی توزیع درآمد و به وجود آمدن شکاف عمیق طبقاتی در جامعه و اتخاذ برخی از سیاست هایی که موجب متورم شدن یک بخش از اقتصاد و فرتوت و نحیف شدن بخش یا بخش های دیگر شود، نظیر اهتمام به بخش خدمات و صنعت به بهای به فراموشی سپردن بخش کشاورزی که به فقیر تر شدن شاغلان بخش کشاورزی می انجامد اشاره می کند.
تنبلی و تن پروری، سست شدن پایه های ارزشی، عدم نگرش منفی به تکدی و باورهای غلط زمینه ساز تکدی هستند که در بخش علل فرهنگی
تکدی نویسنده مقاله به آن ها پرداخته است.
عوامل اجتماعی تکدی هم از نگاه حاجیان، عدم تحقق عدالت اجتماعی، عدم تامین اجتماعی، بی عدالتی توزیعی، مهاجرت، ناتوانی جسمانی و معلولیت و عدم برخورد قهری و قاطع قضایی است.
بررسی اقدامات و فعالیت های دستگاه های دولتی قبل از پیروزی انقلاب اسلامی در مبارزه با تکدی بخش دیگری از مقاله را تشکیل داده است که دلایل ناکامی برخورد با این معضل عدم هماهنگی بین دستگاه ها و سازمان های اجرایی، فقدان اعتبارات لازم، متولیان متعدد برای امر ساماندهی، مشکل متکدیان اتباع بیگانه، پیچیدگی و گستردگی تکدی و فقدان تلقی واحد از تکدی و متکدیان و وجود اختلاف نظر میان دستگاه ها و سازمان های اجرایی ارزیابی شده اند.
پیشنهادهای نویسنده مقاله برای برخورد با این معضل عبارتند از برآورد آماری از وضعیت متکدیان، مطالعه جامع و فراگیر علمی و کاربردی در خصوص علل و عوامل تکدی، استفاده از توان علمی و اجرایی تشکل های غیردولتی در این زمینه، تعیین یک متولی واحد در این زمینه و ایجاد یک اردوگاه کاربردی متکدیان.
در مقاله بعدی این کتاب هم «حسین کوچکیان فرد» مبارزه با تکدی گری در ایران را در دهه های گذشته به صورت غیرریشه ای، مقطعی، کوتاه مدت، بدون برنامه و صرفاً دولتی و متکی به بودجه سالانه کشور دانسته و با اشاره به «طرح جمع آوری متکدیان و ولگردان» در بهار ۷۳ به نقش آموزش صحیح متولیان در برخورد با مساله تکدی در خصوص نگهداری گدایان و بازسازی روانی آن ها تاکید می کند.
کوچکیان فرد بر این باور است که نهادهای غیردولتی و انجمن های خیریه که به همت گروهی از اشخاص حقیقی یا حقوقی به صورت خودجوش و داوطلبانه تشکیل شده و در تمامی عرصه های زندگی اجتماعی حضور یافته اند و اهداف غیرانتفاعی و غیرتجاری را دنبال می کنند و به همین دلیل انگیزه های لازم را برای کار در حوزه وظایف از قبل تعریف شده خود دارا هستند و دارای تخصص هستند، می توانند بهترین گزینه برای تصدی امور مربوط به متکدیان و رفع پدیده تکدی گری در جامعه باشند.
نویسنده مقاله می گوید که موضوع و زمینه کار این انجمن ها چنان متنوع و گسترده است که در صورت سپردن این امر به آن ها خواهند توانست هر کدام بخشی از نیازهای مربوط همچون شناسایی زمینه های پیدایش تکدی گری و سایر معضلات اجتماعی، نگهداری از گروه های آسیب دیده و متکدیان، آموزش و تامین کار و بازار فروش تولیدات آن ها را تامین کند.
از دیدگاه کوچکیان فرد این انجمن ها می توانند ورود سالم متکدیان را به جامعه عملی سازند و حتی با متشکل ساختن مساکین از طریق ایجاد انجمنی از متکدیان و مساکین که زندگی سالم را برگزیده اند قادر خواهند بود متکدیان را برای بازگشت به زندگی سالم ارشاد کنند.
انتشارات آگه «روسپیگری، کودکان خیابانی و تکدی» را در ۲۶۴ صفحه منتشر کرده است.

منبع : روزنامه سرمایه