دامغان گزینه‌ای مناسب برای تغییر محل پایتخت

شهر تاریخی دامغان که در جنوب رشته کوه‌های البرز شرقی و حاشیه کویر جنوب استان سمنان واقع شده و روزگاری با نام صددروازه، پایتخت سلسله اشکانیان بوده است شرایط و امکانات مناسبی را برای پایتخت شدن داراست.
طی سالیان اخیر بحث‌های مفصلی در مورد شلوغی تهران، آلودگی هوا، تقلیل تدریجی امکانات، ترافیک شلوغ خیابان‌ها و متعاقباً لزوم انتقال پایتخت به مکانی دیگر با انجام برنامه‌ریزی اصولی و بهره‌گیری از امکانات مقتضی به گوش می‌رسد که ضمن تأیید موارد ذکر شده، مهمترین مواردی که از نظر نگارنده باید در انتخاب محل پایتخت جدید به آنها توجه شود عبارتند از:
فاصله‌دار بودن محل پایتخت جدید از تهران، بادخیز بودن منطقه جغرافیائی آن جهت کاهش آلودگی هوا، وسعت کافی منطقه به منظور امکان توسعه تدریجی پایتخت جدید، در دسترس بودن آب آشامیدنی سالم، بیابانی و کویری بودن منطقه و عدم مرغوبیت زمین‌های آن جهت جلوگیری از حیف و میل شدن زمین‌های زراعی و طبیعت زنده کشور، نزدیکی نسبی آن به مراکز توریستی، کوه، دشت، جنگل، دریا و . . . جهت تفرج و استراحت فصلی ساکنان، دوری از مراکز بزرگ صنعتی و آلوده‌کننده، امکان فراهم‌سازی تأسیسات بنیادین شهری و امکان استفاده از آب، گاز، برق، تلفن، فاضلاب و دیگر امکانات لازم، قرار داشتن محل جدید در یک چهارراه و امکان راه‌یابی آن به چهارسوی کشور با استفاده از راه‌های متعدد جهت سهولت رفت و آمد مسافران و نیز نقل و انتقال کالاهای جاده‌ای، امکان بهره‌گیری از سیستم بازیافت و دفن زباله و نیز ساخت و تجهیز گذرگاه‌ها و بازارچه‌های زیرزمینی با کاربری چندگانه و امکان استفاده از آنها به عنوان پناهگاه برای مواقع اضطراری در زمان جنگ‌های احتمالی، همچنین بهره‌گیری از امکانات حمل‌ونقل عمومی شهری و بین‌شهری از قبیل فرودگاه، راه‌آهن، مترو، مونوریل، تراموا، اتوبوس، تاکسی و . . .، امکان اسکان چند میلیون نفر جمعیت در مرکز و شهرک‌های مسکونی متحدالمرکز حومه آن، بهره‌گیری از خدمات ادارات، سازمان‌ها و وزارتخانه‌های مختلف در برج‌های بلند مجزا، امکان استفاده از زبان فارسی و لهجه قابل فهم بومی محل برای کلیه هم‌وطنان، دارا بودن آب و هوای چهار فصل، دوری از گسل‌ها و عدم زلزله خیزی محل، دارا بودن طرح جامع شهری و نقشه کلیه امکانات و تأسیسات زیربنایی از قبیل: خیابان‌ها، پارک‌ها، سینماها، فاضلاب، مترو، فرودگاه، ساختمان‌ها، برج‌های مسکونی، اداری و تجاری با مجوز و تأیید سازمان شهرسازی، شهرداری و سایر سازمان‌های مرتبط به منظور عدم نیاز دائم به کنده‌کاری مجدد جهت تعمیر و تجهیز امکانات جدید و . . . .
با توجه به بسیاری از موارد اشاره شده و لزوم رعایت آنها در انتخاب پایتخت جدید، به نظر می‌رسد شهر تاریخی دامغان که در جنوب رشته کوه‌های البرز شرقی و حاشیه کویر جنوب استان سمنان واقع شده و روزگاری با نام صددروازه، پایتخت سلسله اشکانیان بوده است شرایط و امکانات مناسبی را برای پایتخت شدن دارا باشد.
به طوری که با توجه به کویری و غیرقابل کشت بودن مناطق بسیار وسیعی از جنوب جغرافیائی آن و نیز قرار گرفتن در یک چهارراه و نیز برخورداری از راه‌های ارتباطی مستقیم از غرب به سمنان و تهران، از شرق به شاهرود و مشهد، از جنوب به یزد و اصفهان، از شمال به استان‌های گلستان و مازندران و نیز با توجه به بادخیز بودن آن در فصول مختلف جهت دور ساختن دود و آلودگی‌های تنفسی و نیز خنکی نسبی هوا و عدم نیاز ساکنان آن به کولر و وسائل خنک کننده در فصل تابستان، همچنین بکر بودن و وجود فضای کافی برای توسعه فضای شهری، وجود آب آشامیدنی کافی در چشمه‌ها و چاه‌های عمیق آن، زبان محلی فارسی و لهجه روان و قابل فهم آن برای کلیه هموطنان، نزدیک بودن آن به شهرهای بهشهر و گرگان جهت دسترسی به دریا و طبیعت سرسبز شمال کشور با طی مسافتی در حدود ۲ ساعت که با اصلاح مسیر راه و ترمیم بخشی از جاده‌های کنونی به یک ساعت قابل تقلیل می‌باشد.
همچنین به دلیل برخورداری از آب و هوای چهار فصل متعادل و بسیاری موارد مثبت دیگر، این شهر می‌تواند به عنوان بهترین گزینه برای احداث پایتخت جدید مورد توجه قرار گیرد که در این صورت با احداث تدریجی بناهای اساسی یک پایتخت جدید می‌توان به دلیل نیاز بسیار زیاد آن به مصالح ساختمانی، ابزارها و ماشین‌آلات و تجهیزات عمرانی، کالاهای واسطه‌ای و انواع و اقسام مواد اولیه جهت ایجاد و اصلاح ساختارها و توسعه راه‌ها، فرودگاه، ساخت خیابان‌ها، مترو، پارک‌ها، ساختمان‌ها و برج‌های عظیم اداری و مسکونی، مراکز بهداشتی، نیروگاه‌ها، مراکز اداری، تجاری، خدماتی، ورزشی و تفریحی، مراکز علمی آموزشی ابتدائی تا عالی و . . . این شهر باستانی را به یک پایتخت زیبا و پیشرفته امروزی تبدیل نمود.
بدیهی است که در فرآیند این ساخت و ساز گسترده، به منظور تأمین مواد و تجهیزات الزامی برای احداث بناهای جدید، ضمن توسعه خودکار مراکز تولیدی و خدماتی موجود و ایجاد کسب و کارهای جدید در مناطق مختلف کشور، می‌توان خیل عظیمی از نیروهای بیکار ساده و متخصص را به کار گمارد و بدین ترتیب با رشد افزایش نسبی درآمد هموطنان، سطح رفاه عمومی جامعه را ارتقاء داد و همزمان با افزایش اجتناب‌ناپذیر نقدینگی در کشور، با تسهیل ورود کالاهای سرمایه‌ای، واسطه‌ای و مکمل جهت تقویت بنگاه‌های تولیدی و کمک به افزایش بهره‌وری و محصولات تولیدی آنها، نسبت به واگذاری و فروش سهام مشارکت مراکز در حال ساخت پایتخت جدید، از قبیل مکان‌های ورزشی، تجاری، بهداشتی، تفریحی، فرهنگی هنری و . . . به مردم، ضمن آزادسازی تدریجی واردات و بسط بازار رقابتی، با ایجاد تعادل در بازار تولید و مصرف، تورم ناشی از اجرای چنین پروژه عظیمی را کنترل و مهار نمود.

محمد عسگری

منبع : دسترنج