شنبه, ۱ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 20 April, 2024
مجله ویستا
رابطه متقابل « ذکر و عبادت » و « کار و تجارت »
تاملی در گستردگی مفهوم و مصادیق « عبادت » در عرصه فعالیت های اقتصادی سیاسی و فرهنگی
اسلام دینی است جامع و کامل که به انسان از همه سو نظر می گسترد و به تمام زوایای وجود او نفوذ می کند و همه چیز را می کاود و تمام ضعف و کمبودها را می یابد و به تامین نیازهای او که فراوان هستند و وسیع می پردازد.
اسلام به همان دلیل که دارای جامعیت است و همه قوانین مبتنی بر نیازمندی های گوناگون انسان را در دل خود ذخیره کرده است مسلمانی را می پرورد که یک سویه نباشد و از تمام جنبه ها و جلوه های فرهنگ و تعالیم و قوانین و ارزش های دین مبین الهی برای ساختن و پروردن خود بهره ببرد و در نهایت به شخصیتی جامع برسد که در تمام صحنه های زندگی « فردی » و عرصه های حیات « جمعی » حضور یابد و مفید و ثمربخش باشد.
تردیدی وجود ندارد که پرورش یافتن هر مسلمان به طور جامع و برمبنای تعالیم و ارزش های والای اسلامی در همه ابعاد و جلوه ها با کسب شناخت و درایت و تفکر و تعقل مرتبط است و چنانچه او به وظایف خویش در انجام فعالیت های لازم و همراه با شناخت و درایت به طور شایسته عمل کند به نتیجه مطلوب خواهد رسید و در پروردن خود به صورت کامل توفیق حاصل خواهد نمود و اگر در انجام این وظایف و مراقبت و تلاش قصور و غفلت ورزد به طور ناقص و یکسویه و نه جامع و چند سویه پیش می رود و آن گونه که شایسته است تربیت و پرورش نمی یابد.
ائمه دین (ع ) که شارحان اسلام و عاملان قرآن و دارای علم عمیق و عمل دقیق به تمام تعالیم و قوانین و ارزش های اسلامی در همه ابعاد فردی و اجتماعی می باشند هم در فکر و اندیشه و هم در رفتار و کنش زیباترین مصادیق جامعیت اسلام را به تجلی درآوردند و به همین دلیل مجموعه های وسیع و عظیمی از آنچه به صورت مواریث گرانبهای اندیشه و عمل امامان در متون روایی ما ثبت و ضبط گردیده است راهنمای بزرگ انسان مسلمان برای اجتناب و خودداری از هرگونه یکسونگری نسبت به دین و گرفتاری در دام برداشت های ناصحیح و عملکردهای مغشوش و متضاد با حقیقت اسلام و جامعیت این دین رهایی بخش محسوب می شود.
آموزه ذیل از حضرت امام جعفر صادق (ع ) نمونه و مصداقی است از هزاران نمونه ها و مصادیق در نهی مسلمانان از یکسونگری و عمل به جامعیت دین مقدس اسلام در همه زمینه ها.
« علی بن عبدالعزیز » که از دوستداران اهل بیت (ع ) و پیروان ائمه دین است چنین نقل می کند :
روزی حضرت امام جعفر صادق (ع ) به من فرمود :
« عمربن مسلم در چه وضعیتی می باشد و چه می کند »
به امام (ع ) عرض کردم :
« او به ذکر و عبادت خدا روی آورده و کار و تجارت را ترک کرده است . »
امام (ع ) با اطلاع از وضع عمربن مسلم اظهار تاسف کرد و سپس چنین فرمود :
« او مگر نمی داند که هر کس کار و تلاش خود را در طلب معاش ترک نماید دعای مستجابی در پیشگاه الهی نخواهد داشت »
برای درک و فهم صحیح این مواجهه و رهنمود حضرت امام جعفر صادق (ع ) دقت در توضیحات ذیل ضروری است :
الف) در اسلام « عبادت » منحصر به ذکر و نماز و راز و نیاز نیست و اگرچه این ها از زیباترین جلوه های پیوند و ارتباط مخلوق با خالق و پرستش ذات مقدس او محسوب می شوند لکن عبادت مطلق و انحصاری ـ به گونه ای که هر رفتار و کنش و عمل دیگری از دایره عبادت خدا خارج گردد ـ به شمار نمی روند.
در نگاه ژرف و همه سو گستر اسلام هر حرکت و رفتار و عملکردی که با انگیزه جلب خشنودی و رضای خدا صورت گیرد « عبادت » محسوب می شود و این رفتار و عمل نیز دارای ابعاد و جنبه های گوناگون و مرتبط با عرصه ها و حوزه های مختلف حضور و فعالیت انسان می باشد که تمام امور اجتماعی سیاسی حکومتی اقتصادی علمی صنعتی مطبوعاتی هنری حقوقی و نظامی را در برمی گیرد.
به این ترتیب هر کس که در هر شغل و به هر کاری در موضوعات و رشته ها و فنون مزبور اشتغال ورزد و با انگیزه و قصد جلب رضوان و خشنودی خدا و در مسیر خدمت به جامعه و کشور اسلامی با خلوص و صداقت در نیل به مقاصد و اهداف منتهی به ثمربخشی و بازدهی کارهای مختلف فعالیت کند خداوند را « عبادت » کرده است .
ب) « دنیا » و « آخرت » در گستره فرهنگ غنی و کامل اسلامی با هم پیوندی ناگسستنی دارند که هرگز از هم جدا و به صورت یکسویه و بدون ارتباط با یکدیگر نافع نمی باشند.
بدیهی است که هدف نهایی و غایی انسان رسیدن به حیات جاودانه آخرت است لکن چگونه و از کجا و در چه بستر و محیطی باید حرکت رو به رشد انسان برای نیل به حیات جاودان آخرت آغاز شود و به انجام رسد
بی تردید انسان در محیط دنیا و در بستر خاک و با تلاش و فعالیت زمینی قادر است به آخرت بیندیشد و سر به سوی افلاک برآورد و به منتهای مراتب رشد و کمال معنوی نائل آید.
دقت و تفکر کوتاه در همین اصل معقول کافی است که ما را بسیار سریع به این بینش برساند که دنیا و آخرت نمی توانند با هم بی ارتباط باشند و نباید کسی که طالب حیات شریف و جاودانه آخرت است چنین بیندیشد که بدون حرکت و تلاش در بستر خاک قادر به رسیدن به افلاک خواهد بود که این فکر و تصور محال عقلی می باشد.
ج) انسان به گونه ای آفریده شده است که هم نیاز « جسمی » و « مادی » دارد و هم نیاز « روحی » و « معنوی » . این دو نوع نیاز از ژرفای فطرت و سرشت انسان برمی خیزد و تمام ذرات وجود او را فراگرفته است و خداوند قادر متعال خلقت و آفرینش همه انسان ها را بر همین مبنا و اساس تنظیم و تکمیل نموده است .
نیازهای مربوط به جسم و تن انسان ها در کنار نیازهای مربوط به جان و روان آنان ـ که هر دو طبیعی و فطری می باشند ـ باید تامین شوند تا انسان از مجرای « سعادت دنیا » به « رستگاری عقبا » نائل آید.
اگر انسان بخواهد آنگونه که شایسته است و در حالی که از بدیهیات مبتنی بر تعالیم و قوانین « شرع » و « عقل » فاصله نگرفته است به زندگی و حیات جامع و کامل برسد باید در عرصه های کار و تلاش سالم اقتصادی حضور یابد تا در پرتو آن بتواند به تمام نیازمندی های خویش در همه شئون حیات مادی و معنوی پاسخ گوید.
تعمق در موارد سه گانه یاد شده این حقیقت را به اثبات می رساند آن که نوع تفکر و رفتار و عملکردی که یک مسلمان را به ترک کار و تلاش وادار نماید و به « جامعه گریزی » ترغیب کند و به « درون گرایی » به صورت مطلق متمایل سازد هرگز با دین مبین اسلام تطابق و همخوانی ندارد و از همین رو از جانب خداوند متعال پذیرفته نمی باشد و ثواب و پاداشی بر آن مترتب نمی گردد.
همچنین برمبنای واقعیت هایی که از نظر گذشت در نگاه تعالیم اسلام و سیره و روش ائمه دین (ع ) هرگونه تفکر مبتنی بر « صوفی گری » محکوم می باشد و هر مسلمانی وظیفه دارد از خویش مراقبت کامل به عمل آورد تا در دام این افکار باطلی که به نام « عرفان » و در نقطه متضاد و متعارض با « عرفان اصیل اسلامی » به نسل جوان عرضه می شود سقوط ننماید و از این حقیقت غفلت نورزد که « عبادت خدا » دارای جامعیت مصداق می باشد و « ذکر و عبادت » و « کار و تجارت » با هم پیوندی اصیل و ریشه دار دارند و منطبق با « جامعیت تعالیم و قوانین اسلام » می باشند و این دین مبین و زندگی ساز هم دعا و راز و نیاز و نماز را عبادت خدا می داند و هم کار و تلاش در همه عرصه های فعالیت گوناگون اقتصادی و سیاسی و علمی و فرهنگی را از مصادیق بارز و روشن عبادت حضرت پروردگار به شمار می آورد.
در نگاه تعالیم اسلام و سیره و روش ائمه دین (ع ) هرگونه تفکر مبتنی بر « صوفی گری » محکوم می باشد و هر مسلمانی وظیفه دارد از خویش مراقبت به عمل آورد تا در دام این افکار باطلی که به نام « عرفان » و در نقطه متضاد و متعارض با « عرفان اصیل اسلامی » به جامعه عرضه می شود سقوط ننماید و از این واقعیت غفلت نورزد که « جامعه گریزی » و « درون گرایی مطلق » با « عبادت خدا » که دارای جامعیت مصداق می باشد سازگاری و انطباق ندارد
منبع : روزنامه جمهوری اسلامی
همچنین مشاهده کنید
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
pameranian.com
پیچ و مهره پارس سهند
خرید میز و صندلی اداری
خرید بلیط هواپیما
گیت کنترل تردد
اسرائیل ایران اصفهان انفجار ایران و اسرائیل استان اصفهان حمله ایران به اسرائیل حسین امیرعبداللهیان سفر استانی ارتش جمهوری اسلامی ایران وعده صادق جنگ ایران و اسرائیل
فراجا طرح نور پلیس سیل تهران هواشناسی قتل فضای مجازی قوه قضاییه سیلاب شهرداری تهران سازمان هواشناسی
بانک مرکزی قیمت خودرو واردات فرودگاه قیمت طلا دولت خودرو بازار خودرو قیمت دلار ایران خودرو حقوق بازنشستگان قیمت سکه
تلویزیون سینمای ایران احسان علیخانی کتاب دفاع مقدس موسیقی تئاتر
اینترنت
رژیم صهیونیستی فلسطین غزه آمریکا عراق جنگ غزه سازمان ملل امیرعبداللهیان اتحادیه اروپا چین اسراییل حماس
استقلال فوتبال شمس آذر قزوین پرسپولیس باشگاه استقلال لیگ برتر صنعت نفت آبادان لیگ قهرمانان اروپا رئال مادرید بازی بارسلونا لیگ برتر فوتبال ایران
هوش مصنوعی گوگل تلگرام فناوری سامسونگ ناسا اپل وزیر ارتباطات عیسی زارع پور
خواب گیاهان دارویی