رژیم غذایی برای روده تحریک پذیر

سندروم روده تحریک پذیر انقباضات منظم کولون را سبب می شود. به طور طبیعی این امر می تواند دفع مدفوع را به فاصله نیم تا یک ساعت پس از صرف غذا سبب شود. در فرد مبتلا به سندرم روده تحریک پذیر (IBS) تمایل شدید به دفع می تواند زودتر روی داده و با درد، دل پیچه و اسهال همراه باشد.
بسیاری از مردم می گویند که علائم آنها با خوردن برخی غذاها آغاز می شود. در نتیجه باید غذاهایی را که آغاز علائم را سبب می گردند، شناسایی نموده و از مصرف آنها خودداری کرد. تغییر رژیم غذایی علائم IBS را در ۵۰ تا ۷۰ درصد افراد بهبود می بخشد. این غذاها شامل موارد زیر هستند: فرآورده های لبنی، کافئین، غذاهای چرب، سبزیجاتی مانند لوبیا و بروکلی که گاز تولید می کنند، غذاهای حاوی شیرین کننده هایی چون سوربیتول و فروکتوز، غلات و الکل.قبل از تغییر رژیم غذایی، از غذاهایتان در طی چند روز یادداشت بردارید تا ببینید کدام غذا علائم را سبب می شود.
ممکن است بخواهید برای اتخاذ راهکارهای سودمند با یک متخصص تغذیه مشورت کنید. این راهکارها می توانند موارد زیر را دربرگیرند:
۱) نوشیدن ۶ تا ۸ لیوان آب در روز: به ویژه اگر اسهال دارید این کار مفید است. مصرف نوشابه های کربونه می تواند به دلیل وجود گاز، ناراحتی را افزایش دهد.
۲) خوردن مقدار بیشتر فیبر: فیبر غذایی اغلب در کاهش علائم IBS هم در بیماران مبتلا به اسهال و هم در مبتلایان به یبوست کمک کننده است. غلات و نان های سبوس دار، میوه ها و سبزیجات منابع غنی از فیبر هستند. آغاز یک رژیم غذایی غنی از فیبر می تواند تولید گاز و نفخ را برای چند هفته ای افزایش دهد. مکمل های غذایی می توانند در کاهش یبوست و نیز اسهال موثر باشند.
۳) خوردن وعده های کوچک غذا به دفعات بیشتر: حجم زیاد غذا می تواند دل پیچه و اسهال را سبب شود.
۴) مصرف غذاهای حاوی باکتری های مفید از قبیل ماست یا مکمل های اسیدوفیل: برخی افراد مصرف این مواد را کمک کننده می یابند. تحقیقات نشان می دهد که افزایش باکتری های مفید می تواند به بازگشت تعادل فلور (محیط میکروبی) روده به وضعیت طبیعی یا پیشگیری از اتصال باکتری های مولد بیماری به دیواره روده پیشگیری کند.
● درمان های مکمل
برخی مبتلایان به IBS درمان های مکمل را مناسب می یابند: درمان گیاهی شامل بابونه، نعنا و زنجبیل در کاهش درد دستگاه گوارش موثر شناخته شده است. این نکته اهمیت دارد که قبل از مصرف هر داروی گیاهی با پزشکتان مشورت کنید.
مکمل های غذایی حاوی باکتری های طبیعی روده نظیر اسیدوفیل ها و لاکتوباسیل ها که دو یا سه بار در روز مصرف شوند، می توانند در برقراری تعادل در میزان باکتری های طبیعی روده و کاهش گاز و نفخ موثر باشند.
ورزش منظم از قبیل قدم زدن می تواند استرس را کاهش داده و دفع مدفوع را تسهیل نماید. ماساژدرمانی نیز می تواند در کاهش اثرات استرس مفید باشد. هیپنوتیزم روش درمانی دیگری است که می تواند برای IBS مد نظر قرار بگیرد. هیپنوتیزم می تواند در کمک به مبتلایان به IBS در کنترل استرس و اضطراب و تقویت مهارت های مرتبط مدنظر قرار بگیرد. کارآزمایی های کنترل شده تصادفی متعدد نشان داده اند که هیپنوتیزم در بهبود کارکرد روده، کاهش درد و نفخ شکمی و ارتقای سلامتی موثر بوده است. این روش درمانی پرهزینه تر از داروهای سنتی است، اما بهبود با آن دوام بیشتری دارد.تسکین علائم با روش هایی چون تمرکز، درمان های بیوفیدبک، آرامش بخشی عضلانی و ماساژدرمانی گزارش شده است.
● توصیه های عملی
سندرم روده تحریک پذیر یک اختلال کارکردی است، بدین معنی که به چگونگی عملکرد روده و نه عیب ساختمانی مرتبط می شود. از این رو درمان علائم، کلید اصلی کاهش درد و ناراحتی است.
▪ برای برطرف کردن علائم یا پرهیز از آنها می توانید:
۱) از مصرف غذاهای مشکل ساز پرهیز کنید. الکل، شکلات، کافئین و شیرین کننده های عاری از شکر مانند سوربیتول و مانیتول می توانند آغاز علائم را سبب شوند. غذاهای پرچرب نیز می توانند علائم را بدتر کنند. در برخی افراد فرآورده های لبنی می توانند مشکل ساز باشند.
۲) به رژیم غذایی خود فیبر اضافه کنید. فیبر می تواند یبوست و نیز اسهال را کاهش دهد. از آنجایی که خود می تواند مولد گاز و دل پیچه باشد پزشکان توصیه می کنند که آن را به تدریج به رژیم غذایی خود بیفزایید. میوه ها، سبزیجات و غلات سبوس دار غنی از فیبر هستند. مکمل های حاوی فیبر نیز می توانند کمک کننده باشند.
۳) در فواصل منظم غذا بخورید. خوردن غذا در فواصل منظم می تواند کارکرد روده ها را بهبود بخشد.
۴) وعده های کوچک غذایی را به دفعات بیشتری مصرف کنید. وعده های بزرگ می توانند دل پیچه و اسهال را سبب شوند.
۵) مقدار زیادی آب بنوشید.
۶) به طور منظم ورزش کنید. بسیاری از بیماران بهبود علائم را فقط با قدم زدن به مدت نیم ساعت در روز گزارش می کنند. ورزش همچنین در کاهش استرس موثر است.
۷) سطح استرس را کاهش دهید. راه های لازم شامل مشاوره، تمرکز، ورزش منظم، آرامش بخشی عضلانی، تنفس عمیق ، بیوفیدبک (بازخوردزیستی) و هیپنوتیزم است.
۸) داروهای ضداسهال و داروهای ملین را که بدون نسخه پزشک به فروش می رسند، با احتیاط مصرف کنید. این داروها برای مصرف زیاد و طولانی مدت ساخته نشده اند. با پزشکتان مشورت کنید.

زهرا عباسپور تمیجانی
www.magiran.com

منبع : کلوب