درک آزمون‌های روان‌شناسی

در مشاورات و اتخاذ تصمیمات معمولا از آزمون های روان‌ شناسی استفاده می‌ شود.
آزمونهای روانشناسی دو نوع اصلی دارد:
۱) آزمون ‌های استعداد
۲) آزمون‌ های موفقیت .
آزمون ‌های استعداد، علایق و توانایی‌ های فرد برای کسب یا آزمودن مهارت‌ های جدید را می‌سنجند. آزمون ‌های موفقیت آنچه را که فرد از قبل می ‌دانسته و اکنون می تواند آنها را انجام دهد می سنجند . بهتر است که با درک انواع آزمون ‌ها ، آنها را در تحقیقات شغلی خود اجرا کنید. سؤالات به شرح زیر را باید به هنگام طرح چنین آزمون هایی، از خود بپرسید:
▪ چگونه باید خود را برای انواع مختلف آزمون های روان ‌شناسی آماده کنم؟
▪ آیا منابعی وجود دارند که با کمک آنها خود را آماده‌ چنین آزمون هایی کنم؟
▪ آیا می‌ توانم مهارت‌ های برگزاری این آزمون ‌ها را بیاموزم؟
▪ اگر علاقه‌ ای به نتایج این آزمون ‌ها نداشته باشم، چه کارهایی را می‌ توانم بکنم؟
● پرسش ‌های مهم
▪ چرا کارفرمایان از آزمون های روان ‌شناسی استفاده می‌کنند؟
اغلب سازمان ‌های بزرگ از آزمون های روان ‌شناسی در فرآیندهای استخدام و ارتقای افراد به عنوان روشی برای آگاهی از دانش، مهارت‌ ها و ویژگی ‌های شخصیتی لازم آنان برای تصدی یک شغل استفاده می‌ کنند. معمولاً این بخشی مهم از ارزیابی فرآیندهای محوری است که در آنها داوطلبان برای جایگاه‌ های آتی رهبری ،شناسایی می ‌شوند.
▪ چگونه می ‌توانم از آزمون روان ‌شناسی در برنامه‌ ریزی شغلی خود استفاده کنم؟
اگر در ابتدای دوران شغلی خود هستید یا اگر در آستانه‌ یک تغییر بزرگ شغلی قرار دارید، با کمک آزمون روان‌ شناسی مشاغل گوناگونی را که متناسب با علایق و شخصیت شما است شناسایی کنید . برای این منظور دفاتر توسعه‌ شغلی در دانشگاه ‌ها، آزمون های مختلفی را برای دانشجویان و حتی مدرسان خود برگزار می ‌کنند.
▪ این آزمون‌ ها تا چه حد دقیق هستند؟
هیچ یک از آزمون های روان ‌شناسی، دقت ۱۰۰ درصد ندارند، اما هر آزمونی را می‌ توان بر اساس سطح روایی و پایایی آن سنجید. در کتب مرجع در این زمینه (در کتابخانه ها) انواع مختلف آزمون های روان ‌شناسی سنجیده شده و نشان داده شده است که چه تحقیقاتی پیرامون آنها صورت گرفته و روایی و پایایی اطلاعات آماری آنها چه قدر است. برای بهره مندی از این آزمون‌ ها در راستای اهداف برنامه ‌ریزی شغلی خود ، چند آزمون مختلف را انتخاب کرده، نتایج آنها را مقایسه کنید و به دنبال موضوعات و الگوهای جدیدتر باشید.
● عملی ساختن آن
▪ به لحاظ جسمی نیز آماده‌ آزمون های روان‌ شناسی باشید
این یک نظریه عجیب به نظر می ‌رسد زیرا آزمون های روان ‌شناسی، خصوصیات فکری و روانی را می ‌سنجند و ظاهرا ارتباطی به جسم ندارند، اما، تحقیقات نشان می‌ دهند که افراد زمانی در آزمون های روان‌ شناسی بهتر عمل می‌ کنند که به لحاظ جسمی و فیزیکی آمادگی بیشتری داشته باشند. یک واقعیت جذاب دیگر آن است که افراد زمانی در این آزمونها بهتر عمل می‌کنند که خیلی سیر نیستند لذا سعی کنید قبل از آزمون های روان‌ شناسی، مقدار اندکی غذا بخورید.
▪ خود را برای آزمون استعداد آماده کنید
از آنجا که آزمون های استعداد، علایق و توانایی مورد نیاز شما برای یادگیری مهارت‌ های جدید را می ‌سنجند، شما نمی‌ توانید همان طور که خودتان را برای امتحانات ریاضی و تاریخ آماده می ‌کنید، برای آزمون‌ استعداد هم آماده کنید. بهترین آمادگی شما برای این منظور، اندیشیدن درباره‌ اهداف کاری و زندگی و همچنین علایقتان است . آزمون های استعداد مرتبط با دوران شغلی مبتنی بر خودآگاهی است لذا هر چه بیشتر خود را بشناسید، احتمالاً به نتایج مفیدتری دست خواهید یافت.
عموماً، آزمون های استعداد مرتبط با دوران شغلی، توانایی حل مسئله‌ شما در یک حوزه‌ خاص را می ‌سنجند. شما زمانی بهترین میزان آمادگی را دارید که مفهوم سؤالات را به خوبی درک کرده و بتوانید بهترین پاسخ‌ های خود را ارایه کنید.
▪ خود را برای آزمون های موفقیت آماده کنید
دو مورد از رایج ‌ترین آزمون های موفقیت عبارتند از سنجش استدلال شفاهی و سنجش توانایی ریاضی. این نوع آزمون ‌ها که با روایی و پایایی قابل ملاحظه ای چندین دهه در مدارس و محیط‌های کاری به کار گرفته می‌ شوند، شاخصه‌ هایی بسیار خوب در قبال موفقیت در تحصیل و شغل هستند.
قبل از آزمون موفقیت، ببینید دقیقاً چه مهارت و دانشی قرار است مورد سنجش و آزمون قرار بگیرد. در صدها کتاب موجود در بازار برای آمادگی در آزمون های موفقیت چگونگی ساختار آزمون‌ ها ، استراتژی‌ های بکار گرفته شده برای تدوین آزمون‌ ها و نیاز شما به نمونه ‌هایی از این آزمون ‌ها برای محک دانش و مهارت ‌های خود شرح داده شده است . پس از یک آزمون آزمایشی، به منظور تقویت نقاط ضعف خود و فراهم آوردن شرایط پیشرفت خویش از کتب راهنما استفاده کنید. این رویکرد می‌ تواند به میزان قابل ملاحظه ‌ای باعث افزایش امتیازات شما شود.
▪ مهارت ‌های پاسخ دادن به سوالات آزمون ‌ها را بیاموزید
برای برگزاری آزمون ‌ها، ابتدا دستورالعمل‌ های موجود در این حوزه را دقیق بخوانید بطوریکه آنها را به طور کامل درک ‌کنید. برای روشن شدن پرسش‌ ها، بدون هیچ هراسی از فردی که قرار است از شما تست بگیرد، سؤال کنید. برخی افراد سریعاً به سراغ آزمون رفته و به سرعت نیز آن را تمام می ‌کنند. اما آنها امتیازی کمتر از آنچه را که صلاحیت دارند کسب می ‌کنند زیرا میزان قابل توجهی از اطلاعات مفید را از دست داده ‌اند.
مثلاً در برخی آزمون ‌ها، پرسش ‌هایی که بی ‌پاسخ گذاشته شود هیچ ضرری برای شما ندارند. اما دادن پاسخ ‌های غلط امتیاز پاسخ‌ های صحیح شما را پایین می آورند. لذا باید سوالاتی را که در مورد پاسخ صحیح آنها اطمینان ندارید، بدون جواب بگذارید و پاسخ‌ها را حدس نزنید. برخی آزمون‌ ها زمان دار هستند و شما باید بدانید که زمان در اختیار خود را چگونه تقسیم‌ بندی کنید تا به سوالات، پاسخی را که فکر می‌کنید صحیح است بدهید.
یکی از روش های رایج برای پاسخ دادن به سئوالات آزمون‌ ها، این است که ابتدا به پرسش ‌هایی که پاسخ صحیح و مطمئن آنها را می دانید جواب بدهید . وقتی پاسخ این سوالات را کامل کردید، به پرسش ‌های بی ‌پاسخ بازگردید و زمان بیشتری را به اندیشیدن درباره‌ آنها اختصاص دهید. این امر نیازمند صرف زمان بیشتر و نوشتن بهترین پاسخ‌ های ممکن است.
▪ نتایج را به دقت تجزیه و تحلیل کنید
اگر در آزمونی برای دوره‌ شغلی خود شرکت کرده اید ، بدانید که هیچ آزمونی صد درصد کامل نیست و هیچ کس شما را بهتر از خودتان نمی‌ شناسد. لذا سازمان برگزارکننده‌ آزمون به شما خواهد گفت که آیا رد شده‌اید یا خیر. اگر رد شده‌ اید یا طبق نتایج آزمون شغلی به شما پیشنهاد شده که این شغل برایتان مناسب نیست، باید حتماً در مورد نتایج سؤال کنید. در اکثر سازمان‌ ها ،کار زیادی برای اعتبار آزمون ‌ها صورت می گیرد. اما همه‌ شرکت ‌ها به این شکل عمل نمی ‌کنند. در نتیجه، برخی آزمون‌ ها توأم با تبعیض و انحراف بوده و حتی می‌ توان در مواقعی آنها را غیرقانونی دانست.
واحد منابع انسانی سازمان مسئول کیفیت آزمون‌ ها است، لذا اگر پرسشی در مورد نتایج دارید، باید در اولین فرصت با این واحد تماس بگیرید. اگر از پاسخ آنها راضی نشدید و اگر احساس می ‌کنید که از این آزمون به طریقی تبعیض ‌آمیز علیه شما استفاده شده است، بهتر است با یک وکیل مشورت کنید.
● اشتباهات رایج
شما بر اساس نتایج آزمون های خود، تصمیم‌ می‌ گیرید که تغییر مهمی در دوران شغلی خود بدهید
نتایج آزمون ‌ها، تنها به مثابه‌ یک ابزار راهنما در تصمیم‌ گیری پیرامون دوران شغلی هستند و باید بخشی از استراتژی جامع برنامه‌ ریزی دوران شغلی شما باشد. این استراتژی باید شامل تعداد زیادی امتحانات و تمرینات خودارزشیابی، استفاده از دوستان قابل اطمینان و اعضای خانواده و در صورت امکان استفاده از متخصصان حرفه ‌ای باشد.
▪ آزمون موفقیت را چندان جدی نمی‌ گیرید
رزومه‌ شما خوب به نظر می‌ رسد، شما افرادی را در این سازمان می ‌شناسید و اعتماد زیادی به توانایی ‌های خود برای جلب توجه مدیر استخدام ‌کننده دارید. شما اعتبار زیادی برای آنچه که در مورد این آزمون ‌ها گفته می‌ شوند، قایل نیستید. اما باید این آزمون‌ ها را جدی بگیرید. سازمان ‌های برگزار کننده آزمون های روان ‌شناسی ، از این آزمونها به عنوان مهم ‌ترین روش ارزیابی داوطلبان شغلی استفاده می‌ کنند. اگر شما در این آزمون ‌ها موفق نشوید، برای مصاحبه هم دعوت نخواهید شد . اگر آزمونی وجود داشته باشد، باید تا حد امکان خود را برای موفقیت در آن آماده سازید.
▪ تمام شب قبل از آزمون را برای آمادگی خود بیدار می ‌مانید
شما این کار را به هنگام ورود به دانشگاه انجام داده ‌اید و حالا این امر به روش استاندارد مورد نظر شما برای شرکت در امتحان‌ ها و آزمون ‌ها تبدیل شده است. واقعیت آن است که این یک استراتژی خوبی نیست. دانشجویانی که بهترین نمرات را در امتحان ورودی دانشگاه‌ ها کسب کرده ‌اند، کسانی هستند که برای شرکت در آزمون های روان‌ شناسی شغلی تنها شب قبل از آزمون را به آماده‌ سازی خویش اختصاص می ‌دهند. اما کسی برنده است که آهسته و پیوسته حرکت می ‌کند. بنابراین شما که باید برای سنجش مهارت ‌ها و دانش خود، در آزمون های روان‌ شناسی شرکت کنید، ببینید پیش از فرا رسیدن روز آزمون، به چه قدر زمان برای مطالعه و آمادگی نیاز دارید. اما فقط شب قبل از آزمون مطالعه نکنید. آن شب را باید آرام باشید و به راحتی و به خوبی بخوابید. بدین ترتیب است که می ‌توانید به بهترین نتیجه‌ ممکن در آزمون دست یابید.

مترجم: گروه مترجمان میثاق مدیران
برای اطلاعات بیشتر
کتاب:
«چتر نجات شما چه رنگی است؟» ریچارد بولز ، ۲۰۰۱

منبع : نشریه میثاق مدیران