اختلالات نوروتیک

در عرف معمول پزشکی اختلال فوق به گروهی از اختلالات هیجانی اطلاق میشود که در آنها علائم جسمانی وروانی اختلال اصلی را تشکیل می دهند ۰در این اختلال قطع ارتباط با واقعیت آنطوریکه در سایکوز ها ( شدید روانی ) شایع میباشد وجود ندارد۰بعنوان مثال : بیمار هنوز قادر است که واقعیات دنیای خارج را ارزیابی نماید ۰ اگر چه ممکن است علائم برای بیمار ناتوان کننده باشد اما رفتار او نسبت به نرم های اجتماعی اختلال جدی ندارد ۰ اختلال نوروتیک در حد وسط یک طیفی از واکنشهای سازگاری از یک طرف واختلالات شخصیت از طرف دیگر قرار دارد ۰موقعی که حالتهای استرس شدید اتفاق می افتد ، در طول تصا دفات ، مرگ فرد مورد علاقه ، از دست دادن شغل ویا پول ،ممکن است اختلالات روانی موقتی حتی در شخصیتهای با ثبات قبلی بوجود آید ۰هر وقت که موقعیت استرس شدید بوجود می آید ، فرد معمولا” بهبودی خوبی نشان می دهد و یک زندگی استوار هیجانی وسود مند را از سر میگیرد۰
● میزان شیوع
اختلالات نوروتیک در جامعه خیلی شایع است بنظر میرسد که در نواحی شهری در مقایسه با مناطق روستائیبیشتر است ۰سنجشهائی که در رابطه با میزان شیوع انجام شده است، نشان می دهد که همه جا بین ۴۰ الی ۸۰ نفراز هر ۱۰۰۰ نفر جمعیت غالبا” از اختلالاتی با منشاء هیجانی رنج میبرند ۰همینطور در یک بیمارستان عمومی ، ۲۰ الی ۳۰ % از مردمی که به کلینیک مراجعه میکنند احتمالا”بیماریهائی در رابطه با عوامل روانی دارند ۰اختلالات نوروتیک در دهه های سوم وچهارم عمر وبه ندرت بعد از آن شروع میشود ۰بیماری در زنان در مقایسه با مردان خیلی شایعتر است ۰
● اختلالات اضطراب و ترس:
اضطراب از تجربیات نسبتا” شایع انسان است ویک واکنش طبیعی در برابر خطر ، موقعیتهای دشوار ، تعارضات و ناامیدیها میباشد ۰همه ما شیوه های متفاوتی در مقابله با احساسات اضطرابی خود از قبیل اجتناب از موقعیت استرس زا ، نادیده انگاشتن افکار مزاحم ، حتی فوران خشم خویش را متوجه موضوعی داریم . واژه اختلال اضطرابی به حالتی از اضطراب دائمی وشدید اطلاق میشود که با تمامی کوششهائی که برای کنترل آن بکار میرود اتفاق می افتد بعضی مواقع به دنبال یک استرس مشخص اتفاق می افتد ۰ اگر چه خیلی مواقع دلائل واضحی نمی توان پیدا کرد۰
● فرمهای شایع بروز:
بیمار مضطرب ممکن است با فرمهای متنوع بیماری مشاهده شود از جمله ۰
▪ اضطراب عمومی:
بیمار از علائم اضطرابی بسیاری شکایت می کند۰ این علائم هم روانی و هم جسمی هستند که به مقدار زیاد یاکم در سراسر روز ادامه دارداین علائم شامل احساس فشار یا ترس ، نگرانی ، طپش قلب ، لرزش ، احساس خفگی و غیره می باشد۰این حالت فشار مزمن ، در خواب وتوانائیهای بیمار ، در انجام فعالیتهای روزمره مزاحمت ایجاد میکند ۰
▪ اضطراب حاد ( حملات هراس )
اینجا بیمار از حملات ناگهانی اضطراب شدید شکایت می کند که کوتاه مدت بوده اما تمایل به تکرار دارند۰در طول هر حمله بیمار بوسیله احساساتشدید ترس یا هراس غوطه ور میشود۰بیقراری مشخص واینکه بیمار احساس میکند در حال از بین رفتن است ، اتفاق می افتد ۰بیمار میل به فرار دارد ویا اعمالی را جهت سبک کردن فشار درونی انجام می دهد۰
بیمار همچنین از طپش قلب مشخص ، تعریق یا لرزش شکایت میکند۰
▪ واکنش ترس :
به حالتی اطلاق می شود که در بیمار یک احساس غیر طبیعی وشدید ترس از برخی موقعیت یا موضوعات بی خطر به وجود می آید۰مواجهه مستقیم با موقعیت یا موضوع باعث حمله اضطرابی در بیمار میشود ۰با وجود این واکنش ترس اختلالی نادر بوده ودر سرویسهای بهداشت عمومی شایع نیست۰
بعضی مثالها عبارتنداز:
▪ ترس از مسافرت با اتوبوس ، ترن وآسانسور
▪ ترس از مکانهای بسته
▪ ارتفاعات
▪ چاقو
▪ سگ
▪ سوسک
▪ حمام
▪ مارمولک ودیگر حیوانات۰
تشخیص یک اختلال اضطراب به موارد زیر بستگی دارد:
۱) مجموعه ای از علائم اختصاصی
۲) نشانه های ویژه در تاریخچه
۳)فقدان یک بیماری فیزیکی واضح
الف) علائم اختصاصی اضطراب:
۱) علائم سوماتیک
۲) علائم روانی
علائم روانی :
از قبیل
ـ احساس ترس یا هراس
ـ بیقراری شدید
ـ نگرانی افراطی روی موضوعات کم اهمیت
ـ احساس فنا یا اضمحلال
ـ ناتوانی در تمرکز
ـ فراموشی
ـ حساسیت زیاد
ـ ناتوانی در حفظ آارامش می باشد۰
علائم سوماتیک:
که در نتیجه فعالیت بیش از اندازه سیستم اعصاب خودکار بوجود می آید۰
از قبیل :
ـ طپش قلب
ـ لرزش
ـ تعریق شدید
ـ احساس غرق شدن و خفگی
ـ سرگیجه
ـ تکرر ادرار و مدفوع۰
ب) نشانه های ویژه در تاریخچه :
شرح حال کاملی تهیه کنید ، مدت ، سیر و فرم شروع دوره فعلی بیماری را مشخص کنید۰در رابطه با وجود عوامل استرس که منجر به بیماری شده ویا مدت وسیر بیماری سوال کنید ۰اگر علائم مشابهی در گذشته اتفاق افتاده پیدا نمائید۰اگر وجود داشته است چگونه درمان شده است ۰حدود ناتوانی او را در بیماری فعلی به خصوص در حوزه های شغلی و اجتماعی یادداشت کنید۰
ج) فقدان یک بیماری فیزیکی واضح :
بخاطر اینکه بعضی مواقع اضطراب با دیگر اختلالات جسمانی مرتبط است ، لذا معاینه جسمی کامل قسمتی ضروری در تشخیص اختلال اضطراب میباشد۰بیماری که از پر کاری تیروئید رنج میبرد ، ممکن است با بیمار اضطرابی اشتباه شود ، اگر چه این مسئله بندرت اتفاق می افتد ۰اضطراب ازعلائم شایع در سایر اختلالات روانی خصوصا” افسردگی(در بیماران مسن ) می باشد ۰همچنین این علائم ممکن است در بیماران ( اعتیاد داروئی) ودیگر حالتهای نوروتیک وجود داشته باشد۰
● سیر و نتیجه
اضطراب برای اولین به دنبال یک عامل استرس زا اتفاق می افتد وکوتاه مدت بوده وبه خود فرد محدود است ۰بیشتر افراد یاد میگیرند که خود بر مشکلاتشان فائق آیند۰ فقط موقعی که استرس تکراری وطولانی باشد ودیگر مکانیسمها بی اثر شوند ، در فرد بیماری ایجادشده وباعث ناتوانی او میشود ۰معمولا” افرادی که علائم مزمن داشته ویا شخصیت مضطرب داشته باشند ، حتی به شکلهای خفیف استرس واکنش شدید نشان میدهند اینگونه اشخاص نیازمند درمان طولانی هستند۰
● اختلالات هیستریک
اختلالات هیستریک یا هیستری یک بیماری نوروتیک است که در آن علائم جسمانی ویا دیگر علائم بخاطر برخی سود و نفع فرضی یا حقیقی بوجود می آید۰ برای مثال :برای اجتناب از یک موقعیت سخت یا جلب توجه وحمایت نسبت به خود وغیره۰اغلب بیماران از انگیزه اساسی خود آگاهی ندارند۰ شکل غالب اختلالهیستریک ، یک علامت نمایشی از بیماری جسمانی بدون نشانه قطعی از بیماری فیزیکی میباشد ۰ این اختلال موقعی که فرد با موقعیت استرس زا روبرو میشود ، تکرار میشود۰ اگر چه اغلب در زنان خیلی شایع است ، اما هیستری میتواند در هر دو جنس اتفاق بیفتد۰
● فرمهای شایع بروز
بیماران هیستریک با تنوع وسیعی از علائم مشاهده میشوند۰
الف) علائم سوماتیک:بنظر میرسد که در بعضی از بیماران یک نوع خاص از علائم بطور تکراری اتفاق می افتد بعنوان مثال :
ـ فلج یکی از اعضاء بدن
ـ ناتوانی در حرف زدن یا دیدن
ـ درد حاد در ناحیه شکم
ـ استفراغ
ـ فقدان حس در یک قسمت از بدن وغیره
در سایر بیماران خصو صأ در زنان علائم متعدد سوماتیک مشاهده میشوند که از وقتی به وقت دیگر متفاوت است
ب) تشنج های هیستریک
این اختلال در طبقات پائین اجتماعی ، اقتصادی به مراتب شا یع تر است ۰در تشنج هیستریک بیمار سعی می کند که یک تشنج صرعی را نمایش دهد ۰ با وجود این بیهوشی کامل و حرکات پرشی قرینه در دستها و پا ها وجود ندارد ۰بی اختیاری ادرار و گاز گرفتن زبان مشاهده نمی شود ۰تشنج طولانی تر است واز نیم الی یک ساعت طول می کشد ۰در طول تشنج بیمار به محرک های درد آور از قبیل فشار با لای کره چشم پاسخ می دهد۰ وهمچنین چنانچه سعی کنید که چشم ویا دهان بیمار را باز کنید مقاومت می کند ۰تشنج هیستریک هیچ موقعی از شب اتفاق نمی افتد و تقریبا” همیشه در حضور سایر افراد روی می دهد۰علائم روانی :اینگونه از اختلالات هیستریک بندرت اتفاق می افتد ۰ در اینجا بیمار جدا” خود را از محیط استرس زا جدا می کند ویک فقدان کلی آگاهی از محیط اطراف و خودش را ارائه می کند ۰بعدا” هیچگونه خاطره ای از وقایعی که در طول حمله وجود داشته ندارد۰ (۰ فراموشی هیستریک) در نوع دیگر از این اختلال بیمار ممکن است از خانه وکاشانه خود سرگردان شده ونمیداند کجاست ویا نامش چیست ۰ این حالتها فرارهای هیستریک نامیده میشوند۰
دیگر نوع اختلال عبارت است از :
اختلال چند شخصیتی : در این اختلال بیمار هویت قبلی خود را فراموش می کند و خود را با شخصیت جدیدی منطبق میسازد ۰ و شروع به زندگی کرده یا اصرار دارد که شخص دیگریست وشغل ونام دیگری دارد ۰

منبع : پزشکان بدون مرز