شما برای تله فیلم چه کرده اید

انگار این روزها کوچک شمردن تله فیلم و انتقاد از آن تبدیل به نوعی ریتم یکنواخت شده است که نه کسی را آزار می دهد، نه کسی در مقام دفاع بر می آید، نه باعث خوشحالی کسی می شود و نه تاثیری در مسیر ساخت و عرضه تله فیلم دارد...
جالب تر ماجرا آنجاست که بیشتر این انتقادها از جانب کسانی است که خودشان با سرعت و بی دقت مشغول ساخت تله فیلم هستند و این نوع انتقاد و حمله به تله فیلم در واقع سرپوشی است بر نقاط ضعف کارهایی که عرضه داشته اند، جوابی ساده به تمامی انتقادها وجود دارد که شرم حضور ایرانی ما باعث می شود آن را به زبان نیاوریم. خب، تله فیلم نسازید، تفنگ که پشت گردنتان نگذاشته اند،
می شود شرم حضور و احترام سن و سال را کنار گذاشت و سوال های مهم تری هم پرسید؛ شما برای تله فیلم چه کرده اید؟، چند پله آن را ارتقا داده اید؟ کدام موضوع ها و شخصیت های جدید را آورده اید؟ کدام ساخت ها و تکنیک های روایی تازه یی را عرضه کرده اید؟
واقعیت ساری و جاری این است که هنوز بهترین تله فیلم ها متعلق به کسانی است که از آغاز در این عرصه بوده اند... نه جوان ترهایی که آمدند و به هر قیمت و به هر خفتی تن دادند تا تله فیلم بسازند، توانستند کاری تازه و در خور ارائه دهند و نه مدعوین از اهالی سینما، توانستند کاری در خور اسم خودشان و سابقه کاری شان ارائه دهند، هرچند دستمزدهای بیشتری گرفتند و در شرایط بهتری هم کار کردند... چرایی این مساله حداقل برای نگارنده واضح و روشن است اما دلیلی ندارد این موضوع در روزنامه مطرح شود...
فارغ از تمامی این حرف ها می خواهم کمی آرمانگرا باشم و بگویم از نظر من «تله فیلم واقعی» چگونه باید باشد؛ به نظرم اساساً تله فیلم محل طرح موضوع هایی است که جایش در سینما نیست، کمی روشنفکرانه تر، کمی با دغدغه هنری بیشتر، کمی تلخ، کمی واقعی، کمی آزاردهنده، کمی تکان دهنده و... تله فیلم می تواند محل عرضه فیلم های نوگرایی باشد که در سینما مجال تجربه اش نیست، اندکی هنری تر و اندکی شخصی تر حتی...
با کمال تاسف این مشخصات شامل حال بیش از ۹۰درصد تله فیلم ها نیست... البته این احتمال را هم رد نمی کنم که شاید تعاریف و انتظارهای من ممکن است درست نباشد، به عنوان کسی که چند تله فیلم ساخته و کم وبیش از آغاز دوره جدید، حضور داشته مشکلاتی که امروزه درگیرش هستیم از قرار زیر است؛
۱) بحث مالی؛
سقف مالی تعریف شده برای تولید تله فیلم دیگر جوابگو نیست و حداقل به ۵۰درصد افزایش نیاز دارد. قیمت فیلمنامه تله فیلم به افزایشی بیشتر از این هم نیاز دارد،
۲) بحث زمان ساخت؛
به عنوان یک فیلمنامه نویس معتقدم حداقل زمان لازم برای نوشتن یک فیلمنامه متوسط ۴ هفته (۲۸ روز) است. اکنون زمان تصویربرداری اکثر تله فیلم ها از زمان نگارش آنها کمتر شده است. بپذیریم ساخت فیلم خوب زمان و حوصله و دقت می خواهد و با شانس و تقدیر و سرعت نمی شود فیلم خوب ساخت... کار خوب احتیاج به زمان دارد.
۳) تصویب فیلمنامه؛
متاسفانه فیلمنامه هایی که با قواعد آشنای مرحوم سید فیلد، نوشته نمی شوند کمتر مجال عرضه پیدا می کنند و به سرعت کنار گذاشته می شوند یا مسیر بسیار سخت و طولانی را باید طی کنند... آموزه های سید فیلد به درد نقد فیلم و فیلمنامه می خورد اما نمی شود با آن آموزه ها کاری تازه نوشت، فقط برای شروع خوب است و تله فیلم برای شروع اصلاً خوب نیست،
۴) خودنویسنده پنداری کارگردانان؛
عقده یی که اگر درمان و چاره یی برای آن پیدا نشود به زودی نسل فیلمنامه نویسان به نسل منقرض دایناسورها خواهد پیوست...
۵) مناسبت های تقویمی؛
متاسفانه برای تله فیلم تعریف تقویمی درست شده و همین مساله تبدیل به اصلی ترین عامل تنزل تله فیلم شده است. اگر در زمانی قبل تر فیلمسازی، کارگردانی، دغدغه یی داشت که می خواست عرضه کند، امروز باید به تقویم نگاه کند که چه موضوعی را می تواند هماهنگ با فلان مناسبت تقویمی بکند تا بتواند فیلم بسازد. جسارت خدمت متولیان متعدد تله فیلم نباشد اما گمان می کنم برای مناسبت های تقویمی سخنرانی، برنامه سازی، کلیپ، وله، شعر و تصویر بهتر می تواند جوابگو باشد تا اینکه یک گروه حدود ۳۰ نفری را مجبور کنیم ظرف ۲۰ روز با میانگین ۱۶ ساعت کاری تله فیلمی را نوشته، ساخته، مونتاژ و پخش کنند و باز گمان می کنم اگر تجدید نظری مدیریتی صورت بگیرد و تله فیلم از چارچوب مناسبتی خلاص شود شاید اصلی ترین مشکل امروز و الان تله فیلم ها حل شود... فرق این نگاه با آن نگاه فرق ساختن شیشه است با تولید ظرف یکبار مصرف،
۶) فضای نامناسب انتقادی؛
و باز هم متاسفانه منتقدان ما دریغ می کنند از تشریح و باز تشریح یک تله فیلم خوب از تله فیلم بد، بیشتر نقدها معطوف به عوامل عنوان بندی است تا خود فیلم ها.
● نکته آخر خوشبینانه
همچنان باور دارم که کار خوب دیده می شود، کاری که برایش زحمت کشیده شده دیده می شود... بینندگان به راحتی با کار خوب ارتباط برقرار می کنند و از کار بد و متوسط رو برمی گردانند... باید به بیننده احترام گذاشت، مطمئن باشید هر چقدر پولی که صرف ساخت تله فیلم شود پولی نیست که به جیب سازندگان سرازیر شود بلکه روانه خانه های بینندگان و تماشاگران می شود تا تصویری بهتر، بازیگرانی مناسب تر، دکوری آماده تر و داستانی زیباتر را به تماشا بنشینند.

حجت قاسم زاده اصل
فیلمنامه نویس و کارگردان

منبع : روزنامه اعتماد