دیپلماسی فوتبالی

فوتبال، از یک ورزش به صنعتی تبدیل شده که ممکن است روابط روسیه و بریتانیا را از بن بستی که با مرگ مرموز الکساندر لیتویننکو ، مأمور سابق FSB در نوامبر ۲۰۰۶ در لندن به آن کشیده شده بود، خارج کند.
مسکو و لندن با تسهیل روند تهیه ویزا برای طرفداران فوتبال دست به اقدام بی سابقه‌ای زدند. این اقدام بسیار مهم است و اهمیتش شامل مسائلی بیش از خود ورزش می‌شود.
جستجوی واسطه ای برای حل مشکلات سیاسی، یک روش آزموده و مطمئن است. بیایید «دیپلماسی پینگ پنگ » را در دهه ۷۰ میلادی به خاطر بیاوریم. زمانی که دو دولت آشتی ناپذیر ایالات متحده امریکا و چین از طریق بازی تنیس روی میز موفق به ایجاد روابط حسنه بین خود شدند. اوائل امسال نیز «دیپلماسی موسیقی» هنگامی که ارکستر فیلارمونیک نیویورک در «پیونگ یانگ» سرود ملی ایالات متحده آمریکا را نواخت، به بهبود روابط کره شمالی و ایالات متحده - در حالیکه کره شمالی رسماً در حالت جنگ با آمریکاست – کمک کرد.
مواجهه سیاسی بین روسیه و بریتانیا پس از خودداری صریح مسکو از مسترد کردن «آندره لوگووی» تاجر به بریتانیا، با استناد بر قانون اساسی روسیه آشکار شد. بریتانیا، لوگووی را که اکنون یکی از نمایندگان مجلس دوما است ، مظنون به ایفای نقشی در جریان مسمومیت «لیتویننکو» با پولوتنیم رادیواکتیو می داند. مراجع قانونی روسیه، بر عرضه مدارک کافی برای اثبات اتهام و گزارش رسمی پس از مرگ توسط بریتانیا پافشاری می کنند.
از آن پس مشکلات پی در پی به وقوع پیوست.
لندن چهار دیپلمات روس را اخراج و مذاکرات مربوط به تسهیلات اخذ ویزا را متوقف کرد. مسکو نیز در مقابل چهار دیپلمات بریتانیایی را بیرون راند. سپس لندن از برقراری هرگونه ارتباطی با FSB، اصلی ترین تشکیلات ضد تروریست روسیه خودداری کرد.
در اعتراض به این عمل وزارت خارجه روسیه تصمیم این کشور را مبنی بر پایان دادن به مشارکت دوجانبه برای حمله به تروریسم و تعویق موضوع ویزاها ، به مقامات رسمی بریتانیا اعلام کرد. بریتانیا نیز با دشوار کردن مقرارت اخذ ویزا برای مقامات رسمی روسیه مقابله به مثل کرد.
نایب سخنگو «ولادیمیر پختین» (حزب متحد روسیه) در مجلس دوما، لندن را به جهت استفاده از معیارهای متناقض در برابر مظنونان تروریست و به خصوص «بوریس برزوسکی» تاجر و جاسوس چچنی «احمد زاکایف» که در فهرست متهمان تحت تعقیب روسیه بودند ، توبیخ کرد.
پس از متوقف شدن مشارکت دوجانبه در مبارزه با تروریسم ، گسترش روابط متعارف غیرممکن شد.
این روابط زمانی تیره تر شد که لندن موفق به اجابت تقاضای مسکو در بهره برداری از شعب منطقه ای شورای بریتانیا نشد. مسکو این دفاتر را در اول ژانویه ۲۰۰۸ به این دلیل که لندن برای گشایش دفتر مرکزی و منطقه ای شورای بریتانیا اجازه نخواسته بود، تعطیل کرد.
بریتانیا مقامات را به توافق نامه سال ۱۹۹۴ برای مشارکت در امور فرهنگی، علمی و آموزشی ارجاع داد اما وزارت خارجه روسیه اصرار کرد که این مدرک در چهارچوب خود موضع حقوقی یا روند ایجاد و راه اندازی دفاتر شورای بریتانیا را مشخص نکرده است.
این دو کشور چگونه می توانند راهی برای رهایی از این بن بست بدون از دست دادن وجهه خود بیایند؟
جدا از دیپلماسی، روابط اقتصادی دوجانبه در حال شکوفایی است.سال گذشته، بریتانیا یکی از مهم ترین سرمایه گذاران خارجی در روسیه بوده و در اصل، این موضوع پایه خوبی برای غلبه بر اختلافات سیاسی به شمار می رفت. چراکه برای هدایت روابط دو جانبه به مسیر صحیح نیاز به یک واسطه احساس می شد.
ولی پس از آن واسطه‌ای بهتر، یعنی فوتبال پیدا شد. فینال مسابقات جام UEFA بین زنیت سن پطرزبورگ و گلاسگو رنجرز در ۱۴ مه در منچستر برگزار شد و فینال دیگر لیگ برتر بین دو تیم بریتانیایی چلسی و منچستر یونایتد در ۲۱ مه در مسکو برگزار خواهد شد.
دیمیتری مدودیف که در این ماه سوگند ریاست جمهوری را یاد کرده، در مصاحبه ای با یک روزنامه بریتانیایی خاطرنشان کرد که مشارکت دوجانبه کاملاً از سر گرفته خواهد شد. لندن به سرعت با تأیید آمادگی برای بهبود روابط با روسیه پاسخ خود را اعلام کرد.
خبرگزاری کرملین گزارش داده که اخیراً مدودیف و نخست وزیر بریتانیا گوردون براون در یک گفتگوی تلفنی بر ملاقات دونفره ای در نشست آینده G۸ در ژاپن توافق کرده اند.
رئیس جمهور روسیه فرمان خاصی صادر کرد که به موجب آن بیش از ۴۰۰۰۰ از طرفداران بریتانیایی با در دست داشتن پاسپورت و بلیت مسابقه، قادر به ورود به روسیه خواهند شد.با اینکه بریتانیا اخذ ویزا را لغو نکرد، تسهیلاتی برای طرفداران روسیه به وجود آورد و آنها بدون پرداختن هزینه های کنسولگری موفق به اخذ ویزا شدند.
بنابراین، هر دو دولت از ورزش به عنوان بهانه ای در برداشتن یک قدم سیاسی مهم برای اظهار آمادگی برای برقراری روابط حسنه و پشت سرگذاشتن بحران حاضر، استفاده کردند. «دیپلماسی فوتبال» به عنوان یکی دیگر از موارد موفق حل مشکلات ظاهراً حل نشدنی ، ثبت خواهد شد.

منبع : خبرگزاری آفتاب