۶ چالش پیش‌روی لبنان

در پی انتخاب میشل سلیمان به عنوان رییس جمهور لبنان -امری که به بن بست سیاسی چند ماهه در لبنان پایان داد- خبرگزاری Reuters به مشکلاتی اشاره می‌کند که در پیش روی دولت جدید لبنان قرار دارند. این مشکلات، موضوعاتی هستند که در توافق گروه‌های متخاصم لبنان در روز چهارشنبه لحاظ نشده و می‌توانند باعث بوجود آمدن درگیری‌هایی جدید در لبنان شوند.
خلع سلاح حزب‌الله - موضوع قطعنامه شماره ۱۵۵۹ سازمان ملل متحد
موضوع خلع سلاح حزب‌الله در قلب تمامی بحران‌های پیشین در لبنان قرار دارد. مانور نظامی ماه گذشته طرفداران حزب‌الله در بیروت و خلع سلاح گروه‌های دیگر توسط این گروه، به درخواست بسیاری از گروه ها برای خلع سلاح حزب‌الله شدت بخشیده است.
این گروه شیعه –که ادعا می‌شود توسط ایران و سوریه حمایت می‌شود- تنها گروهی است که بعد از اتمام جنگ داخلی لبنان در سال های ۱۹۷۵ تا ۱۹۹۰ اجازه یافت برای مقاومت در برابر ارتش رژیم صهیونیستی و بازپس گیری زمین های اشغال شده جنوب لبنان توسط این کشور، مسلح باقی بماند. پس از عقب نشینی اسراییل از سرزمینها اشغالی در سال ۲۰۰۰ برخی از گروه های لبنانی برای اولین بار درخواست خلع سلاح حزب‌الله را مطرح کردند.
حزب‌الله که قدرتمندترین گروه لبنان است اعتقاد دارد برای حفظ تمامیت ارضی لبنان و دفاع از این کشور در برابر حملات اسراییل نیاز به نگه داشتن سلاح و مهمات دارد. این گروه اعلام کرده است تنها در صورتی آماده خلع سلاح است که برنامه ای استراتژیک برای دفاع از کشور لبنان ریخته شود و این گروه نیز جزئی از این برنامه باشد. منتقدان اعتقاد دارند مسلح بودن حزب‌الله مانعی جدی بر سر راه ساخت کشوری قدرتمند و یکپارچه است.
بر اساس توافق انجام شده میان گروه ها به میانجیگری قطر که به درگیری‌های اخیر در لبنان پایان داد این موضوع در نشستی میان رهبران احزاب، به ریاست رییس جمهور لبنان حل و فصل خواهد شد. گفتنی است گفتگوهای قبلی بر سر این موضوع در سال ۲۰۰۶ به شکست انجامیده است.
شورای امنیت سازمان ملل در قطعنامه شماره ۱۵۵۹ که در سال ۲۰۰۴ تصویب شد با اشاره‌ای روشن به حزب الله، خواهان خلع سلاح تمامی گروه ها در لبنان شده است.
● روابط با سوریه
رییس جمهور جدید لبنان و دولت این کشور با چالشی بزرگ بر سر بهبود روابط با همسایه قدرتمند این کشور یعنی سوریه روبرو هستند. سوریه که تا سال ۲۰۰۵ سیطره‌ای غیرقابل تردید در جریانات لبنان داشت، پس از ترور رفیق حریری نخست وزیر اسبق لبنان و در پی اعتراضات مردمی مجبور به خارج کردن نیروهای نظامی خود از لبنان شد. دمشق اعتقاد دارد دولت کنونی لبنان نسبت به سوریه دشمنی می‌ورزد.
روابط دیپلماتیک بین سوریه و لبنان مدتهاست قطع شده است و دولت سوریه علی رغم فشار کشورهای غربی بر این کشور برای گشایش سفارت سوریه در بیروت، از این کار سرباز زده است. ائتلاف برنده مجلس لبنان که پس از تخلیه نیروهای سوریه از این کشور به قدرت رسید مخالف نفوذ سوریه در لبنان است.
سعد پسر رفیق حریری که رهبری این ائتلاف را بر عهده دارد دمشق را به کشتن افراد ضد سوری و قاچاق اسلحه به داخل لبنان با هدف ناآرام کردن این کشور متهم می‌کند. اتهاماتی که همواره توسط سوریه رد شده است.
شاخه سیاسی جنبش امل و حزب‌الله لبنان که توسط سخنگوی پارلمان لبنان «نبیه بری» رهبری می شوند ارتباطات گسترده‌ای با سوریه دارند.
● امنیت، کمپ‌های آوارگان فلسطینی
نیروهای امنیتی لبنان نتوانسته‌اند پس از خروج نیروهای سوری از این کشور، امنیت را در لبنان برقرار سازند. پس از خروج نیروهای سوری ۱۰ ترور، چندین بمب‌گذاری و قیامی توسط مبارزین اسلامی در شمال لبنان اتفاق افتاده است.
هر چند ارتش لبنان شورش مبارزین مسلمان در کمپ آورگان فلسطینی نهر البارد در سال ۲۰۰۷ را به شدت سرکوب کرد، ولی در جریان این سرکوب ۱۶۹ سرباز لبنانی کشته شدند. کمپ‌های فلسطینیان که توسط گروه‌های مختلف مسلح فلسطینی کنترل می‌شوند کاملا از کنترل ارتش و دولت لبنان خارج هستند.
● قطعنامه شماره ۱۷۰۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد
بر طبق این قطعنامه که در یازدهم آگوست سال ۲۰۰۶ و در پی اتمام جنگ ۳۴ روزه اسرائیل و حزب‌الله لبنان تصویب گردید هزاران نیروهای حافظ صلح سازمان ملل به همراه پانزده هزار تن از نیروهای ارتش لبنان در جنوب این کشور مستقر شدند؛ منطقه‌ای که پیش از آن تنها بوسیله حزب‌الله کنترل می‌شد. هر چند این قطعنامه منجر به قطع جنگ میان اسراییل و حزب‌الله شد، اما دو طرف هنوز پیمان آتش بسی با یکدیگر امضا نکرده‌اند.
چالش های پیش روی این قطعنامه همچنین شامل نقض مکرر حریم هوایی لبنان توسط اسراییل، پرتاب یک راکت بوسیله گروه های فلسطینی به سمت اسراییل و سه حمله به نیروهای حافظ صلح سازمان ملل است. در یکی از این حمله‌ها شش سرباز حافظ صلح سازمان ملل موسوم به UNIFIL کشته شدند.
شورای امنیت همچنین نگرانی خود را از گزارشهای منابع اسراییلی و لبنانی مبنی بر مسلح کردن حزب‌الله و مبارزین فلسطینی توسط سوریه ابراز کرده است.
● تحقیق در مورد ترور رفیق حریری
سازمان ملل متحد در حال تشکیل گروهی برای تحقیق در مورد قتل رفیق حریری و دیگر افراد مخالف سوریه در لبنان است. شورای امنیت سازمان ملل در ماه می سال ۲۰۰۷ رای به تشکیل این محفل داد، ولی کشور لبنان هیچگاه این برنامه را کاملا تایید نکرده است و به نظر می‌رسد قصد تشکیل دادگاه برای مظنونین به انجام این اعمال را ندارد. این موضوع یکی از موارد مورد منازعه میان گروه های طرفدا و گروه های مخالف سوریه در لبنان است.
● اقتصاد
بحران سیاسی، ترور، نبرد نهر البارد و جنگ ۳۴ روزه با اسراییل همگی بر اقتصاد به شدت ضعیف لبنان تاثیر گذاشته‌اند. اقتصاد لبنان در سال ۲۰۰۶ تفاوت چندانی با قبل نداشت، ولی در کمال تعجب در سال ۲۰۰۰۷ رشدی ۴ درصدی را تجربه کرد. کابینه در حال تغییر لبنان تعهد کرده است دو شبکه مخابراتی را خصوصی گرداند. انتظار می‌رود با فروش این شرکتها بتوان قرض‌های دولت لبنان را پرداخت کرد.
دولت جدید همچنین قرار است اصلاحات زیادی در صنعت انرژی این کشور که مدتهاست به حالت تعلیق در آمده است، بوجود آورد. انتظار می‌رود که این مهم نیز چالشی بزرگ پیش روی دولت جدید لبنان باشد.

مرجع : reuters

منبع : خبرگزاری آفتاب