بازتاب شناسی

بازتاب شناسی یا Reflexology روش درمانی بر پایه درمان بیماری و دردها با وارد آوردن فشار به دست ها و پاها، می باشد. ارتباطی مشخص بین نواحی خاصی در دست ها و پاها با قسمت های خاصی در بدن وجود دارد.کلیه نقاط بدن از طریق نقاط موجود در دست ها و پاها قابل درمانند. به این نقاط خاص ،‌نقاط بازتابی می گویند. در این روش درمانی ، با کمک سر انگشت شست دست و دیگر انگشتان ، نقاط بازتابی تحت فشار قرار می گیرند. فشار انگشتان باید محکم و عمیق بوده و در عین حال آزار دهنده نباشد و به گونه ای وارد شود که شخص تحت درمان ، در نقاط مختلف پاها و دست ها ، حساسیت متفاوتی احساس کند. این که شخص در چه نقاطی ، چه میزان درد و حساسیت دارد به بازتاب درمانگر کمک می کند تا به بیماری در قسمت های مختلف بدن پی ببرد.در واقع کار بازتاب درمانگر در این مرحله ،‌شناسایی قسمت هایی از بدن است که از حالت تعادل خارج شده و به اصطلاح بیمار شده اند با شناسایی این بخش ها ، می تواند آن ها را درمان کند.
این شیوه درمانی در واقع روشی جدید در طب غرب است ام ریشه آن در شیوه های مشابه درمانی از طریق ماساژ پا،‌قرن ها در نقاط مختلف جهان سابقه داشته است . چینی ها، روش های مختلف فشار درمانی را بیش از ۵۰۰۰ سال پیش آزموده اند و احتمال می رود که این روش ها ، چیزی مشابه روش امروزی بوده ند.شواهدی هم وجود دارد مبنی بر اینکه مصرباستان آگاه بودند و آن را به کار می بردند.همچنین روش های مشابهی نیز در هند و ژاپن شناخته شده اند.
در بین برخی از سرخپوستان قبایل آمریکای شمالی نوعی بازتاب درمانی پا رایج بود، به خصوص ، سرخپوستان چروکی ، که این روش درمانی را تا قرن هفدهم به کار می بردند و تا به امروز ، همچنان این شیوه را به عنوان بخشی از آیین شفابخشی خود ادامه می دهند.
در عین حال ارتباطی خاص بین دست ها و پا ها وجود دارد که مناطق مرتبط را ایجاد می کنند. شانه و بالای ران ، آرنج و زانو،‌مچ دست و مچ پا ، کف دست و کف پا مناطق مرتبط را تشکیل می دهند. بازتاب درمانگر علاوه بر اینکه می تواند مستقیما روی ناحیه مورد نظر کار کند،‌قادر است غیر مستقیم ، بر روی مناطق مرتبط عمل کند به خصوص در شرایطی که بخش مورد نظر به راحتی در دسترس درمانگر نباشد یا بسیار دردناک باشد، استفاده از نقاط مرتبط سود بخش خواهد بود. مثلا اگر بیمار از د رد بسیار در ناحیه زانوی راست رنج می برد، درمانگر با وارد آوردن فشار با کمک روش های بازتاب درمانی به آرنج دست راست بیمار و ماساژ این قسمت می تواند به درمان بیمار اقدام کند. در صورتی که مچ پای چپ بیمار شکسته باشد، مچ دست چپ را می توان ماساژ داد.
بازتاب درمانی چون دیگر شیوه های درمانی مکمل ،‌مبنای علمی مستدلی ندارد، تنها ۷۰۰۰۰ پایانه عصبی در کف هر پا وجود دارد. بازتاب درمانرها معتقدند که با آوردن فشار در نقاط بازتابی می تان جریان انرژی را در نواحی طولی بدن متعادل ساخت و به عملکرد صحیح بدن یاری رساند.
یکی از عمده ترین دلایل ایجاد بیماری و از دست رفتن سلامت بدن ، فشارهای عصبی و استرس می باشند. فشار زندگی روزمره ، تاثیری زیان بخش بر سلامت جسمی ما دارد. به علاوه ما هر روز در تماس مستقیم با آلاینده ها،‌آلودگی هوا ، مواد افزودنی و نگهدارنده در خوراکی ها و زندگی شهری هستیم . فشارهای عصبی به انواع و اقسام راه ها ، زندگی ما را تحت تاثیر قرار می دهند و سبب بروز بیماری های جسمی می شوند. انواع سردرد ومیگرن ، انقباض ناحیه گردن ، کمردرد، سوءهاضمه ،‌ضعف سیستم ایمنی ، فشار خون بالا ، ناراحتی های پوستی و سرما خوردگی های مقطعی همه و همه از جمله عوارض فشارهای عصبی می باشند. گرچه بازتاب درمانگر نمی تواند مانع بروز فشارهای عصبی در زندگی روزمره مان شود اما می تواند ما را در برخورد بهتر با فشارهای کمک کند و آرامش بیشتری در ما به وجود بیاورد.
در این شیوه درمان، جسم به عنوان یک پیکره وتحد درمان می شود نه به عنوان مجموعه ای از علائم و دربردارنده سلامت هم جسم و هم روح می باشد. با این روش می توان بیماری های ناشی از فشارهای عصبی را متوقف نمود.درمانگر پیش از شروع درمان ، سابقه ای دقیق از بیمار تهیه می کند. او راجع به کلیه نکاتی که به شما و سلامت و سابقه بیماری هایتان،‌حتی عادت خواب و شیوه زندگی ،‌تغذیه و شرایط احساسی شما مربوط باشد، سوال کرده و نتایج را با دقت یادداشت می کند. درمانگر با توجه به این یادداشت می تواند بر نوع درمان مناسب شما به عنوان یک فرد ، متمرکز شود. آنگاه باید در حالت آرامش، به راحتی دراز بکشید.گرن ، کمر و پاها باید از تکیه گاه مناسبی برخوردار باشند، بخصوص پاها در موقعیتی قرار داده شوند که درمانگر به آزادی بتواند روی آن ها کار کند. در ابتدا پاها و کلیه علائم ظاهری آن ، سختی پوست ، تاول ها میخچه ها و ناخن ها بررسی می شوند و برای اینکه بیمار با دست درمانگر آشنا شود ، پاها را با کمی پودر تالک ماساژ می دهند. این عمل باعث می شود تا رطوبت پا جذب تالک شود و پاها به حالت آرامش برسد.
قسمت های مختلف بدن ، معمولا در راست و چپ بدن تکرار می شوند و نقاط بازتاب نیز در همان سمت بدن ، در هر دو پا وجود دارند. بعضی قسمت ها ی بدن مثل قلب فقط در یک سمت بدن موجودند و در نتیجه فقط به یک پا مربوط می شوند. در مورد قلب ، فقط پای چپ باید ماساژ داده شود.
همان طور که گفتیم نقشه بدن در شکل دست ها و پاها بازتاب می یابد. درمان غالبا با نقاط بازتابی پای راست آغاز می شود و با پای چپ ادامه می یابد. البته نظر برخی از متخصصان در این مورد خاص بر عکس است . یک دوره کامل درمان معمولا یک ساعت به طول می انجامد و هر دو هفته تکرار می شود. در واقع ، واکنش مثبت به بازتاب درمانی وقتی آغاز می شود که بدن شروع به دفع سموم نماید. با اینکه ممکن است گاه در یک جلسه ، بیمار به بهبود قابل توجهی دست یابد اما برای حصول اطمینان از قطعی بودن درمان ، حداقل بایستی سه جلسه درمان را ادامه داد. برخی مایلند هر شش هفته یا هر دو ماه یک بار به بازتاب درمانگر مراجعه نمایند تا تعادل و سلامت خود را تضمیمن کنند.

مترجم و تخلیص: پریا نفیسی

منبع : انجمن درمانگران ایران