سفر کوشنر به عراق با چه هدفی؟

تحولات عراق این روزها با سه رخداد هم­زمان شده است. نخست سفر غیر منتظره و از قبل اعلام نشده برنار کوشنر، وزیر امور خارجه فرانسه، است که با اعلام خروج ابراهیم جعفری از حزب دعوت اسلامی و تشکیل حزبی دیگر هم­زمان شده و دیگری مطرح بودن معاهده امنیتی عراق و آمریکا که می­تواند حضور نظامی آمریکایی­ها را در عراق طولانی مدت کند.
بدیهی است هر سه موضوع بر سفر کوشنر به عراق تاثیر می­گذارد. از این نظر که وی درباره وضعیت سیاسی عراقی­ها و احزاب عراقی و چگونگی تشکیل دولت وحدت ملی با عراقی­ها گفت و گو خواهد کرد و در همین رابطه درباره حضور نظامیان آمریکایی در عراق و در همین راستا درباره معاهده امنیتی بغداد -واشنگتن نیز بطور مفصل گفت و گوهایی خواهد داشت.
موضوعی که بحث و جدل­های بسیاری را در عراق موجب شده است. معاهده­ای که نوری مالکی، نخست­وزیر عراق، بر اساس توافقی که با جورج بوش، رئیس جمهوری آمریکا، منعقد کرده سنگ بنای آن گذاشته شده است.
● کوشنر در عراق
برنار کوشنر، وزیر امور خارجه فرانسه، روز شنبه از عمان پایتخت اردن وارد مرکز هوایی امام علی (ع) در ناصریه ۳۶۰ کیلومتری جنوب بغداد شد تا نخستین دیپلمات خارجی باشد که پا به این مرکز هوایی می­گذارد.
وی دقیقا در کنار آثار باستانی زقوره اور منطقه باستانی به جا مانده از دوران سومری­ها مستقر شد تا علاوه بر اعلام ورودش به عراق نخستین مقام رسمی باشد که بطور رسمی از آثار باستانی عراق دیدن می­کند.
ورود وی به مرکز هوایی امام علی (ع) در حالی صورت گرفت که چند ساعت قبل از رسیدنش این محل مورد حمله تروریستی قرار گرفته بود.
ورود کوشنر به عراق به اندازه­ای غیرمترقبه بود که مقام­های عراقی نیز از ورود وی خبر نداشتند. به گونه­ای که عادل عبدالمهدی، معاون اول رئیس جمهوری عراق، که در مراسم خداحافظی شماری از نیروهای استرالیایی در مرکز نظامی استقرار این نیروها در ناصریه شرکت کرده بود در جریان مراسم خبر ورود کوشنر را به وی اطلاع می­دهند و وی مجبور می­شود فورا مراسم را ترک کرده و به استقبال کوشنر برود.
عادل عبدالمهدی در استانداری ناصریه بطور رسمی با کوشنر دیدار کرد و ورودش به عراق را به وی خیر مقدم گفت. عادل عبدالمهدی خود از تحصیلکردان رشته اقتصاد در فرانسه است و مدرک دکترای خود را در همین رشته در این کشور دریافت کرده است. وی سال­ها در فرانسه ساکن بوده و بسیار خوب به زبان فرانسه صحبت می­کند.
پس از گذشت مدت کوتاهی کوشنر و عبدالمهدی به اتفاق هم به دیدار آثار باستانی شهر سومر می­رونند. در حالی که تدابیر شدید امنیتی بلافاصله در محیط محل حضور آنها حاکم می­شود.
ساکنان استان ذی قار از حضور کوشنر بسیار استقبال کردند و از وی خواستند زمینه حضور کارشناسان، مهندسان، سرمایه­گذاران و شرکت­های فرانسوی برای حضور در عراق را فراهم آورد.
کوشنر همچنین در مدت حضورش در ناصریه با شرکت در کنفرانس فرصت­های سرمایه­گذاری در استان ذی قار که در دانشگاه ذی قار برگزار می­شد از این دانشگاه نیز بازدید به عمل آورد. رئیس دانشگاه ذی قار در دیدار با وزیر امور خارجه فرانسه از وی خواست، زمینه همکاری­های گسترده میان دانشگاه ذی قار با دانشگاه­های فرانسه را فراهم آورده و زمینه تبادل اطلاعات میان استادان دو کشور را فراهم کند.
دیدار کوشنر از ناصریه برای وی خاطره­انگیز شد. سفر وی به عراق از معدود سفرهایی بود که وی شاهد چنین استقبال گرم مردمی در یک کشور عربی می­شد و از او تقاضا می­کردند فعالیت گسترده فرانسوی­ها را در کشورشان فراهم آورد.
کوشنر از این استقبال به اندازه­ای بوجد آمد که با شرکت در یک مصاحبه مطبوعاتی گفت:« کشورش نمی­خواهد تنها در یک زمینه محدود در عراق فعالیت کند. عراق کشور بزرگی است که امکان فعالیت­های گسترده فرانسه در آن وجود دارد. سفرم به عراق خود نامه محبت و صلح را به همراه دارد.»
وی در ادامه افزود:« ما بدنبال آن هستیم که یک رابطه خوبی را با ملت عراق ایجاد کنیم و راه­های همکاری با دولت عراق را گسترش دهیم.»
کوشنر همچنین گفت:« ما حاضریم در پروژه­های گردشگری، پروژه­های عمرانی و ساخت و ساز با هماهنگی دولت مرکزی در بغداد فعالیتمان را در عراق آغاز کرده و سرمایه­گذارانمان را به این کشور بکشانیم.»
وزیر امور خارجه فرانسه همچنین متعهد شد برای ثابت کردن میزان محبت و علاقه­اش به مردم عراق چهار کودک عراقی مبتلا به بیماری قلب را برای درمان به فرانسه اعزام کند.
عبدالمهدی نیز در این دیدار بر گسترش روابط با دولت فرانسه تاکید کرد و با یادآوری روابط تاریخی فرانسه و عراق خواستار حضور هر چه بیشر سرمایه­گذاران فرانسوی در عراق شد.
کوشنر همچنین هدف از سفر به عراق را حمایت پاریس از کمک به بازسازی عراق، اعطای کمک­های بیشتر به دولت بغداد و کمک به تحقق آشتی ملی در این کشور عنوان داشت.
کوشنر پس از دیدار از شهر ناصریه شبانه راهی بغداد شد تا در آنجا با مقام­های ارشد عراقی از جمله رئیس جمهوری و نخست­ وزیر عراق دیدار کند. وی پس از آن امروز راهی اربیل می­شود تا کنسولگری کشورش در آن شهر را با حضور نوچیروان بارزانی پسر مسعود بارزانی و نخست وزیر اقلیم کردستان افتتاح کند. افتتاح کنسولگری فرانسه در بصره نیز از دیگر برنامه­های سفر کوشنر به عراق است.
جابر حبیب جابر یکی از اعضای گروه روابط خارجی پارلمان عراق و از اعضای ائتلاف یکپارچه عراق درباره سفر کوشنر به عراق گفت:« قرار است کونشر در جریان سفرش به عراق کنسوگری­های کشورش در شهرهای اربیل و بصره را افتتاح کند.»
وی در ادامه افزود:« حضور در ساخت پالایشگاه­های نفتی و استخراج از منابع نفتی این کشور از دیگر اهداف سفر کوشنر به عراق است.»
حبیب جابر همچپنین تاکید کرد، سفر کوشنر به عراق بخوبی نشان می­دهد که فرانسوی­ها تا چه اندازه از بهبود وضعیت امنیتی و سیاسی در عراق که اخیرا بدست آمده آگاه شده­اند و گمان می­رود آغازگر فعالیت شرکت­های فرانسوی برای سرمایه­گذاری در چاه­های نفت عراق باشد. بویژه این که قیمت­های جهانی نفت نیز بسیار افزایش یافته و این موضوع می­تواند باعث حضور پررنگ­تر شرکت­های نفتی فرانسوی در عراق ­شود.
وی سپس با اشاره به عزم فرانسه در افتتاح کنسولگری­های خود در دو شهر بصره و اربیل گفت:« این موضوع پیغام بسیار روشن و خوبی به کشورهای عربی است که برای افتتاح سفارتخانه­های خود در بغداد فعالیت بیشتری داشته باشند و کمک کنند عراق به نقش بین­المللی خود باز گردد.»
بدین ترتیب پیش­بینی می­شود روابط عراق و فرانسه بر خلاف آنچه بسیاری از کارشناسان پیش­بینی می­کنند بسرعت گسترش یابد و دوران رکود در مناسبات دو کشور بسرعت کاهش یابد.
همچنین بسیاری از کارشناسان و حتی مقام­های عراقی امیدوارند با گسترش روابط عراق و فرانسه در پی سفر کوشنر به عراق، بتواند به خروج عراق از بند ۷ منشور سازمان ملل کمک کند. بویژه این که فرانسه یکی از کشورهای مهم عضو شورای امنیت سازمان ملل محسوب می­شود.
افتتاح کنسولگری فرانسه در اربیل نیز از اهمیت بسزایی برای کردها برخوردار است. آنها پس از این اقدام انتظار دارند سیل سرمایه­های فرانسوی­ها متوجه کردستان شده و بدین ترتیب صفحه تازه­ای در روابط کردستان با فرانسه بوجود آید.
● جعفری حزب تشکیل داد
از سوی دیگر ابراهیم جعفری، نخست وزیر سابق عراق، ضمن اعلام رسمی خروجش از حزب دعوت اسلامی جریان جدید سیاسی­اش را تشکیل داد تا حزبی جدید در عراق شکل گرفته باشد.
وی امروز ضمن حضور در محل جریان جدیدش و اعلام رسمی موجودیت آن گفت:« من با حزب جدیدم در انتخابات آینده استانداری­ها شرکت خواهم کرد. جریان ما از حزب دعوت کاملا جدا است و سیاست­های خاص خود را دنبال می­کند.»
جعفری تاکید کرد، جریان جدیدش که نام جریان اصلاح میهنی را بر خود دارد، ریاستش را خود بر عهده دارد و با مشارکت برخی از شخصیت­ها از گروه­های سیاسی مختلف تشکیل شده است.
وی هدف از تشکیل این جریان را مبارزه با طائفه­گری و مبارزه با شبه نظامیان دانست و گفت:« اصلاح خطاها و نکات خلل­انگیزی که کارهای سیاسی کشور ما را به چالش کشانده از مهمترین اهداف ما است.»
جعفری همچنین از نوری مالکی، نخست­وزیر عراق، خواست اصلاحاتی را در فعالیت­های سیاسی خود در دستور کار قرار دهد و ضمن انتقاد شدید از معاهده امنیتی بغداد - واشنگتن از مالکی برای انجام مقدمات آن انتقاد کرد.
اعلام موجودیت جریان اصلاح میهنی به رهبری ابراهیم جعفری با تظاهرات متعدد جریان صدری در شهرهای مختلف عراق علیه پیمان امنیتی عراق با آمریکا هم­زمان شده است. از این رو بسیاری از کارشناسان گمان می­کنند، هدف از تاسیس این جریان از سوی جعفری که با جریان صدری روابط بسیار نزدیک و تنگاتنگی دارد و در برخورد آهنین مالکی با شبه نظامیان جیش المهدی که وابسته به این گروه است جانب آنها را گرفت و از دولت عراق برای این برخورد انتقاد کرد، بهره­برداری از پتانسیل مردمی موجود در این جریان به نفع خودش است.
بویژه این که جعفری با دولت فعلی عراق نیز مشکلات و اختلاف­های بسیاری دارد و در عین حال تلاش فزآینده­ای می­کند که دوباره خود را به قدرت برساند. وی دو بار با همین هدف در صدد سرنگونی دولت مالکی بر آمده است.
جعفری امید بسیاری دارد با جریان جدید خود بتواند در انتخابات استان­ها پیروزی­های چشمگیری بدست آورد.

نویسنده : علی موسوی خلخالی

منبع : دیپلماسی ایرانی