بررسی تنوع گونه‌ای و اکولوژیک فیتوپلانکتونهای دریاچه بزنگان

دریاچه بزنگان، بزرگترین دریاچه طبیعی استان خراسان با مساحتی حدود ۶۹ هکتار در ۱۲۰ کیلومتری شمال شرق شهرستان مشهد واقع شده است. به منظور شناسایی و بررسی اکولوژیک جمعیت های فیتوپلانکتونی و مقایسه تنوع گونه ای آنها در طول فصول مختلف در ناحیه حاشیه ای دریاچه، نمونه برداری در طول خط ساحلی در ۱۱ ایستگاه به طور فصلی در سال ۱۳۸۱ انجام شد. طی تحقیقات انجام شده ۴ گونه ماکروجلبک و ۳۳ گونه فیتوپلانکتونی متعلق به ۵ شاخه جلبکی شناسایی شد. نتایج حاصل از این بررسی نشان داد که از ۳۳ گونه فیتوپلانکتونی، ۲۱ گونه به شاخه کریزوفیتا، ۷ گونه به شاخه کلروفیتا، ۴ گونه به سیانوفیتا و یک گونه به پیروفیتا تعلق دادند. Merismopedia punctata, Ulothrix subtilissima, Diatoma tenue وFragillaria crotonensis از بیشترین وفور گونه ای برخوردار بودند. اعضای شاخه کریزوفیتا بیشترین فراوانی را در فصل تابستان و پاییز داشتند همچنین بیشترین فراوانی را در تمامی فصول نسبت به سایر شاخه ها نشان دادند. در این تحقیق فاکتورهای اکولوژیک نظیر میزان تبخیر، دما، شوری، pH، EC و یونهای PO۴۲-، NO۳-، No۲-، Si۲+، P+ و Na+ در زمانهای مختلف نمونه برداری بررسی شدند. شاخصهای مختلف عددی غنای گونه ای، یکنواختی و تنوع فیتوپلانکتونی در هر فصل محاسبه و براساس شاخصهای پارامتریک تنوع گونه ای نیز با هم مقایسه گردیدند. نتایج نشان داد که بیشترین تنوع گونه ای فیتوپلانکتونها مربوط به فصول تابستان و پاییز است و این دریاچه، اولیگوتروف و با شوری کم می باشد و شرایط غذایی، فصلی و آب و هوایی بر تغییر و تنوع گونه- ای فیتوپلانکتونی بسیار موثر است بطوریکه افزایش شوری بدلیل سالهای خشکی بیشترین تاثیر را بر فراوانی و تنوع جوامع فیتوپلانکتونی گذاشته است.

علی غلامی
حمید اجتهادی
فرشته قاسم زاده

منبع : پایگاه اطلاعات علمی