جمعه, ۱۰ فروردین, ۱۴۰۳ / 29 March, 2024
مجله ویستا

نگاهی به مقوله اضطراب در دانش آموزان


نگاهی به مقوله اضطراب در دانش آموزان
همه انسان ها اضطراب را در زندگی خود تجربه می کنند و طبیعی است که مردم هنگام مواجهه با موقعیت های تهدید کننده و تنش زا مضطرب می شوند، اما احساس اضطراب شدید و مزمن در غیاب علت واضح، امری غیرعادی است.
اضطراب شامل احساس عدم اطمینان، درماندگی و برانگیختگی فیزیولوژیکی است. به طور کلی اضطراب یک احساس منتشر، بسیار ناخوشایند و اغلب مبهم دلواپسی است که با یک یا چند حس جسمی مانند احساس خالی شدن سر دل، تنگی قفسه سینه، طپش قلب، تعریق، سردرد و غیره همراه است.
بررسی ها نشان می دهد که اضطراب در مردها، طبقات مرفه اقتصادی و جوانان کمتر و در زنان، افراد کم درآمد و سالمندان بیشتر شایع است.
● اضطراب در کودکان و نوجوانان
بسیاری از کودکان هنگام قرارگیری در وضعیت جدید مثل روبه رو شدن با افراد جدید، احساس اضطراب کرده و به طور خجالتآوری به مادر و پدر، افراد فامیل یا وابستگان به اصطلا ح «آویزان» می شوند.
معمولا والدین می توانند آن ها را تشویق به خروج از «منطقه امن» بکنند. هر چند بعضی از کودکان در مقابل این شرایط مقاومت کرده و آن ها را نمی پذیرند. به منظور کمک به کودکان در این موقعیت باید صبر و حوصله کافی داشت به طوری که آن ها احساس اعتماد به نفس کافی جهت مقابله با مسائلی که به نظرشان مشکل میآید را کسب کنند.
بسیاری از والدین از این احساس کودکانشان آگاه نیستند تا روزی که آنان به مشکل برخورد می کنند مثل روز رفتن به مدرسه و... منشا این اضطراب در کودکان ناشناخته است. اغلب ترکیبی از یک ترس ناشناخته و فقدان کنترل همراه با یک طبیعت ناشی از شرم و خجالت زمینه بسیاری از اضطراب کودکان را تشکیل می دهد مشکل اضطراب تا آن حد شکل گرفته است که امروزه حتی صحبت از وجود اضطراب در بین کودکان دبستانی است.
پیامدهای این امر، عدم تمرکز در انجام تکالیف درسی، حواس پرتی و استرس های ظاهرا بدون دلیل در مواقع مختلف مثلا در موقع امتحان است.
عوامل ایجاد کننده اضطراب در کودکان به خصوص در جوامع غربی که آمار افزایش طلا ق بیداد می کند، همانا آسیب های روحی و روانی ناشی از وجود تضادهای درونی است که مستقیما دودش به چشم بچه ها می رود، سلا حی که ما را کمک می کند تا بتوانیم استراتژی های غلبه بر استرس را به کار ببریم قدرت تطبیق پذیری است و هر گونه مقاومت و جلوگیری از اتخاذ روش های غلبه بر اضطراب سرنوشت ما را این گونه رغم می زند که گویی «شمع زندگی خود را از دو طرف روشن کرده ایم»
● علا یم و نشانه های اضطراب
▪ عصبی بودن
▪ آرام و قرار نداشتن
▪ تنش
▪ احساس خستگی
▪ سرگیجه
▪ تکرار ادرار
▪ طپش قلب
▪ تنگی نفس
▪ تعریق
▪ نگرانی و دلهره
▪ بی خوابی
▪ اشکال در تمرکز
▪ گوش به زنگ بودن
● چه چیزهایی باعث بروز اضطراب دانش‌آموزان می شود؟
هر آن چه که دانشآموزان را به هیجان میآورد، عصبانی می کند، سرخورده و مایوس می سازد یا ناخوشایند می سازد، می تواند منجر به اضطراب در دانشآموزان شود.
این چیزها می تواند شامل فکر و خیال ناشی از امتحان قریب الوقوع یا بروز یک جریان جدید در زندگی، خانواده یا مدرسه باشد. در ضمن تصمیم گیری های مهم و مشکل در امر تحصیل و زندگی یا فشارهای ناشی از محیط خانواده و مدرسه یا تاثیرات مخرب ناشی از فوت عزیزان و بستگان می توانند باعث بروز اضطراب شوند.
معذالک داشتن میزان محدودی اضطراب خوب است. اگر ما برای خود دور از استرس تعیین کنیم یا مجبور شویم یک وظیفه دوست نداشتنی را انجام دهیم و سپس به خوبی از عهده انجام آن برآییم یا این که بدانیم مطالبه ای که خودمان از خود داشته یا از ما خواسته شده است به جا و صحیح بوده است، آن گاه حال و هوای بهتری احساس می کنیم. استرس بیش از حد سلا متی ما را به مخاطره می اندازد و حالت تعادل روانی ما را برهم می زند. در صورتی که استرس مرتبا تکرار شود و ابعاد آن نیز وسیع باشد ما را ضعیف ساخته و اساس زندگی ما را از هم می پاشد.
بسیاری از شکایت های کودکان در دوران ابتدایی مدرسه همچون درد معده یا سوزش سر دل یا دردهای پراکنده دیگر، ناشی از وجود یک اضطراب نهفته در کودکان است که وجود اختلا ف در خانواده و نگرانی در پدر و مادر می تواند از علل آن باشد این نگرانی مستقیما به کودک انتقال یافته و با این شکایات بروز می کند.
شایع ترین اختلا لا ت اضطرابی در کودکان و نوجوانان عبارتند از:
▪ اضطراب جدایی (Anxiety Separation)
▪ اضطراب امتحان(Anixiety EXam)
▪ اضطراب اجتماعی (Anxiety Social)
▪ ترس از مدرسه (Phodia School)
● چگونه می توان با اضطراب به طور صحیح برخورد کرد؟
هر چه قدر سن ما بیشتر باشد مجرب تر می شویم و بهتر می دانیم با آن چه که روزانه پیش میآید برخورد کنیم و می دانیم چگونه باید با مسائل برخورد کنیم که تعادل زندگی مان برهم نخورد. ما یاد می گیریم که چگونه باید در برابر امور غیره منتظره عکس العمل نشان دهیم. ما قادر خواهیم بود نقطه نظرات و رفتار خود را با مقتضیات زمان تطبیق دهیم و یک استراتژی غلبه بر استرس را به بهترین نحو ترتیب دهیم. اما در موارد حوادثی که ایجاد آن برای کودکان نقطه عطف زندگی آن ها به شمار می رود مثلا مرگ یکی از بستگان بسیار نزدیک یا تغییر محل زندگی یا مدرسه، واکنش آن ها در این موارد مهم زندگی کودکان در این سن برای آن که بتوانند همواره با اضطراب های زندگی با موفقیت کنار بیایند، ما به عنوان معلم یا اولیا باید بتوانیم نگاهی بر عوامل به وجود آورنده استرس بیندازیم و به آن نزدیک تر شویم. باید مشخص سازیم که آیا عکس العمل های جسمی و روحی آن ها عاقلا نه است.
از مطالعاتی که به عمل آمده چنین برمیآید که در تعدادی از افراد غلبه بر اضطراب یک عامل ذاتی است و در تعدادی دیگر یک جریان یادگیری است.
در نهایت طرز تربیت افراد و تمرینات عملی در این مورد تاثیر به سزایی می تواند داشته باشد.
نویسنده : پروین گزی اکباتان
منبع : روزنامه مردم سالاری


همچنین مشاهده کنید