ایران نوزدهمین کشور پرمصرف برق در دنیا است

برق یکی از منابع انرژی در جهان است که با توسعه فناوری و صنعتی جهان مصرف آن رشد زیادی پیدا کرده است. طبق مطالعات انجام شده در سال ۲۰۰۷ میلادی ایالات متحده امریکا بزرگ ترین مصرف کننده برق در جهان بوده است. این کشور در سال گذشته میلادی ۳۷۱۷ میلیارد کیلووات ساعت انرژی برق مصرف کرده است. طبق این آمار ایران نوزدهمین مصرف کننده برق در جهان بود. این کشور در سال گذشته میلادی حدود ۱۴۵ میلیارد کیلووات برق مصرف کرده است. ایران در زمره بیست و پنج کشور پرمصرف برق در جهان است و همین مساله سبب شده است تا سرانه مصرف برق در این کشور بسیار بالا باشد. بالا بودن سرانه مصرف برق در ایران با توجه به بحران خشکسالی، رشد قیمت نفت و گاز طبیعی سبب افزایش هزینه برق در کشور شده است و اقتصاد این صنعت را با تحولات بزرگی مواجه کرده است.
طبق آمارهای موجود در سال ۲۰۰۷ میلادی کشورهای امریکا، چین، ژاپن، روسیه و هند پنج کشوری هستند که بزرگ ترین مصرف کنندگان برق محسوب می شوند. البته تفاوت مصرف برق در دو کشور اول و دوم با دیگر کشورها بسیار زیاد است. در سال ۲۰۰۷ میلادی مصرف برق در امریکا ۳۷۱۷ میلیارد کیلووات ساعت و در کشور چین ۲۴۹۴ میلیارد کیلووات ساعت بوده است. این در حالی است که در همان سال ژاپن ۹۴۶ میلیارد و ۳۰۰ میلیون کیلووات ساعت و روسیه ۹۴۰ میلیارد کیلووات ساعت برق مصرف کرد. در این سال مصرف برق در کشور هند برابر با ۵۸۷ میلیارد و ۹۰۰ میلیون کیلووات ساعت بود. در این سال مجموع مصرف برق در پنج کشور بزرگ مصرف کننده معادل ۸۶۸۵ میلیارد کیلووات ساعت بود که بیشتر از ۴۰ درصد کل مصرف برق در ۲۵ کشور بزرگ مصرف کننده را به خود اختصاص داد.
کشورهای آلمان، کانادا، فرانسه، برزیل و انگلیس در مصرف برق در دنیا رتبه های ششم تا دهم را داشتند. مصرف برق در این کشورها در سال گذشته میلادی بین ۳۴۵ میلیارد کیلووات ساعت تا ۵۲۴ میلیارد کیلووات ساعت بوده است.
همان طور که پیش از این هم گفته شد ایران نوزدهمین کشور بزرگ مصرف کننده برق در جهان است. مطالعات نشان می دهد تایوان هجدهمین کشور مصرف کننده برق و عربستان سعودی بیستمین کشور بزرگ مصرف کننده محسوب می شود. در سال گذشته میلادی مصرف برق در تایوان معادل ۱۷۵ میلیارد و ۳۰۰ میلیون کیلووات ساعت بود در حالی که مصرف در کشور عربستان سعودی برابر با ۱۴۴ میلیارد و ۴۰۰ میلیون کیلووات ساعت بوده است. میزان مصرف برق در ایران در سال گذشته میلادی برابر با ۱۴۵ میلیارد و ۱۰۰ میلیون کیلووات ساعت بود.
در این فهرست کشور ترکیه به عنوان بیست و یکمین کشور بزرگ مصرف کننده برق در جهان معرفی شده است. این کشور در سال ۲۰۰۷ میلادی ۱۴۰ میلیارد و ۳۰۰ میلیون کیلووات ساعت برق مصرف کرد. پنج کشور آخر فهرست به ترتیب از رتبه بیست و یکم تا بیست و پنجم عبارتند از؛ترکیه، سوئد، لهستان، تایلند و نروژ. در سال گذشته مصرف برق در کشور نروژ برابر با ۱۱۲ میلیارد و ۸۰۰ میلیون کیلووات ساعت بود که در مقایسه با امریکا بسیار کمتر بوده است. به عبارت بهتر مصرف برق در نروژ معادل ۳ درصد از مصرف برق در ایالات متحده امریکا بزرگ ترین کشور مصرف کننده بود. در زیر جدول ارائه شده توسط آژانس اطلاعات انرژی در امریکا را در مورد مصرف انرژی در ۱۰ کشور آخر فهرست (فهرست ۲۵ کشور بزرگ مصرف کننده) می بینید.
● سرانه مصرف انرژی
ایران یکی از کشورهای ثروتمند جهان است. ایران از نظر حجم ذخایر نفتی در جهان رتبه سوم و از نظر حجم ذخایر گاز رتبه دوم را دارد. این کشور سالانه سهم زیادی از نفت و گاز تولیدی خود را به مصرف داخلی می رساند که این مساله نه تنها در ایران بلکه در دیگر کشورهای نفت خیز خاورمیانه نیز رایج است. مطالعات نشان می دهد در اغلب کشورهای نفت خیز دنیا نفت اصلی ترین منبع انرژی این کشورها است و همین مساله می تواند در حجم مصرف از این منبع انرژی تاثیر بسزایی داشته باشد. در ایران نیز همچون دیگر کشورهای نفت خیز جهان یارانه هایی برای مصرف منابع انرژی در نظر گرفته شده است تا به موجب آن مردم با پرداخت هزینه کمتری از ثروت ملی خود استفاده کنند. همین یارانه ها موجب افزایش مصرف در این کشورها شده است تا آنجا که گزارش ها از رشد تقاضای منابع انرژی در این کشورها در سال های اخیر خبر داده است. مطالعات نشان می دهد همین یارانه های دولتی زمینه را برای رشد مصرف انرژی در کشورهای مختلف فراهم کرده است و با توجه به بحران ایجادشده در بازار نفت بسیاری از دست اندرکاران بازار نفت و اقتصاددانان و سیاستمداران از کشورهای نفت خیز خواستند تا این یارانه دهی را حذف کنند. حذف یارانه های انرژی سبب می شود تا مردم قیمت واقعی این فرآورده های ارزشمند دنیا را بپردازند و به موجب آن در مصرف آنها تا حد امکان صرفه جویی کنند. این مساله سبب می شود تا تقاضا در دنیا سیر کاهشی داشته باشد و یکی از فاکتورهای موثر در رشد قیمت نفت از بین برود.
به گزارش شرکت بزرگ نفتی بریتیش پترولیوم در سال های گذشته رشد تقاضای نفت در کشورهای خاورمیانه عامل اصلی رشد تقاضای جهانی و به دنبال آن رشد قیمت بود. در این سال ها تقاضا در کشورهای صنعتی به دلیل رشد قیمت نفت تغییری نکرده است.
به گزارش آژانس اطلاعات انرژی در سال های گذشته بزرگ ترین مصرف کننده انرژی در جهان کشور امریکا بوده است. مصرف انرژی در این کشور بیشتر از مجموع مصرف انرژی در روسیه و چین بود. در سال گذشته مصرف انرژی در امریکا معادل ۲۳ درصد از کل مصرف انرژی جهان بوده است.
آژانس اطلاعات انرژی اعلام کرد در سال ۲۰۰۷ میلادی مصرف انرژی در امریکا معادل مصرف انرژی چهار کشور بزرگ مصرف کننده در جهان بعد از امریکا بود. تعبیر اصلی این جمله به صورت زیر است؛ «پنج درصد از جمعیت کره زمینی که در امریکا زندگی می کنند سهمی مساوی ۵۱ درصدی دارند که در پنج کشور دیگر ساکن هستند. این دسته مصرف انرژی زیادی دارند و می توانند در تعاملات انرژی در دنیا تاثیر بسزا داشته باشند.» در این بخش می توانیم بحث را به دو دسته تقسیم کنیم؛ در دسته اول به مقایسه مصرف انرژی در کشورهای مختلف می پردازیم و کشورها را از نظر بزرگی مصرف انرژی طبقه بندی می کنیم و در بخش دوم به مقایسه بزرگی مصرف انرژی سرانه در کشورها می پردازیم. طبق گزارش های موجود در سال ۲۰۰۷ میلادی بزرگ ترین مصرف کنندگان انرژی در جهان کشورهای امریکا، چین، روسیه، ژاپن و هند بوده اند. در زیر جدولی را می بینید که درصد مصرف انرژی در این کشورها را نسبت به کل مصرف جهان نشان می دهد. کمترین سرانه مصرف انرژی در جهان به کشورهای بنگلادش، اریتره، سنگال، هائیتی و کنگو اختصاص دارد. بیشترین سرانه مصرف انرژی به کشور ثروتمند و کم جمعیت قطر اختصاص دارد. سرانه مصرف انرژی در این کشور در سال ۲۰۰۵ میلادی برابر با ۲۱ هزار و ۳۹۵ کیلوگرم بود.
پنج کشوری که بیشترین سرانه مصرف را دارند عبارتند از؛ قطر، ایسلند، امارات متحده عربی، بحرین و لوکزامبورگ. سرانه مصرف امریکا ۷۸۰۰ کیلوگرم برآورد شده است. با اینکه امریکا بزرگ ترین مصرف کننده برق در جهان است ولی سرانه مصرف انرژی در این کشور در مقایسه با قطر - رتبه اول فهرست - بسیار کمتر است. آمارها نشان می دهد سرانه مصرف انرژی در امریکا تقریباً یک سوم سرانه مصرف در قطر است و فاصله آن با ایران بسیار زیاد است. سرانه مصرف انرژی در ایران یک دهم قطر و یک چهارم امریکا است. طبق این گزارش در سال ۲۰۰۵میلادی سرانه مصرف انرژی در ایران معادل ۲ هزار و ۳۴ کیلوگرم در سال است که در میانه جدول ۱۸۰ کشور ارائه شده توسط سازمان ملل قرار دارد.

مونا مشهدی رجبی

منبع : روزنامه اعتماد