اندر تفاوت انقلابی ها و انقلابی نمایان

شهید رجایی را نباید به قصد مقایسه با دیگر افراد مورد توجه قرار داد. خصوصیات ممتاز شهید رجایی این قابلیت را دارد که به طور مستقل به آن پرداخته شود و هر کسی هم می تواند از این ویژگی ها الگوبرداری و از آنها استفاده کند.
شهید رجایی در انقلاب رشد کرد و در زمان طاغوت هم برای دفاع از منافع محرومان و مظلومان سال ها زندانی کشید و سختی های فراوانی را پشت سر گذاشت که بخش کوچکی از آن را ما در زندان کمیته مشترک شنیدیم و دیدیم. همین سابقه انقلابی او بود که عیارش را بالا برده و او را خالص و بی ریا کرده بود. صداقت و راستگویی شهید رجایی از همین مسیر حاصل شده بود. این شخصیت در عرصه های مختلف مدیریتی و امور کشوری نیز سعی می کرد با اخلاقیات برجسته خود ورود پیدا کند و به همین دلیل نیز از بسیاری از خطاها در اوج مسائل و مشکلات انقلاب مصون بود.
۱) در عرصه اقتصادی عمده تلاش شهید رجایی معطوف به نهادینه کردن عدالت بود و سعی می کرد از طریق هموار کردن مسائل اقتصادی عدالت را در کشور اجرا کند. او در همان ایام با تاکید بر اصلاحات ارضی، قوانین عادلانه یی را تنظیم کرد و هیات هفت نفره یی را هم مامور به انجام رساندن این طرح کرد. شهید رجایی عدالت و پیشرفت اقتصادی را از طریق برنامه های مدون و منظم پیگیری می کرد و عمیقاً قائل به پیشرفت امور از طریق برنامه ریزی بود. به همین دلیل هم نخستین برنامه های کلان مربوط به اداره کشور در زمان دولت شهید رجایی تدوین و تنظیم شد. شهید رجایی با توجه به مشکلات دوران جنگ در عرصه اقتصادی بسیار موفق بود و رمز این موفقیت هم در استفاده از نیرو و اعتماد مردم بود. خاطرم هست به واسطه برخی مسائل روانی مربوط به جنگ، مردم پول های خود را از بانک ها بیرون آورده و بانک ها دچار مشکل شده بودند. شهید رجایی جلسه یی با کارشناسان بانک مرکزی ترتیب داد و آنها پیشنهاد دادند برای جبران کسری به وجود آمده، اسکناس چاپ کنند که این نیز نقدینگی و متناسب با آن تورم را افزایش می داد. خب این روش کار رایجی بود اما من پیشنهاد دادم شهید رجایی خود با مردم صحبت کند و مشکل را با مردم در میان بگذارد. شهید رجایی هم تنها یک بار با مردم صحبت کردند و همین کافی بود تا بسیاری از پول ها به بانک بازگردد و مشکل برطرف شود. این نشان از جاذبه و اعتماد مردم نسبت به ایشان بود که همین عناصر نیز او را در حل بسیاری از مشکلات کمک می کرد.
۲) سیاست خارجی شهید رجایی به طور کامل متاثر از اندیشه های امام خمینی(ره) بود. ایشان سیاستی را در عرصه مناسبات خارجی تعقیب می کرد که اعتبار جامعه اسلامی را در حد بین المللی محفوظ نگه دارد. شهید رجایی هیچ گاه شعاری نداد که جوی را در دنیا علیه جمهوری اسلامی ایران به وجود آورد. او پیرو نظرات امام خمینی در این حوزه عمل می کرد و تا آنجایی که می توانست از تنش ها دوری و پرهیز کرد.
۳) عدالت و شهید رجایی با هم عجین بودند. او اساساً برای عدالت جنگیده بود اما عدالت نزد مرحوم رجایی تک محوری تعریف نمی شد. او می خواست عدالت در همه ابعاد در جامعه تعریف شود و دنبال ساز و کارهایی بود تا گروه ها و افراد مختلف به عدالت دسترسی یابند، به همین دلیل هم بود که آزادی بیان و عقیده از ویژگی های بارز ایشان بود چرا که عدالت بدون آزادی را کامل نمی دانستند، مصادیق بارز این رفتار در سابقه کوتاه مسوولیت ایشان مشهود است. حجم بالای توهین ها و افتراها علیه ایشان توسط گروه ها، روزنامه ها و احزابی که غالباً از طرف بنی صدر حمایت می شدند، نمونه یی است از سعه صدر ایشان چرا که شهید رجایی یک بار هم شکایتی از این برخوردها نداشتند و معتقد بودند وقت و توان قوه قضائیه باید در خدمت توده مردم باشد، نه مسوولان و شکایت های آنان. اساساً شخصیت شهید رجایی بسیار مستحکم بود زیرا پیگیری شکایات متعدد از دیگران مربوط به افراد ضعیفی است که توانایی در خود نمی بینند. یکی دیگر از اتفاقات مشابه در این زمینه تدوین قانون احزاب در زمان ایشان بود. با این توصیف هر مسوولی در هر مقامی می تواند خود را با شهید رجایی مقایسه کند اما باید ظرفیت خود را نیز در نظر بگیرد. اگر کسی ظرفیت کافی داشته باشد بی نیاز از هر تبلیغی خود تبدیل به رجایی، بهشتی و مطهری و... دیگری می شود اما اگر این ظرفیت به وجود نیامده باشد مردم هم آن را درک می کنند و متوجه می شوند، به همین دلیل بهترین شاخصه این تشابهات و تفاوت ها نظر و عقیده مردم و نخبگان است. اگر کسی نخبگان را در نظر نگیرد انقلابی نیست. یک انقلابی دست رد به نیروهای انقلاب نمی زند. انقلابی نمایان هستند که با خودمحوری پیش می آیند و جز دوستان و نزدیکان چاپلوس همه را از خود می رانند و ضعف ها را متوجه اشخاص و احزاب می کنند. یک نیروی انقلابی همه را به انقلاب سوق می دهد ولی یک انقلابی نما همه را از انقلاب دور می کند. به هر حال تفاوت ها بین انقلابی ها و انقلابی نمایان روز به روز مشخص تر می شود و داوری عمومی مردم نیز این تفاوت ها را متوجه می شود.

محمد سلامتی
وزیر کابینه دولت شهید رجایی

منبع : روزنامه اعتماد