جنبه های درمانی هیپنوتیزم

واژه هیپنوز و هیپنوتیزم از ریشه یونانی مشتق شده است که به معنی خواب است و در سال ۱۸۴۲ وارد دایره المعارف روان شناسی شد. هیپنوتیزم عبارتست از یک نوع حالت روانی مخصوص که تحت تلقینات شخص «خواب کننده» توسط شخص «خواب شونده » پذیرفته می شود به شرط این که تلقینات برخلا ف احساس و وجدان شخص خوابرو نباشد. عده ای هیپنوتیزم را تمرکز و توجه شدید روی موضوع یا نقطه ای خاص می دانند. هیپنوتیزم یک واقعیت است که در عین شگفت انگیزی پدیده ای عادی است. اگر چه می تواند برای عده ای وسیله تفریح و جلب توجه شود ولی در کل پدیده ای است علمی که مفید و سودمند است و گاه ممکن است مورد سو» استفاده قرار گیرد و فاجعه بیافریند.
در درجات اولیه هیپنوتیزم، شخص آگاهی کامل دارد، کاملا احساس می کند که بیدار است، صداها را می شنود. اگر تلفن زنگ بزند می فهمد ، در درجه اول و دوم هیپنوتیزم، شخص هیپنوتیزم شده نمی فهمد که هیپنوتیزم است. تصور می کند که بیدار است و فقط احساس می کند که بدنش یا دستش سنگین است.
در این تحقیق در مورد برخی جنبه های کاربردی هیپنوتیزم در روان درمانی و معالجه لکنت زبان و کاربرد هیپنوتیزم در زایمان بی درد تحقیقاتی صورت گرفته که هر یک را به طور مختصر به اطلا ع شما عزیزان می رسانم.
● کاربرد هیپنوتیزم در روان درمانی
▪ نوروزها و هیپنوتیزم:
نوروز یکی از دوگروه بیماری های روانی است که به صورت ناسازگاری های هیجانی، به علت وجود منازعات حل نشده در شعور تاریک انسان به وجود می آید و ناتوانی و ضعف و عدم کمال شخصیت در بروز اختلا ل نقش اساسی دارد. این افراد تماس خود را با دنیا و واقعیت کاملا از دست نمی دهند. اضطراب محصول اصلی کشمکش ها در افراد نوروز است. روان کاوان معتقدند که سالها باید روانکاوی کرد تا علت تضاد فکری فرد مشخص شود. ولی پیدا کردن این تضاد و کشمکش افکار متضاد از طریق هیپنوتیزم چندان مشکل نیست که در عرض چند جلسه بیمار کلیه جزئیاتی که باعث بیماری اش شده به سهولت به یاد میآورد.
▪ هیستری و هیپنوتیزم:
حالت های روانی افراد هیستریک از افراد عادی کاملا متفاوت است آنها دمدمی و متلون المزاج هستد بدون انگیزه می خندند و گریه می کنند، عکس العمل هایشان مبالغه آمیز است آنها در خود نیاز به خودنمایی در برابر دیگران احساس می کنند این افراد نسبت به تلقین خیلی حساس هستند. آنها در خود نیاز به خودنمایی در برابر دیگران احساس می کنند. زیرا ضعف مغز آنها امکان مقاومت کافی را به آنها نمی دهد. هیچ کس به اندازه یک فرد هیستریک، هیپنوتیزم نمی شود.
این گونه بیماران هیچ مقاومتی در برابر هیپنوتیزم نشان نمی دهند.
در این جا این سوال مطرح می شود که آیا یک فرد هیستریک را می توان برخلا ف میلش هیپنوتیزم نمود؟
جواب خیر است. زیرا بیمار باید همکاری لا زم را داشته باشد تا این امر صورت گیرد. افرادی که هیستری آن ها بسیار شدید است نسبت به هیپنوتیزم مقاومت بیشتری نشان می دهند. به طور کلی افراد هیستر یکی که مورد هیپنوتیزم قرار می گیرند به آسانی می توانند معالجه شوند و بهبود یابند.
● هیپنوتیزم و طب
هیپنوتیزم در طب به صورت های زیر استفاده می شود:
- به صورت خواب درمانی
- برای از بین بردن درد
- در وضعیت های عمومی طبی
- آسم یا تنگی نفس
- آلرژی یا حساسیت های مختلف و کهیرها
- وسواس، اندیشه های جزمی و ترس های بی جا
- بی خوابی
ـ شادابی و زیبایی چهره
● کاربرد هیپنوتیزم در لکنت زبان
شاید بزرگترین آرزوی یک فرد الکن معجزه ای باشد که لکنت او را از بین ببرد و او هم بتواند آزادانه و روان در مجالس صحبت کند.
در سال ۱۹۶۴ کارلو مارچزی در طی یک مقاله در مجله «مدیکال هیپنوتیزم» مدعی بود که ۹۸ مورد لکنت زبان را به وسیله خواب مصنوعی معالجه کرده است که اساس آن تمرینات تنفسی بوده است.
دو روش برای حمله به لکنت زبان وجود دارد:
۱) در این روش فرد الکن تحت نفوذ تلقینات هیپنوتیزمی قرار می گیرد و می تواند کلمات القایی را بدون لکنت بیان کند متقاعد می شود که این امکان وجود دارد که بتواند بدون لکنت صحبت کند. این روش باعث می شود هیجانات منفی از بین برود و فرد اعتماد به نفس خود را دریابد.
۲) این روش برای افراد الکن باهوش به کار می رود که لکنت زبان شدیدتری دارند، در این حالت شخص توسط خواب مصنوعی عمیق به گذشته برده می شود موقعی که لکنت زبان شدید و ناراحتی داشته است. در این وقت در حال هیپنوتیزم عمیق به او تلقین می شود که صحبت کند.در این موقع توجه فرد بر انقباض تشنجی دیافراگم، حنجره و وضع تنفس معطوف می شود. بلا فاصله به وی گفته می شود که به طریقی که به او آموخته شده تنفس کند و همان کلمات را در وضعیت تلفظ کند. به این ترتیب خطاهایی که در گذشته هنگام صحبت کردن مرتکب می شد اکنون اصلا ح می شود و به راحتی صحبت می کند.
البته انواع تنفس ها و تمرکزها در این روش از ابزار اصلی است.
● زایمان بی درد به وسیله هیپنوتیزم
برای زایمان به کمک هیپنوتیزم باید از خانم های بارداری استفاده شود که دچار بیماری های روانی نباشند کسانی که دچار بیماری های وسواسی، عقده های روانی و کمبودهای عاطفی هستند، برای هیپنوتیزم مناسب نیستند.
تفاوت دیگر این نوع زایمان این است که در آن به ضمیر آگاه فرد تلقین می شود که زایمان بی درد است. در حالی که تنش ها و اضطراب ها در ضمیر ناخودآگاه زن باردار تمرکز یافته است و هیپنوتیزم در این محل اثر می کند و تمام یافته های منفی ویرانگرانه را از وجود زائو خارج کرده و با یک نیروی قوی تر از اراده زائو به او می قبولا نند که زایمان بدون درد است.
برای استفاده از زایمان بی درد باید به ریلکس عمیق در عضلا ت باسن و شکم دست یافت و همیشه با شادی درباره خود و زایمان و نوزاد فکر کرد و هرگز فکرهای خطرناک را به ذهن راه نداد.
زنانی که از اصول هیپنوتیزم آگاهی دارند در هنگام درد با ریلکس کردن خود این درد را به آرامش تبدیل کرده و احساس مطبوع تری دارند. یکی از نکات مهم در اینجا توجه به نوع تنفس است که باید آرام، عمیق و منظم باشد که در طول بارداری به زائو آموخته می شود.
در خاتمه و نتیجه گیری کلی باید گفت که از این پدیده شگفت همواره با احتیاط و دوراندیشی و رعایت مسائل علمی، به عنوان ابزاری جهت خدمت و یاری رساندن به همنوع استفاده کرد.

نویسنده : ناهید ابراهیمی

منبع : روزنامه مردم سالاری