کاربرد تلفیقی گیاهان تله مقاوم و تناوب با گیاهان غیر میزبان در مزارع آلوده به نماتد Heterodera schachtii بر کمیت و کیفیت چغندرقند در سمیرم اصفهان

به منظور بررسی امکان کاهش جمعیت نماتد Heterodera schachtii در مزارع چغندرقند از طریق تلفیق مناسب دو روش تناوب با گیاهان زراعی غیرمیزبان نماتد و گیاهان تله مقاوم و مطالعه اثر آن بر کمیت و کیفیت این محصول، این تحقیق از سال ۱۳۸۱ به مدت سه سال در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با هشت تیمار شامل استفاده از گیاهان غیرمیزبان، گیاهان تله مقاوم، آیش و کشت متوالی چغندرقند در چهار تکرار در زمینی آلوده به نماتد و سابقه کشت متوالی چغندرقند در منطقه سمیرم اصفهان به اجرا در آمد. پس از برداشت چغندرقند در سال آخر آزمایش، صفات کمی و کیفی تیمارها اندازه گیری شد. نتایج این مطالعه نشان داد تفاوت میانگین جمعیت نهایی، فاکتور تولید مثل، عملکرد ریشه و عملکرد قند ناخالص و قابل استحصال تیمارها معنی دار بود و تیمار اختلاط ذرت رقم ۷۰۴ و خردل رقم Sirola طی دو سال متوالی با میانگین ۸۹.۲ درصد کاهش، بیشترین درصد کاهش جمعیت نهایی نسبت به جمعیت اولیه را داشته و باعث بیشترین میزان عملکرد ریشه چغندرقند، عملکرد قند ناخالص و قند سفید در سال ۱۳۸۳ به ترتیب با میانگین ۳۰، ۵.۶۹ و ۵.۰۹ تن در هکتار گردید. تیمار کشت متوالی رقم حساس چغندرقند به نماتد (شاهد) با میانگین ۷۳۴ درصد افزایش جمعیت نهایی تخم و نوزاد سن دوم، نماتد چغندرقند را بیش از هفت برابر جمعیت اولیه افزایش داده است و کمترین میزان عملکرد ریشه، قند ناخالص و قند سفید به ترتیب با میانگین ۱۲.۸۱، ۲.۲۲ و ۱.۸۷ تن در هکتار مربوط به این تیمار بود. بر اساس نتایج حاصله می توان در زمین های آلوده به نماتد سیستی چغندرقند (سمیرم) از تناوب ذرت – گندم و یا خلر – گندم به عنوان تناوب منطبق با شرایط زارع و یا با استفاده از تناوب دو ساله اختلاط ذرت رقم ۷۰۴ با خردل رقم Sirola، استفاده کرد.

هادی کریمی پور فرد
محمدرضا جهاداکبر
محمود دامادزاده
علیرضا احمدی

منبع : پایگاه اطلاعات علمی