تصمیم تاریخ ساز

توزیع یارانه ها در اقتصاد ایران، به دلیل سیاست های نادرست و غیر علمی در طول زمان تبدیل به بزرگترین معضل اقتصادی کشور گردیده است. این معضل بزرگ که هر روز ابعاد و مشکلات آن گسترده تر می شود سیاهچاله اقتصاد ایران است. برخی از مهمترین اشکالات یارانه ها در ایران به قرار زیر است:
۱) دریافت یارانه توسط اقشار مرفه تر
یارانه در همه کشورهای جهان دارای فلسفه و مفهومی است که کمک به اقشار ضعیف و رساندن آنها به سطح حداقل مصرف، هدف اصلی و اساسی آن است. این مفهوم بدیهی اقتصادی در ایران مدت هاست به ضد خود تبدیل شده و خود یکی از مهمترین عوامل تشدید اختلاف طبقاتی است و نابسامانی های گسترده ای را در اقتصاد کشور موجب گردیده است. شاید ما تنها کشور جهان باشیم که اقشار مرفه تر بهره مندی بیشتری از تقسیم یارانه ها دارند. یارانه سوخت، برق و آب بیشتر نصیب ثروتمندان جامعه و طبقه متوسط می شود و اقشار ضعیف از آن بهره مندی کمتری دارند. یارانه دارو و نان شاید به تساوی بین همه مردم تقسیم شده، حال آنکه بسیاری از مردم ما به چنین یارانه ای نیاز ندارند.
۲) ایجاد قیمت های کاذب برای مصرف کنندگان
پرداخت یارانه هنگفت در بسیاری کالاها موجب ایجاد قیمت های کاذب و غیر واقعی برای این کالاها شده که این قیمت های غیرواقعی، مصرف غیر واقعی، غیر متعارف و مسرفانه ای را به اقتصاد و کشور تحمیل کرده است. این روش نادرست، پرهزینه و غیر عادلانه موجب شده است که مصرف سوخت در کشور۷۰ میلیونی ما با کشورهایی بیش از ۱۰ برابر جمعیت ما برابر باشد. این نوع قیمت گذاری برای کالاهای یارانه ای، مصرف سرانه ما را در زمینه هایی نظیر سوخت، برق، آب، نان و دارو و.‎/‎/ در رده های بالای جهان قرار داده است. مثلاً در مورد نان ما دارای بالاترین مصرف سرانه در جهان هستیم که به گواهی تحقیقات متعدد، بیش از یک سوم از این مصرف غیر واقعی، دور ریز نان است که قیمت های غیرواقعی نان عامل اصلی آن می باشد.
۳) ایجاد معضلات اجتماعی
یارانه سوخت، جدای از به هدر دادن منابع با ارزش و بدون جانشین کشور، که متعلق به نسلهای آینده این مملکت نیز هست، موجب ایجاد مشکلات بسیار و پر هزینه ای برای ما شده است که ترافیک، آلودگی هوا و تلف شدن وقت نیروی کار بخشی از آن است.
۴) محاسبه نادرست قیمت تمام شده کالاهای ایرانی
نظام یارانه ای کشورعلاوه بر موارد فوق موجب محاسبات غلط در قیمت تمام شده کالاهای کشور نیز هست که به دلیل همین موضوع ما دارای یکی از پائین ترین نرخ های بهره وری در سطح جهان هستیم. انرژی مصرفی ما برای تولید یک واحد کالا نسبت به کشورهای پیشرفته ۲۰ برابر بیشتر است و این امر صنعت ما را از رقابت های جهانی بسیار دور نگه داشته است. به دلیل همین قیمت های تصنعی، با وجود تلاش همه جانبه دولت ها در سال های اخیر توفیق چندانی در افزایش بهره وری در کشور حاصل نشده است که دلیل اصلی آن نظام ناسالم و غیر علمی قیمت گذاری کالاهاست.
۵) قاچاق کالاهای یارانه ای به کشورهای همسایه
نظام قیمت گذاری ناسالم کالاهای یارانه های، مسائل جانبی متعددی را نیز پدید آورده که بر تار و پود اقتصاد و اخلاقیات جامعه تأثیر بسیار نامطلوبی داشته است. امروزه به دلیل قیمت های پائین کالاهای یارانه ای، گروه زیادی در کشور ما به قاچاق سوخت، دارو، آرد و.‎/‎/ به کشورهای همسایه اشتغال دارند. توزیع یارانه ها با این روش قطعاً با فسادهای اقتصادی بسیاری همراه است. مبارزه با آنها به دلیل این بستر گسترده فسادبرانگیز بسیار سخت، دشوار و کم نتیجه است و انرژی و هزینه بسیاری را به دولت تحمیل می کند. موارد فوق و ده ها نظیر آن مانند رانت های کالاهای یارانه ای که همه ما با آن آشنا هستیم و اثرات مخرب آنها را در اقتصاد هر روزه شاهدیم، اقتصاد ما را به قهقرا می برد و با وجود همه تلاشها و برنامه ریزی ها، پیشرفت اقتصادی کشور در حد انتظار نیست. هر دولتمرد و اقتصاددانی می داند که این وضعیت قابل دوام نیست زیرا هر روز بایستی برای حفظ یارانه ها در همین سطح، پول بیشتری به اقتصاد تزریق کرد که نتیجه آن تشدید مسائل و مشکلات فوق است. برای این معضل بزرگ بایستی چاره ای اندیشید.
یارانه در کشور ما به پدیده ای ضد عدالت، ضد اقتصاد و فسادبرانگیز تبدیل شده است، تلاش در جهت رفع آن را بایستی امری بسیار ضروری، واجب و پراهمیت تلقی کرد و هر آنکس که دراین راه خطیر گام گذارد مستحق آن است همه آحاد ملت در حمایت وی بکوشند.به یاد دارم که در پایان ریاست جمهوری آقای خاتمی خبرنگاری از وی پرسید (نقل به مضمون) چه کاری را بایستی انجام می دادید که ندادید و به دلیل آن متأسف هستید، ایشان پاسخ داد هدفمند کردن یارانه ها. به عبارت دیگر آقای خاتمی پس از پایان ۸ سال ریاست جمهوری حسرت هدفمندسازی یارانه ها را داشت. اکنون دکتر احمدی نژاد پس از ۳ سال به این تصمیم بزرگ رسیده است.در واقع، این نخستین بار نیست که موضوع هدفمند کردن یارانه ها در اقتصاد ما مطرح می شود لیکن نخستین بار است که این تصمیم اجرایی و اعلام می شود که مایه بسی امیدواری است. حقیقت آن است که این کار بزرگترین چالش اقتصادی ایران در طول تاریخ است و آرزوی همه اقتصاددانان و دلسوزان این مرز و بوم تصحیح این روش نادرست و خانمان برانداز است. این روش در طول سال ها چنان در نظام دولتی ایران جا خوش کرده که مسئولان به دلیل ابعاد پرمخاطره و پیچیده تغییر آن، ترجیح داده اند با آن کج دار و مریز رفتار کرده و انجام آن را به دولت های بعدی واگذارند. این دولت، که به نظر می رسد شجاعت آن بر سایر دولتها برتری دارد، شجاعانه ترین تصمیم تاریخ اقتصادی ایران را گرفته است.این تصمیم سرنوشت ساز می تواند کشور ما را در مسیر درست هدایت کند. این تصمیم علاوه بر کاهش اختلاف طبقاتی، اقتصاد ما را به مسیر رفتار عقلایی با منابع می اندازد که تغییر مبارکی است و علاوه بر برقراری عدالت بیشتر در توزیع یارانه ها، زمینه بسیاری از فسادها را در کشور ریشه کن خواهد ساخت. این تصمیم می تواند اقتصاد، تولید و توزیع را در کشور ما دگرگون کرده و تفکر استفاده درست از منابع و بهره وری را عملاً در زندگی روزمره ما وارد کند.این تصمیم تاریخی و تاریخ ساز آغازی است بر راه خطیر و پر پیچ و خم تصحیح اقتصاد کشور که ان شاءالله این دولت عزم جدی بر اجرای آن دارد.کار کار بزرگی است و به حق به دلیل ابعاد، گستردگی و پیامد ها، به آن جراحی اطلاق شده است. اطمینان دارم اقتصاددانان دلسوز کشور که دغدغه افزایش سطح زندگی و تولید را در کشور دارند در این راه یاریگر دولت خواهند بود.هدفمند شدن یارانه ها موجب منطقی شدن قیمت ها در نظام اقتصادی کشور می شود که قیمت های منطقی و اقتصادی موجب مصرف منطقی و متعادل می گردد و مردم ما را به مسیر درست استفاده بهینه تر از منابع هدایت خواهد کرد. اجرای این تصمیم با بزرگترین چالش ها و مشکلات روبه رو خواهد شد لیکن ظرفیت علمی و اجرایی کشور ما توان اجرای درست و موفق این تصمیم را دارد. مسائل و مشکلات این کار نیز به اندازه خود آن بزرگ هستند و این اقدام به معنای یک انقلاب اقتصادی است که انجام آن در کشور سال ها به تعویق افتاده است. این امر تجلی رویکردی نوین در نظام اقتصادی کشور است و شایسته آن است که امری ملی قلمداد شود و نگرش های جناحی و گروهی در انجام آن وارد نشود و همه برای توفیق در آن بکوشیم.‎

منبع : روزنامه ایران