مدیریت فرهنگ سازی ترافیک و سفرهای شهری

● مقدمه :
وسایل و تمدن کشورهای توسعه یافته ، بسیار سریعتر و هجومی تر از فرهنگ استفاده ی درست از آن وسایل و تمدن به کشورهای توسعه نیافته راه پیدا می کنند . وسایل حمل و نقل عمومی و خصوصی و عدم فرهنگ سازی مناسب برای استفاده ی بهینه از آنها ، یکی از علتهای بزرگ ایجاد ترافیک ، آلودگی های صوتی ، بهداشتی و ... هدر دادن وقت و سرمایه های ملی و ... می باشد .
● چکیده :
با توجه به اینکه به دلیل وجود ترافیک کشنده در شهرهای بزرگ ایران مثل تهران ، مشهد و ... و با در نظر گرفتن این موضوع که تهران آلوده ترین شهر دنیاست و مشهد در ایران آلوده ترین شهر پس از تهران است ، نیاز مبرم و فوری برای رسیدگی ، بررسی عوامل و به اجرا گذاشتن راه حل های کاهش آلودگی ها و زیانهای ناشی از ترافیک ، بسیار حیاتی و ضروری است .
دولت و زیر مجموعه های آن ، مجلس محترم در مقام قانون گزاری و نهادهای مستقل مردمی ، در زمینه ی فرهنگ سازی و استفاده ی بهینه از وسایل حمل و نقل ، اقدام کارساز و قابل توجهی انجام نداده اند .لذا بازنگری به فرهنگ ترافیک و مدیریت شهری برای انجام خدمات بدون نیاز به سفر های درون شهری ، افزایش توان ناوگان عمومی حمل و نقل شهری و ترغیب شهروندان به استفاده از وسایل عمومی ، از اساسی ترین کارهایی است که باید به آن پرداخته شود .
● متن اصلی :
آیا تا به حال کنار یک خیابان پر رفت و آمد با هدف توجه به فرهنگ ترافیک مردم ایستاده اید ؟ آمار برداری و بررسی جنبه های مختلف این فرهنگ کار بسیار ساده ای است . در یک بازه ی زمانی مشخص ببینید چند ماشین تک سرنشین از جلو شما عبور می کنند ؟ یا با توجه به محدودیت سرعت ، سبقت های نابجا ، لایی کشیدن ، بوق زدن های نامتعارف ، صدای ناهنجار و بلند بودن صدای لوازم صوتی آنها و ... را نظاره گر باشید . براحتی متوجه خواهید شد برای جابجایی این حجم از مسافرت های شهری ، نیاز به این همه وسایل نیست و در اغلب موارد بسیاری از قوانین رانندگی و شهروندی رعایت نمی شود. از طرفی با نهادینه نمودن فرهنگ سالم ترافیک ، تشویق مردم به رعایت حقوق شهروندی و با درست و قانونی رانندگی کردن می توان ایمنی را به جامعه برگرداند و با آسایش بیشتری زندگی کرد . در بخشهای زیر به راه حل هایی برای بهینه سازی فرهنگ ترافیک و سفرهای درون شهری، خواهیم پرداخت
۱) با مشاهدات بیشتر و توجه به حرفها ، اعتقادات و رفتارهای مردم این موضوع آشکار می شود که متأسفانه یکی از بزرگترین عوامل وجود ماشین های شخصی و تک سرنشین در ترافیک های شهری ، فرهنگ غلط تجمل گرایی در جامعه است . اغلب موارد استفاده ی نادرست و غیر ضروری از خودروهای شخصی ، مربوط به انسانهایی است که اعتبار و ارزش وجودی خودشان را در داشتن اینگونه وسایل می دانند .
آنها یک خودروی ده ، بیست یا صد میلیونی زیر پایشان هست ولی چند جلد کتاب مفید و کم بها از نظر مادی ، در خانه ی آنها پیدا نمی شود . آنها کلی زمان را صرف شستشو و دستمال کشیدن خودروهایشان و برق انداختن آنها می کنند ولی یک دهم این زمان را صرف مطالعه و گسترش اطلاعات مفید زندگی و کاری نمی نمایند . با ندیدن واقعیات زندگی عمومی مردم ، بجای حل مشکلات به آن می افزاییم .
متولیان امور ، رسانه ها ، روشنفکران مستقل و آموزش و پرورش و ... هر کدام بنا به مسئولیت و اختیارات و امکانات خود باید در ایجاد بسترهای مناسب فرهنگ سازی برای حل مشکلات اجتماعی و حرکت در بستر توسعه سبز، بسیار هوشمندانه تر و با برنامه ریزی های کارشناسی شده ، گام بردارند . باید ارزش های انسانی و شهروندی کارساز و مفید تر را جایگزین پاد ارزش ها کنیم . باید دانایی و قانون محوری را جایگزین تجملات و قانون گریزی ها نماییم . باید کتابهایی از مهد کودک تا دانشگاه برای درست و بهینه زندگی کردن تالیف ، تدوین و تدریس شود . باید رسانه ها خود را موظف به ترویج فرهنگ درست زندگی شهروندی بدانند . وگرنه صرف ایجاد پلها و بزرگراههای بیشتر چاره ی حل مشکل نخواهد بود . باید آموزش را تا جایی پیش برد که هر شهروند خود یک قانون گزار ، قانونمند ، پلیس و قاضی باشد . امکان ساخت جامعه سالم و شهر برازنده ی انسان های شریف ، بدون داشتن شهروندی آگاه غیر ممکن و دور از موازین منطقی و عقلی است .
۲) همزمان با کار فرهنگی که در بخش یک گذشت ، نیاز به تقویت ناوگان عمومی است . وقتی مردم مشاهده نمایند که استفاده از وسایل عمومی بسیار به صرفه تر و مفید تر برای آنها و شهروندان دیگر است به این امر ترغیب می شوند و کمتر از خودروهای شخصی استفاده می کنند .
از طرفی باید به آنها آموزش داد که خودروی شخصی استفاده خاصی دارد و نیاز نیست هر موقع و هرجا استفاده ی نادرست از آن برای خود و دیگران مشکل ساز شوند . باید شهروندان را به این باور رساند که حتی علی رغم دارندگی مادی ، استفاده از وسایل عمومی یک ارزش است . و باید مردم به این باور برسند که با هر گاز دادن به خودرو شخصی خود ، خود ، خانواده و هموطن هایش را، یک قدم به مرگ نزدیکتر می کنند . از طرفی نظارت همه جانبه ی دولت و مردم به تمام موارد در گیر با این مشکلات از جمله وسایل حمل و نقل عمومی و آژانس ها باید افزایش یابد تا مردم عطای آنها را به لقایشان نبخشند .
۳) با توجه به اینکه بیماریهای قلبی دومین عامل مرگ و میر در ایران است و از بابت سرانه ی تصادفات و مرگ و میر ایران در رده های بالای جهانی است . فرهنگ سازی مردمی برای استفاده از وسایلی مانند دوچرخه و ترغیب آنها به انجام کارهایی که با پیاده روی هم مقدور است ، استفاده ی بسیار شایانی برای سلامتی جسمی ، روحی و روانی مردم دارد ، و بار ترافیکی را نیز بسیار کاهش می دهد . آیا کم دیده اید افرادی را که برای یک خرید کوچک از نزدیکترین مغازه به منزل، از خودرو شخصی استفاده می کنند ؟ همان افراد به خاطر کم تحرکی ، مشکلات زیاد جسمی و روانی دارند . از طرفی بیش از هفتاد درصد ایرانیان اضافه وزن دارند و این فرهنگ استفاده ی بیش از حد از خودرو شخصی، یکی از دلایل بروز این مشکلات می باشد .
۴) با الکترونیکی نمودن خدمات شهری و کارهای دولتی می توان به میزان بسیار زیادی از سفرهای بی مورد درون شهری را کاهش داد و در نتیجه ترافیک به مراتب روان تر و شهری به مراتب سالم تری داشت . در این مورد دولت بسیار ضعیف عمل نموده است . حتی هنوز نتوانسته است مشکل پرداخت قبض های آب و برق و گاز و تلفن را به صورت جامع و کامل حل نماید تا چه رسد به هزاران خدمت الکترونیکی دیگر . هر ماه میلیونها نفر در سراسر ایران وقت بسیار زیادی را برای کارهایی از دست می دهند که ارزش آن وقت، بسیار بیشتر از هزینه ی کار انجام شده است . لذا دولت باید به سمت الکترونیکی شدن پیش رود . با این روش هم دولت پرسنل کمتری نیاز خواهد داشت و هم مشکلات رشوه خواری و ... کمتر خواهد شد . از طرفی باید کارتهای اعتباری جایگزین پول شود و خریدهای اینترنتی به گونه ای ارائه شود تا قیمت جنسی را که مردم با سفارش الکترونیکی دریافت می کنند حدود ده درصد کمتر از قیمتی باشد که با حضور در محل خرید ابتیاء می نمایند . تا این خود مشوقی برای کاهش مسافرت های درون شهری گردد .
۵) یکی از نکات بسیار مهم که در کشور ما نادیده گرفته شده ، بلند مرتبه سازی ساختمانها در شهرهای بزرگ و پر جمعیت است . به عنوان نمونه در مشهر بیشتر ساختمانها ویلایی یا دو سه طبقه است . این موجب می شود که بسیاری از زمینهای کشاورزی و مراتع ، تخریب و صرف ساختن ساختمان و جاده شوند و از طرفی شهر به صورت بی رویه و بی قواره گسترش می یابد . خود این گسترش یعنی دور شدن بعد مسافت مراکز خدمات رسانی و منازل مسکونی مردم و این یعنی هزینه نمودن سرسام آور سفرهای درون شهری و خدمات رسانی آب و برق ، گاز و ... که این به معنی بوجود آمدن ترافیکی مرگ بار تر است . بنابراین برج سازی و توجه به بلند مرتبه سازی در اینگونه شهر ها یکی دیگر از راه های منطقی کاهش ترافیک می باشد . اینگونه ساخت و سازها خیابان ها و فضای سبز وسیعتری را می طلبد که کمک زیادی به کم شدن ترافیک و روانتر شدن آن می نماید .
۶) یکی از اقدام هایی که هم بار ترافیکی را به شدت کاهش می دهد و هم کمک زیادی به اقتصاد و آرامش شهروندان می کند ، استفاده و گسترش تلفنهای عمومی اینترنتی است . این تلفنها در بسیاری از محلهای مناسب ، می تواند جایگزین تلفن های عمومی شود . با اینگونه تلفنها ضمن اینکه تمام شهروندان قادر به استفاده از فضای سایبر و اطلاعات جهانی هستند ، براحتی می توانند کار پرداخت قبض ها ، خریدهای رو خطی ( آن لاین ) و ... را انجام دهند . باید نیاز شهروندان و انگیزه آنها را از سفرهای بیش از حد درون شهری آگاه شویم و براساس آن برنامه ریزیها را به گونه ای انجام دهیم تا این سفرها کاهش یابند . حتی کاهش یافته ی این سفرها هم بهتر است به استفاده از وسایل عمومی خلاصه گردد .
اصولاً استفاده از خودروهای شخصی با توجه به ایجاد ترافیک ، بالا رفتن هزینه خانوار ، از بین رفتن سرمایه های ملی ، افزایش مشکلات و مرگ و میر ناشی از پیامدهای استفاده ی گسترده از آن و ... کار بسیار بدور از منطق و زیان بار است .
● جمع بندی و نتیجه گیری :
با در نظر گرفتن مشکلات حاد ترافیکی و عوارض بسیار ناگوار آن و با توجه به اینکه شهرهای بزرگی مانند مشهد بیشتر به یک تونل دود و آلودگی و محیط عذاب آور تبدیل شده اند ،تا یک شهر قابل زندگی و آرامش بخش ، لزوم توجه بسیار زیاد به ارائه و اجرای طرح های کارشناسی شده برای حل ترافیک و مشکلات ناشی از آن بسیار حیاتی است .
انجام فرهنگ سازی هایی که منجر به پیشگیری از مشکلات می شود کم هزینه ترین و بهترین کاری است که می توان انجام داد . سطحی نگری و از دست دادن زمان منجر به بحران بزرگی می گردد . زمان و مدیریت عاقلانه را از دست ندهیم .

http://poopak.blog.com/
http://shahrvandan.blogspot.com/
محسن موسوی زاده