راز موافقت رژیم صهیونیستی با توافقنامه آرام سازی؟

موافقت رژیم صهیونیستی با توافقنامه آرام سازی میان خود و جنبش مقاومت اسلامی "حماس" که به مرحله اجرا درآمد سوال های زیادی را با خود به همراه داشت که از مهمترین آنها می توان به این سوال اشاره کرد که رژیم صهیونیستی چرا در این وقت که یک سال و نیم از محاصره رقت بار و حملات روزمره به نوار غزه می گذرد، با این مساله موافقت کرد؟
برخی از ناظران این مساله را با مشکلات زیاد "ایهود اولمرت" نخست وزیر رژیم صهیونیستی در زمینه فساد اخلاقی و مالی و نیز تدابیر حزب کادیما برای انتخاب فرد دیگری به جای اولمرت به عنوان رئیس این حزب مرتبط می دانند و برخی دیگر نیز موافقت این رژیم با آرام سازی در شرایط کنونی را ناشی از مشکلات داخلی دولت عبری می دانند و معتقد هستند که اولمرت با موافقت خود با آرام سازی سعی در منحرف کردن افکار عمومی جامعه صهیونیستی از مسائلی است که ممکن است آینده سیاسی وی را به خطر بیاندازند. اما در این میان، برخی تحلیلگران و ناظران نیز معتقدند که فشارهای بین المللی علیه رژیم صهیونیستی موثر واقع شده و این رژیم ناگزیر به آرام سازی با جنبش حماس روی آورده است تا از این طریق به هم پیمانان راستگرای خود در آمریکا این امکان را بدهد که بیشتر توجه خود را به انتخابات ریاست جمهوری آینده که قرار است در نوامبر آینده برگزار شود، معطوف کنند.
اما علاوه بر همه این توجیهات و دلایل احتمالی، مساله مهمتری که به نظر می رسد رژیم صهیونیستی را وادار به پذیرش توافقنامه آرام سازی کرده است، به روند سازش و تشکیلات خودگردان فلسطین به عنوان نماد مشروعیت فلسطین و نماینده ملت فلسطین در عرصه بین المللی مربوط می شود. دوره ریاست "محمود عباس" رئیس تشکیلات خودگردان در اواخر سال جاری به پایان می رسد و رژیم صهیونیستی با پذیرش توافقنامه آرام سازی سعی کرد که شرایط را برای کسب مشروعیت از سوی عباس در انتخابات ریاستی آینده فلسطین در نوار غزه و کرانه باختری فراهم کند؛ چرا که در صورت تداوم وضعیت قبلی اولا امکان برگزاری انتخابات در نوار غزه مساله ای غیر ممکن جلوه می کرد و از سوی دیگر، حتی در صورت برگزاری انتخابات در نوار غزه نیز عباس یا هر نامزد دیگری به سختی می توانست آرای لازم برای تصدی سمت ریاست تشکیلات خودگردان را بدست آورده و روند سازش با طرف های آمریکایی و صهیونیستی را ادامه دهد.
رژیم صهیونیستی طرحی را درباره حل و فصل نهایی تمامی مسائل فیما بین با فلسطینیان از جمله مساله آوارگان و قدس ارائه داده که مورد حمایت آمریکا نیز قرار گرفته است و علاوه بر این، دهها نشست محرمانه نیز میان طرف فلسطینی به ریاست "احمد قریع" (ابو العلاء) و طرف صهیونیستی برگزار شده که تاکنون کسی از محتوای مذاکرات صورت گرفته در آنها خبری ندارد. پروژه های تبادل اراضی و محدود کردن شهر قدس به مسجد مبارک الاقصی و پرداخت غرامت و تابعیت کشور محل اقامت به آوارگان فلسطینی به منظور اسکان آنها در کشورهای فعلی محل حضور خود از جمله مسائلی است که رژیم صهیونیستی آنها را در دست بررسی دارد و در عین حال سعی در دستیابی به چارچوبی قانونی برای تصویب این طرح های خود دارد.
با این وضعیت امکان هیچگونه پیشرفتی وجود ندارد و علاوه بر این، ساکنان نوار غزه در محاصره قرار گرفته اند و کنترل این منطقه نیز در دست جنبش حماس است. از همین رو، رژیم صهیونیستی با موافقت خود با توافقنامه آرام سازی تلاش می کند که از شدت درگیری های میان جنبش های فتح و حماس بکاهد و بدین وسیله شرایط را برای برگزاری انتخابات و اجرای طرح های دیگر خود آماده کند؛ چرا که این رژیم معتقد است که امکان به نتیجه رسیدن این طرح ها و اهداف خود در حال آتش بس با جنبش حماس بیشتر از زمان جنگ با آن است. بنابراین می توان به این نتیجه رسید که هدف رژیم صهیونیستی از آرام سازی میان خود و جنبش حماس، سوق دادن این جنبش به سوی انعطاف بیشتر و یا حداقل کاستن از شدت مخالفت و مشارکت آن در انتخابات ریاستی آینده است. رژیم صهیونیستی از سوی دیگر، قصد دارد با درخواست از جامعه بین المللی برای ارسال نیروهای خود به نوار غزه به سیطره یک ساله جنبش حماس بر این منطقه پایان دهد.
بدیهی است که جنبش حماس از فهم و درایت لازم برای درک اهداف رژیم صهیونیستی از موافقت با توافقنامه آرام سازی میان خود و این جنبش برخوردار است و راز مقاومت جنبش حماس در مقابل برخی شروط طرف صهیونیستی و حتی تحمیل برخی شروط خود به این طرف نیز در همین نکته نهفته است. جنبش حماس تا جایی که می توانست موافقت با توافقنامه آرام سازی را به تاخیر انداخت، اما اوضاع بحرانی ساکنان نوار غزه این جنبش را وادار به پذیرش آرام سازی کرد تا بدین ترتیب ساکنان این منطقه نفسی تازه کنند.
همان طوری که جنبش حماس تا جایی که توان داشت سعی کرد با تاکتیک های مختلف موافقت با توافقنامه آرام سازی را به تعویق بیاندازد، اما در طرف مقابل، رژیم صهیونیستی نیز در بسیاری از مسائل مربوط به آرام سازی از مانورهای سیاسی خود دریغ نخواهد ورزید و همین مساله باعث لرزش و سستی بنیان آرام سازی کنونی و وابستگی آن به شرایط و تحولات آینده منطقه خاورمیانه می شود. فهم صحیح ابعاد این مشکل و تلاش برای هدایت کردن آن به سوی مسیر درست خود باعث می شود که ابعاد تمامی حوادث احتمالی آینده را درک کنیم و شاید هم ۶ ماه آینده بسیاری از مسائل را برای ما روشن کرده و اطلاعات بیشتری درباره راز موافقت رژیم صهیونیستی با توافقنامه آرام سازی را بر ملا کند.

نویسنده: احمد منصور

منبع : مرکز اطلاع رسانی فلسطین