افغانستان

از ۱۷۴۷ (میلادی) تا زمان استرداد استقلال افغانستان در سال ۱۹۱۹ (میلادی)، این کشور دو بار توسط امپراتوری بریتانیا اشغال گردید و تازمان اعلام استرداد استقلال آن توسط امان‌الله خان در ۱۹۱۹ سیاست خارجی افغانستان زیر نظر مستقیم امپراتوری بریتانیا بود. بعد از اعلام استرداد استقلال افغانستان روابط مستقیم خود را با دول دیگر بر قرار ساخت. یک دوره کوتاه‌مدت که به‌نام دهه دموکراسی در این کشور در ۱۰سال اخیر دوره پادشاهی محمد ظاهرشاه به‌وجود آمد و با کودتای سال ۱۹۷۳ داوودخان به پایان رسید. داوودخان پسر کاکای محمد ظاهرشاه آخرین پادشاه افغانستان بود و خودش اولین رئیس‌جمهور کشور گردید. در سال ۱۹۹۲ (میلادی) یک نیروی خودجوش و چریکی به نام مجاهدین در این کشور شکل گرفت که رژیم کمونیستی ۱۴ساله را شکست داد. سلطه طالبان
مجاهدین موفق به تشکیل دولت ملی نشدند و جای آنها را طالبان که از حمایت مادی و معنوی پاکستان سود می‌بردند گرفت. طالبان نتوانستند بقایای مجاهدین را که بر علیه آنها مقاومت می‌کردند به‌طور کامل سرکوب نمایند. رژیم طالبان با حمله ائتلاف بین‌المللی به رهبری آمریکا از هم پاشید. از سال ۲۰۰۱ (میلادی) بعد از کنفرانس بن (Bonn) در اثر توافق گروه‌های افغان دولت موقت به رهبری حامد کرزی روی کار آمد. حکومت در ۷ دسامبر ۲۰۰۴ (میلادی) به ریاست جمهوری حامد کرزی (Hamid Karzai) شکل گرفت و در۱۹ دسامبر سال ۲۰۰۵ (میلادی) نیز انتخاب مجلس قانونگذاری آن را تکمیل کرد.
● فرهنگ
ماده شانزدهم قانون اساسی افغانستان زبان‌های فارسی (در گویش رسمی و دولتی دری)و پشتو را زبان‌های رسمی افغانستان اعلام می‌کند و چنین می‌گوید: «از جمله زبان‌های پشتو، دری، ازبکی، ترکمنی، بلوچی و پشه‌ای، نورستانی، پامیری و سایر زبان‌های رایج در کشور، پشتو و دری زبان‌های رسمی دولت می‌باشند. در مناطقی که اکثریت مردم به یکی از زبان‌های ازبکی، ترکمنی، پشه‌ای، نورستانی، بلوچی و یا پامیری تکلم می‌نمایند، آن زبان علاوه بر پشتو و دری به حیث زبان سوم رسمی می‌باشد و نحوه تطبیق آن توسط قانون تنظیم می‌گردد. دولت برای تقویت و انکشاف همه زبان‌های افغانستان پروگرام‌های موثر طرح و تطبیق می‌نماید. نشر مطبوعات و رسانه‌های گروهی به تمام زبان‌های رایج در کشور آزاد می‌باشد.»
● آموزش و پرورش
در زمان اشغال افغانستان توسط شوروی جنگ‌های داخلی این کشور(دهه‌های ۹۰ میلادی)، شالوده آموزش و پرورش افغانستان از هم پاشید. در دوره قدرت طالبان حتی دختران خانه‌نشین شده و اجازه تحصیل از آنها گرفته شد. در این دوره، به جای درس‌های علمی مانند کیمیا و فیزیک در مدارس، بیشتر بر آموزش‌های مذهبی تاکید می‌شد. اکنون برآورد می‌شود کمتر از نیمی از مدارس افغانستان دسترسی به آب آشامیدنی داشته باشند. پس از حمله آمریکا به افغانستان در سال ۲۰۰۱ میلادی و فروپاشی طالبان، با روی کار آمدن دولت انتقالی وضعیت تحصیل اندک‌اندک رو به بهبودی می‌رود ولی با این وجود هنوز بیش از ۶۰درصد مردم افغانستان از سواد خواندن و نوشتن بی‌بهره‌اند. در حال حاضر ۱۳ دانشگاه و شش مرکز تربیت معلم، در سراسر افغانستان وجود دارد. در کنکور ورود به دانشگاه سال ۱۳۸۵ خورشیدی، ۸۰ هزار نفر شرکت کرده‌اند. برآورد مسوولان اینست که حدود ۳۰ هزار دانشجو به علت نبود امکانات از ورود به دانشگاه محروم شوند. ۱۰ درصد بودجه سالانه افغانستان به امور آموزشی اختصاص دارد، که از این میان ۷ درصد آن مربوط به وزارت معارف (آموزش و پرورش) است، یک درصد مربوط به نهادهای تحقیقاتی و یک درصد مربوط به آموزش عالی است.
● جغرافیای انسانی
پرجمعیت‌ترین شهرهای افغانستان به ترتیب کابل، قندهار، مزار شریف و جلال‌آباد هستند. روابط خویشاوندی و خانوادگی در میان مردم افغانستان بسیار نزدیک و صمیمانه ‌است. در این کشور مسائل حاد میان مردم توسط ریش‌سفیدان و بزرگان حل و فصل می‌شود. افغانستان دارای ۳۴ ولایت (استان) است: ارزگان، بادغیس، بامیان، بدخشان، بغلان، بلخ، پروان، پکتیا، پکتیکا، پنجشیر، تخار، جوزجان، خوست، دایکندی، زابل، سر پل، سمنگان،غزنی، غور،اریاب، فراه، قندهار، کابل، کاپیسا، کندوز، کنر، لغمان، لوگر،نگرهار، نورستان، نیمروز، وردک، هرات وهلمند. براساس سرشماری مقدماتی کمیته ملی احصائیه کشور، جمعیت افغانستان در سال ۱۳۸۵، ۲۴ میلیون نفر است. گفته می‌شود از این تعداد ۳۰۰/۱۲ میلیون مرد و ۸۰۰/۱۱ میلیون نفرشان زن هستند، ۷/۲۱درصد جمعیت کشور شهرنشین می‌باشند. مرحله اصلی نفوس شماری افغانستان در ماه سنبله ۱۳۸۷ صورت خواهد گرفت. این آمار شامل میلیون‌ها مهاجر افغانی مقیم ایران، پاکستان و کشورهای دیگر نمی‌باشد. سازمان ملل پیش از این جمعیت افغانستان را ۲۹ میلیون نفر برآورد کرده بود.

منبع : روزنامه کارگزاران