کودکان غزه قربانیان اصلی تحریم های اقتصادی

زمانی که نخستین گروه های یهودیان مهاجر پا به خاک فلسطین گذاشتند به آنها گفته شده بود، اینجا سرزمینی بدون ملت است تا برای ملتی بدون سرزمین، وطن باشد. اگرچه این عبارت از بنیاد یک دروغ تاریخی به شمار می رفت، اما به نظر می رسد سیاست های اسرائیل به ویژه از ۱۹۶۷ به شکلی جهت دهی شده است که این عبارت را از شکل یک ادعای دروغ به عبارتی پیشگویانه در آورد که اسرائیل می کوشد آن را به واقعیت تبدیل کند.
در سپتامبر ۲۰۰۷ اسرائیل به بهانه شلیک موشک های حماس از این منطقه، غزه را موجودیتی دشمن خواند و محدودیت ها و تحریم های اقتصادی خود را علیه این منطقه تشدید و واکنش های نظامی خود را آغاز کرد. در ماه مارس سال ۲۰۰۸ گزارش ها خبر از آن می داد که شرایط انسانی در غزه هر روز وخیم تر از روز پیش شده، به گونه ای که تاکنون بی سابقه بوده است و حتی قابل مقایسه با دوران اشغال فلسطین در سال ۱۹۶۷ هم نیست.
نسل کشی آرام اسرائیل در فلسطین، زندگی کودکان این کشور را که بیش از نیمی از جمعیت آن را تشکیل می دهند تهدید می کند، کودکانی که به عنوان گسترده ترین و آسیب پذیرترین بخش جامعه فلسطین در فقر و بیکاری خانواده های خود شریکند، بار آن را به دوش می کشند و در حملات نیروهای اسرائیل جان خود را از دست می دهند.
● شرایط اقتصادی و اجتماعی غزه
به گزارش بانک جهانی در سال ۲۰۰۶، حدود ۲۴ هزار فلسطینی، هر روز برای کار به سرزمین های اشغالی می رفتند که این عدد امروز در نوار غزه به صفر رسیده است. کشاورزان و صاحبان فعالیت های تولیدی برای فروش کالاهای خود و وارد کردن مواد اولیه، نیازمند دسترسی به بازار های اسرائیل هستند که شرایط فعلی این امکان را از آنان گرفته است. در نتیجه بیکاری به پدیده ای گسترده در این منطقه بدل شده است. ۹۵ درصد از فعالیت های اقتصادی در غزه به حال تعلیق درآمده است و ۶۵ هزار کارگر بیکار شده اند. امروز ۸۰ درصد مردم در غزه زیر خط فقر زندگی می کنند.
این مردم، نیازمند دریافت کمک های غذایی سازمان ملل متحد هستند که از طریق WFP و UNRWA تامین می شود. در سال ۲۰۰۴ در حدود ۶۳ درصد مردم و امروز حدود۰۸ درصد از آنان به این کمک ها نیازمند بودند. WFP اعلام کرده است که در سال ۲۰۰۴، حدود ۳۷ درصد از درآمد مردم صرف تهیه غذا می شد که این عدد امروز به ۶۳ درصد رسیده است. این در حالی است بین ۵۵ تا ۷۰ درصد از مردم این ناحیه با درآمد روزانه ۵/ ۱دلار روزگار می گذرانند.
تحریم ورود سوخت به این ناحیه برای مدتی، تنها ژنراتور تامین کننده انرژی برق را از کار انداخت. نان نیست چون تنوری برای پخت آن وجود ندارد. بیمارستان های غزه در روز بین ۸ تا ۱۲ ساعت قطعی برق دارند. بنابراین انجام اعمال جراحی یا مراقبت از نوزادانی که برای ادامه حیات به دستگاه وابسته اند با مشکل مواجه شده است. درمانگاه ها امکان ارائه خدمات درمانی را ندارند و ۹۱ درصد از داروهای حیاتی از جمله آنتی بیوتیک ها نایاب شده است. این شرایط، زیست محیط کودکان غزه را تشکیل می دهد. غزه ۱/۱ میلیون نفر جمعیت دارد و کودکان ۵۵ درصد جمعیت آن را تشکیل می دهند. کودکانی که به اشکال گوناگون، مستقیم یا غیرمستقیم قربانی این اقدامات می شوند.
● قربانیان جنگ
دفتر مرکزی آمار فلسطین در سال ۲۰۰۸ اعلام کرد: در حدفاصل سپتامبر ۲۰۰۰ تا فوریه ۲۰۰۸ میلادی، ۹۶۹ کودک فلسطینی به شهادت رسیده اند(۳۸۴ کودک در کرانه باختری و ۵۷۳ کودک در نوار غزه) که این تعداد ۲/ ۱۸ درصد از کل شهدای فلسطین را در بر می گیرد. در همین گزارش آمده است که ۳۴۴ کودک فلسطینی در بازداشت نیروهای اسرائیلی به سر می برند. اکثر این کودکان پسر هستند و گزارش های نه چندان معتبری از وجود ۱۱ دختر نیز در این بازداشتگاه ها حکایت دارد. این نوجوانان زندانی، گاه در کنار زندانیان اسرائیلی نگهداری شده و مورد آزار و سوءاستفاده قرار می گیرند.
● کودکان خیابان و کار
فقر و بیکاری ناشی از تحریم های اقتصادی، بزرگ ترین مشکل گریبانگیر مردم در فلسطین است. این عامل به همراه تعطیلی پیاپی مدارس کودکان زیادی را به خیابان ها کشانده است که خود پدیده کودکان خیابان و کار را ایجاد کرده است.
بر اساس آمار های دفتر مرکزی آمار فلسطین در سال ۲۰۰۸ میلادی، ۶/ ۴ درصد از کودکان به نوعی چه در خانواده و یا در خیابان مشغول به کارند. ۷۴ درصد از این کودکان در خانه و ۲۹ درصد برای دریافت مزد کار می کنند. فلسطینیان کار در کسب و کار های خانوادگی را نه کار که فعالیتی آموزشی برای کسب مهارت شغلی در آینده می دانند. ۸/ ۴۱ درصد از این کودکان در بخش کشاورزی مشغولند و ۳۴ درصد فعالیت تجاری دارند.
ضعف سیستم آموزشی، درآمد اندک، تورم، بسته بودن مرزها، خانواده های پرجمعیت (به طور میانگین هر خانواده ۷ فرزند دارد) و تامین هزینه های تحصیل عواملی است که کودکان را برای کار به خیابان می کشاند. این کودکان بین ۱۰ تا ۱۲ ساعت کار می کنند و درآمد روزانه آنها بین ۵ تا ۸ دلار است. ایست های بازرسی اسرائیل به مکانی برای تجمع کودکان کار تبدیل شده است. آنها از فرصتی که شهروندان در پشت مرز به انتظارند برای فروش خرده ریز های خود یا گدایی استفاده می کنند. هر لحظه این امکان وجود دارد که این کودکان توسط نیروهای اسرائیلی و پلیس فلسطین و یا دیگر کودکان مورد آزار و اذیت قرار بگیرند. به این ترتیب فقر و بیکاری خانواده ها در فلسطین خیابان ها را از کودکان کار انباشته کرده و مدارس را از دانش آموزان خالی می کند.
● آموزش کودکان فلسطین
یونیسف در سال ۲۰۰۲ گزارشی را منتشر کرد که بر مبنای آن می توان به تحلیل مشکلات آموزش کودکان در فلسطین پرداخت.۲۲۰ هزار دانش آموز و ۹۳۰۰ آموزگار فلسطینی در هر سال تحصیلی در حدود یک ماه نمی توانند به دلیل موانعی که اسرائیل ایجاد می کند بر سر کلاس های درس حاضر شوند و ۵۸۰ مدرسه فلسطین به سبب محدودیت های ایجاد شده برای مقابله با عملیات شهادت طلبانه و دیگر اشکال مقاومت بسته شده است. این درحالی است که بر مبنای آمارهای دفتر مرکزی آمار در فلسطین، در سال ۲۰۰۷ از ۳۷۶۱۶۴۶ نفر جمعیت فلسطین ۹/ ۱ میلیون نفر را کودکان زیر ۱۸ سال تشکیل می دهند و نیمی از این کودکان دانش آموزند. در سال ۲۰۰۷، ۴ / ۹۵ درصد از کودکان در کرانه باختری رود اردن و ۸/ ۴۰ درصد در غزه در سر کلاس های درس خود حاضر شده اند.
به واقع اقدامات نظامی اسرائیل، تعطیل کردن مدارس یا ویران کردن خانه ها شرایطی را ایجاد کرده که حضور کودکان در مدرسه را با مشکلات فراوانی مواجه کرده است. برای مقابله با این موضوع یک سیستم محلی و جایگزین در فلسطین ایجاد شده است که در آن کودکان توسط والدین، در کوچه ها یا مساجد آموزش می بینند که به هر روی کیفیت این گونه آموزش ها چندان مناسب نیست.
● تغذیه و بهداشت کودکان
برنامه جهانی غذا در سال ۲۰۰۷ گزارش داد که ۳۴ درصد از خانوار های فلسطینی به طور کامل و ۲۰ درصد از این خانوارها به طور نسبی از امنیت غذایی برخوردارند. در مقابل ۱۲ درصد در خطر ناامنی غذایی قرار دارند و ۳۴ درصد به این مشکل گریبانگیرند. طبق آمارهای یونیسف یک دهم از کودکان فلسطین با مشکل کمی رشد مواجهند. نیمی از آنها از کم خونی و ۷۵درصد از کودکان زیر ۵ سال از کمبود ویتامین A رنج می برند. ۲/۸ درصد از این کودکان نیز در هنگام تولد کم وزن هستند. اما نکته در این جاست که دسترسی کودکان به امکانات بهداشتی نیز با اقدامات اسرائیل محدود می شود. ۴/ ۳ درصد از نوزادان فلسطین در خانه، راه بیمارستان یا در ایست های بازرسی اسرایی به دنیا می آیند. بر مبنای گزارش WHO دسترسی به مراقبت های بهداشتی از ۳/ ۸۹ درصد در اوایل سال ۲۰۰۷ به ۶۳ درصد در دسامبر همان سال رسید و با تشدید تحریم های اسرائیل این روزها به شدت کاهش یافته است.
اگرچه ملت فلسطین تجربه سال ها مقاومت، تجاوز و تحریم را در کوله بار خود دارند اما آنچه در ماه های اخیر در نوار غزه صورت گرفته است تصویری تمام قد از تلاش برای نسل کشی یک قوم است که با ابزارهای گوناگون چه حملات نظامی یا تحریم های اقتصادی دنبال می شود و کودکان در این میانه اهداف آسانی هستند که اسرائیل با نشانه رفتن آنها این بار قصد دارد تا آینده یک ملت را از آنان غصب کند.

ندا شاه نوری

منبع : هفته نامه آتیه