بررسی حساسیت و ویژگی سونوگرافی داپلر رنگی و Power Doppler در افتراق ضایعات خوش خیم و بدخیم پستانی بیمارستان امام (۱۳۷۸-۷۹)

● مقدمه:
در حال حاضر ماموگرافی همراه با معاینه کلینیکی اولین و اصلی ترین وسیله تشخیصی سرطان پستان می باشد. اما با وجود حساسیت بالای ماموگرافی حدود ۵ تا ۱۵ درصد ضایعات پستان بوسیله ماموگرافی قابل تشخیص نبوده و افتراق ضایعات خوش خیم و بد خیم در این روش میسر نمی باشد. سونوگرافی داپلر رنگی می تواند یک روش مفید در افتراق ضایعات خوش خیم و بد خیم پستان باشد.
● مواد و روشها:
این تحقیق از دی ماه ۱۳۷۸ لغایت آبان ماه ۱۳۷۹ در مرکز تصویر برداری بیمارستان امام خمینی ( ره) جهت تعیین حساسیت و ویژگی سونوگرافی داپلر رنگی و پاور داپلر در افتراق ضایعات خوش خیم و بد خیم پستانی انجام گردید. روش مطالعه توصیفی و آینده نگر از نوع Process Research بود. در این تحقیق سیگنالهای داپلر رنگی و پاور داپلر توسط دستگاه GE logic ۵۰۰ با پروب ۷.۵ MHZ در ۷۱ توده پستانی بررسی شد و متغیرهای( Resistive Index (RI ، میزان و نحوه انتشار عروق در ضایعات مورد مطالعه قرار گرفت. بر اساس این فرضیه که ضایعات فاقد رگ یا کم عروق و دارای عروق محیطی یا مرکزی و با RI بیش از ۰.۶ خوش خیم و ضایعات پر عروق یا کم عروق دارای عروق نفوذی یا منتشر و RI کمتر از ۰.۶ بدخیم می باشند، نتایج داپلر رنگی تعیین شده و سپس با نتایج پاتولوژی که از طریق FNA و جراحی بدست آمده بود مقایسه و میزان حساسیت و ویژگی هر تست محاسبه گردید.
● یافته ها:
با توجه به نتایج پاتولوژی از ۷۱ توده مورد بررسی۲۲ توده بدخیم و ۴۹ توده خوش خیم بودند. اکثر توده های بدخیم پر عروق بوده (۱۵ توده) و بیشتر آنها عروق نفوذی و منتشر داشتند ( ۱۴ توده). ۳ توده بدخیم فاقد رگ بود که هر سه کوچکتر از ۱۰ میلی متر بودند. اکثر توده های خوش خیم و فیبروآدنوم ها فاقد رگ بودند (۳۵ توده). ۵ توده خوش خیم پرعروق بود و عروق منتشر و نفوذی در ۹ توده خوش خیم دیده شد. ۱۲ توده بدخیم، ۲ فیبروآدنوم و تمامی ضایعات خوش خیم، RI بیشتر از ۰.۶ ، ۷ توده بدخیم و ۶ توده خوش خیم،RI کمتر از ۰.۶ داشتند. حساسیت سونوگرافی داپلر رنگی و پاور داپلر برای تعیین بدخیمی بر اساس پرعروق بودن ضایعه ۶۸ درصد، براساس عروق منتشر و نفوذی ۶۴ درصد و بر اساس RI کمتر از ۰.۶ برابر ۳۲ درصد بود. ویژگی این روش برای معیارهای فوق به ترتیب ۹۰ درصد، ۸۲ درصد و ۸۸ درصد می باشد با استفاده از مجموع معیارهای فوق برای تعیین بدخیمی حساسیت، ۷۳ درصد و ویژگی ۸۲ درصد می باشد. (p<۰.۰۰۰۱) .
● نتیجه گیری و توصیه ها :
بنابر نتایج میزان و نحوه انتشار و مورفولوژی عروق توده های پستانی در داپلر رنگی و پاور داپلر یک یافته مهم برای تشخیص احتمال بدخیم است اما RI ارزش تشخیصی چندانی ندارد. حساسیت سونوگرافی داپلر و پاور داپلر نسبت به ماموگرافی پایین تر بوده و این تست به عنوان یک تست غربالگری سرطانهای پستان مناسب نمی باشد ولی به عنوان مکمل جهت افتراق ضایعات خوش خیم و بدخیم و کاهش موارد بیوپسی های غیر ضروری یک روش مفید است.
در این بررسی بین نتایج داپلر رنگی و پاور داپلر، بجز یک مورد که در داپلر رنگی توده فاقد رگ بوده و در پاور داپلر دارای یک رگ مرکزی بود هیچگونه تفاوتی دیده نشد.

نسرین احمدی نژاد
شهریار شهریاریان
افسانه قاسمی فیروزآبادی
معصومه گیتی

منبع : پایگاه اطلاعات علمی