ورزش و آرامش روانی

ورزش از چند طریق باعث ایجاد آرامش در انسان می‏گردد:
۱) از طریق تخلیه انرژی‏های درونی.
انسان در ارتباط با محیط بصورت دائمی دارای تبادلات انرژی می‏باشد. یعنی از راه خوردن مواد غذائی و مایعات، خواب و... انرژی دریافت نموده و از طرف دیگر این انرژی‏های دریافتی را مصرف و تخلیه می‏نماید. اگر این انرژی‏ها در درون انسان متراکم شده و راه تخلیه خود را به صورت صحیح نیابند، ممکن است‏خود را به شکل‏های گوناگون مثل انفجارات روانی، ناآرامی‏های فردی و اجتماعی هیجانات کنترل نشده و همچنین اضطراب و ناآرامی نشان دهند.
ورزش کردن باعث می‏گردد که این انرژی‏های متراکم درونی انسان که در زمان قدیم صرف کار و رفت و آمد و... می‏شد، در مسیری سالم و سازنده مصرف و تخلیه شود و تعادل درونی بین انرژی‏های دریافتی و پرداختی برقرار و در نتیجه آرامش روانی بر وجود وی حاکم گردد.
درنظر گرفتن این مسئله بخصوص درنوجوانان و جوانان که دارای انرژی و جنب و جوش فراوانی می‏باشند بسیار مهم است. خود شما هم شاید حالت آرامش روانی توام بانشاطی را که پس از یک ورزش کردن متعادل به انسان دست می‏دهد، تجربه کرده باشید و شاید یکی از علل این مطلب که گفته می‏شود بیماریهای روانی بخصوص اضطراب وافسردگی در زمان‏های قدیم کمتر از امروز بوده است، این بوده که افراد آن روزگار دارای تحرک و فعالیت‏بدنی فراوان بوده‏اند و فرصتی برای ابتلاء به اضطراب و افسردگی نداشته‏اند! امروزه کار درمانی یکی از شیوه‏های درمان بیماران روانی است، چرا که کار کردن هم به مثابه نوعی ورزش کردن است که موجب تخلیه انرژی‏های درونی و بسیاری آثار مفید دیگر می‏شود.
۲) از راه ایجاد نشاط روحی.
یکی از آثاری که همه ورزشکاران درسخنان خود به آن اشاره می‏کنند، نشاطی است که از طریق ورزش کردن نصیب انسان می‏شود. پرواضح است که نشاط را با اضطراب و غم و اندوه و افسردگی سرسازگاری نبوده و آنها را از میان برخواهد داشت.
۳) گزارشاتی مبنی برتاثیر ورزش بر افزایش آزاد کردن آندروفین‏ها در بدن وجود دارد. آندروفین‏ها از مخدرهای درونی بدن انسان هستند که دارای اثرات ضد درد آرامبخشی (Sedation) می‏باشند. نیز این مواد با اثرات خواب آوری خود در آرامش بخشی به افراد کمک می‏کنند.
۴) از راه تغییر وضعیت‏بدن.
بطور کلی حالت جسمی و وضعیت‏های مختلفی که جسم و بدن و حالات صورت انسان به خود می‏گیرد، هم نشانگری از حالات روانی او می‏باشد و هم براین حالات روانی دارای تاثیر بوده و زمینه تغییر آنها را فراهم می‏کند.
شاید یکی از علل اینکه در روایات فرموده‏اند هرگاه دچار غضب شدید، برخاسته و وضو بگیرید، همین مطلب باشد. تغییر با اضطراب بیان شده است. برای مثال گفته شده چارلز دیکنز هر وقت دچار ناکامی و اضطراب می‏شده، در خیابان‏ها به قدم زدن می‏پرداخته است. ورزش کردن می‏تواند بعنوان یکی از راه‏های خوب و مفید تغییر وضعیت‏بدن و دور شدن از محیط و اندیشه اضطراب‏زا مطرح باشد.
۵) و بالاخره از راه تقویت‏حس اعتماد به نفس و احساس عزت نفس.
امروزه هر چه بیشتر می‏گذرد نسبت‏به آثار جسمی و روانی ورزش توجه بیشتری نشان داده شده، آثار مفید ورزش بیشتر کشف می‏شود. برای مثال «در مطالعه اخیری که در ژورنال اپیدمی شناسی آمریکا (American gournal to Epidemiology) به چاپ رسیده نشان داده شده که افزایش مشارکت در برنامه‏های ورزشی، تمرینات بدنی و فعالیت‏های جسمانی به شدت باکاهش علائم افسردگی (احساس اینکه زندگی بی ارزش است و یا برخورداری از یک روحیه ضعیف)، بی قراری و اضطراب (تنش و بی قراری بدن) و احساس کسالت (بی خوابی، احساس فرسودگی) همراه است‏».

دانیال تارمست

منبع : علوم ورزشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد پرند