القای رشد مجدد کالوس‌های غیر فعال شده و بررسی تنوع سوماکلونی در ارقام جو

جهت القای رشد مجدد کالوسهای غیر فعال شده و بررسی تنوع سوماکلونی در جو، ۴ ژنوتیپ دو ردیفه و ۴ ژنوتیپ شش ردیفه با مبدا ایرانی و ژاپنی از کلکسیون غلات گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران انتخاب گردید. دو هفته بعد از گرده افشانی جنین نارس آنها در محیط کشت موراشیگ و اسکوگ با ۲ میلی گرم در لیتر ۲,۴-D کشت گردید. کالوسها تقریبا هر یک ماه در تاریکی و دمای ۲۵ ± ۱ درجه سانتی گراد واکشت شدند. بعد از اینکه کالوسها برای مدت لازم در محیط کالوس دهی واکشت شدند رشد آنها متوقف و آبکی و غیر جنین زا شدند. جهت بازگرداندن رشد مجدد کالوسهای جنین زا و باززایی، تیمارهای مختلف هورمونی، نوری (شدت، مدت) و سرمادهی بکار برده شد. که فقط تیمار سرمای ۵ درجه سانتی گراد پاسخ مناسبی داد و در بین تیمارهای سرما، ۱۵ روز سرمای ۵ درجه سانتی گراد بیشترین میزان رشد مجدد کالوسهای جنین زایی و باززایی را باعث گردید و با استفاده از این تیمار تقریبا تمام توان جنین زایی در تمام ژنوتیپهای مورد مطالعه القا شد. برای بررسی تنوع سوماکلونی شمارش کروموزومی در کالوسهای ۷-۹ ماهه، ۱۰-۱۲ ماهه، ۱۳-۱۵ ماهه صورت گرفت که در بین ژنوتیپ های مورد مطالعه تفاوت چندانی مشاهده نگردید. ولی با افزایش طول زمان کشت در پتری، یوپلوئیدی و آنیوپلوئیدی افزایش یافت. ضمن اینکه بیش از ۸۰% سلولهای دیپلوئید بودند.

منصور امیدی
پریچهره احمدیان تهرانی
ابراهیم سیدطباطبایی بدرالدین

منبع : پایگاه اطلاعات علمی