کاهش وابستگی فیزیکی به مرفین توسط فیناستراید (مهار کننده آنزیم ۵ آلفا – ردوکتاز) در موش صحرایی نر

دو مشکل عمده مرفین که سبب ایجاد محدودیت های جدی در تجویز و مصرف آن به عنوان ضد درد گردیده، پدیده تحمل و وابستگی می باشد، که هنوز مکانیسم دقیق بروز آنها مشخص نشده است. عوامل فیریولوژیکی متعدد از جمله: سطح استروییدهای جنسی و یا فعالیت کانال های کلسیمی در مصرف مرفین و به خصوص در تجویز مزمن آن دستخوش تغییراتی می شوند. آنزیم ۵- آلفا ردوکتاز که با تبدیل تستوسترون به دی هیدروتستوسترون باعث کاهش سطح دی هیدروتستوسترون می شود، می تواند توسط فیناستراید بطور رقابتی مهار شود. در این مطالعه از موش های صحرایی نر از نژاد Wrstar با محدوده وزنی ۲۲۰-۲۶۰ گرم استفاده شده که با تزریق مرفین سولفات به صورت داخل صفاقی روز اول ۲۰ mg/kg، ۳۰ mg/kg و روز سوم وچهارم ۴۰ mg/kg، معتاد شدند و در روز پنجم، با تزریق نالوکسان (۲ mg/kg) بصورت داخل صفاقی علایم سندرم قطع مصرف به مدت ۳۰ دقیقه مورد بررسی قرار گرفت.
نتایج بدست آمده نشان می دهد که تجویز حاد فیناستراید در روز پنجم، با دوز ۵ mg/kg، دو بار و با فاصله دو ساعت و نیز تجویز مزمن فیناستراید با دوز ۵ mg/kg به همراه مرفین در مدت چهار روز سبب کاهش معنی دار بروز علایم سندرم قطع مصرف می گردد.
نتایج حاصل از این مطالعه پیشنهاد می کند که ترکیباتی که از متابولیزه شدن تستوسترون به خصوص در CNS جلوگیری می کنند، می توانند باعث تعدیل علایم سندرم قطع مصرف یا ایجاد وابستگی به مرفین داشته باشد: به نظر می رسد که مرفین از طریق فعال کردن آنزیم ۵- آلفا ردوکتاز و افزایش متابولیزه شدن استروییدهای جنسی موجب کاهش سطح تستوسترون می گردد و با کاهش سطح تستوسترون نقشی در ایجاد وابستگی به مرفین ایفا می کند.

جواد وردی
ابوالحسن احمدیانی

منبع : پایگاه اطلاعات علمی