مطالعه آنزیم های گلیکولیز در تالاسمی

● زمینه و هدف:
تالاسمی‎ها گروهی از هموگلوبینوپاتی‎ها هستند که در اثر کمبود ارثی سنتز یک یا بیشتر از یک زنجیره‎ هموگلوبین، ایجاد می‌شوند و در نوع بدخیم آن (تالاسمی ماژور)، تولید رشته‎های بتا گلوبین به طور کامل متوقف می‌شود و یا کمبود نسبی در تولید آن به وجود می‎آید. مطالعه حاضر به منظور بررسی میانگین فشار اکسیژن شریانی و تغییر فعالیت آنزیم‌های آلدولاز و هگزوکیناز و همچنین بررسی میانگین فریتین سرم و تغییر فعالیت این دو آنزیم در بیماران مبتلا به بتا تالاسمی ماژور انجام شد.
● روش بررسی:
در این مطالعه آزمایشگاهی، از بین ۷۰۰ بیمار مبتلا به تالاسمی ماژور که در بیمارستان سیدالشهدا (ع)، وابسته به دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، تحت درمان قرار گرفتند، ۵۰ نفر انتخاب شدند و قبل از انجام آزمایش اطلاعات مربوط به مشخصات آنها، مانند سن، جنس، مدت بیماری، مصرف داروهای قبلی، وجود بیماری زمینه‎ای و نیاز به خونگیری از طریق پرسشنامه ثبت گردید. این افراد از نظر شاخصهای سطح فریتین سرم، میزان اکسیژن خون شریانی، سطح فعالیت آنزیم‌های آلدولاز و هگزوکیناز مورد بررسی قرار گرفتند. همچنین میانگین فریتین سرم و میزان فعالیت این آنزیم‌ها و نیز میانگین اکسیژن شریانی و میزان سطح فعالیت آنزیم‌های فوق مورد مقایسه قرار گرفتند. اطلاعات جمع‌آوری شده با استفاده از آزمون t و در سطح معنی‌داری P<۰.۰۵ مورد تحلیل قرار گرفتند.
● یافته‌ها:
بین فعالیت آنزیمی آلدولاز و هگزوکیناز ارتباط مستقیم و معنی‌داری وجود داشت. (P<۰.۰۵). همچنین با افزایش سن، میزان فعالیت این دو آنزیم افزایش نشان داد؛ کاهش فعالیت این دو آنزیم با کاهش فشار اکسیژن شریانی و افزایش سطح فریتین سرم با افزایش این آنزیم‌ها همراه بود. فعالیت آنزیم آلدولاز در ۳۷ نفر (۷۴%) و فعالیت آنزیم هگزوکیناز در ۳۵ نفر (۷۰%) افزایش نشان داد. میانگین اکسیژن شریانی در افرادی که فعالیت آنزیم‌های آلدولاز و هگزوکیناز در آنها افزایش یافته بود، به ترتیب ۵/۹۴ و ۸/۹۶ میلیمتر جیوه بود.
● نتیجه‌گیری:
میانگین فریتین سرم در میان ۵۰ بیمار مبتلا به تالاسمی ماژور ۲۳۷mg /ml به دست آمد. بر اساس نتایج این مطالعه، با افزایش سطح فریتین، سطح فعالیت‌های آنزیم‌های آلدولاز و هگزوکیناز افزایش می‌یابد.

حبیب اله ناظم
محمد فضیلتی
پیمان ادیبی

منبع : پایگاه اطلاعات علمی